Ανεξέλεγκτο ντόμινο

του Γιώργου Καπόπουλου
Από τη Συρία και το Ιράκ στον Βορρά, τη Λιβύη προς Δυσμάς και την Υεμένη στον Νότο ο αραβομουσουλμανικός κόσμος φλέγεται με φόντο την τελευταία δύσκολη φάση της διαπραγμάτευσης Ουάσιγκτον - Τεχεράνης με στόχο τη συνολική προσέγγιση. Μια δυναμική που προκαλεί νευρική κρίση στην Αγκυρα, στο Ριάντ αλλά και στο Τελ Αβίβ. Οι συγκρούσεις στην Υεμένη ανάμεσα σε σιίτες και σουνίτες κλιμακώνονται δραματικά, η Σαουδική Αραβία συγκεντρώνει δυνάμεις στα σύνορα.
Εύλογα τίθεται το ερώτημα αν εν όψει της μεγάλης ανατροπής που θα επιφέρει η προσέγγιση ΗΠΑ - Ιράν το Ριάντ εκτός από την κατακρήμνιση της τιμής του πετρελαίου, την απειλή απόκτησης πυρηνικού οπλοστασίου και την προσπάθεια προσέγγισης με την Αγκυρα, θα επιτεθεί προληπτικά ώστε η Τεχεράνη να μην μπορεί να παίξει το σιιτικό χαρτί από την Υεμένη μέχρι το Μπαχρέιν και άλλα εμιράτα του Κόλπου. Εισβολή του Ριάντ και των συμμάχων του στον Κόλπο στην Υεμένη κινδυνεύει να είναι εμπλοκή μακράς διαρκείας σε μια χώρα που είκοσι πέντε χρόνια μετά την ενοποίηση του Βορρά και του Νότου δεν έχει διαμορφώσει ενιαία εθνική ταυτότητα.
Αν ανατρέξουμε στον παρατεταμένο εμφύλιο στη Βόρεια Υεμένη στις αρχές της δεκαετίας του '60, που ήταν σύγκρουση δι' αντιπροσώπων του Νάσερ με τον βασιλιά Ιμπν Σαούντ, τότε διαπιστώνουμε πόσο κοντά βρισκόμαστε σε μια συνολική ανάφλεξη ανάμεσα στη Σαουδική Αραβία και το Ιράν με θέατρο συγκρούσεων όχι μόνο τον Κόλπο αλλά ολόκληρη την Αραβική Χερσόνησο. Με δεδομένο ότι το Ριάντ και τα εμιράτα του Κόλπου, πλην Κατάρ, είναι πολύτιμοι υποστηρικτές για το καθεστώς Σίσι στην Αίγυπτο, είναι δύσκολο σε περίπτωση παρατεταμένης σύγκρουσης να μην εμπλακεί το Κάιρο.
Τα παραπάνω λογικά προκαλούν ίλιγγο στην Ουάσιγκτον: Μια σύγκρουση Ριάντ - Τεχεράνης θα περιέπλεκε την τελική φάση της διαπραγμάτευσης ΗΠΑ - Ιράν, ενώ η συντριβή των σιιτών στην Υεμένη θα την καθιστούσε εκ των πραγμάτων με η χωρίς την ανοχή και τη συνενοχή της σουνιτικής κυβέρνησης και του Ριάντ ένα ακόμη ασφαλές καταφύγιο για την Αλ Κάιντα. Επιπλέον η συνολική αντιπαράθεση Ριάντ - Τεχεράνης θα πυροδοτούσε σύγκρουση σιιτών - σουνιτών στη Βαγδάτη.
Η σύγκρουση στην ευρύτερη Μέση Ανατολή γίνεται απόλυτη και θέτει στην Ουάσιγκτον δραματικά διλήμματα: Με τους τζιχαντιστές και τα διάφορα μορφώματα τύπου Αλ Κάιντα ή με το Ιράν και τους σιίτες συμμάχους του σε Λίβανο, Συρία, Ιράκ, Κόλπο και Νότια Αραβική Χερσόνησο;
kapopoulos@pegasus.gr