Χάνεται η μάχη για τα Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης

«ΣΗΜΑ ΚΙΝΔΥΝΟΥ» ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥΣ

                  

Του Γιώργου Μανέττα

Τον «κώδωνα του κινδύνου» για την αδυναμία αξιοποιήσης της μοναδικής ποιότητας και αξίας των ελληνικών προϊόντων ΠΟΠ κρούουν παράγοντες της αγοράς, οι οποίοι ανησυχούν πως τείνει να χαθεί μια ακόμη μεγάλη ευκαιρία.
Όπως καταγγέλλουν οι ίδιοι, αυτή τη στιγμή δεν φαίνεται να υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο στήριξης των Ελλήνων παραγωγών, οι οποίοι δοκιμάζονται από την έλλειψη ρευστότητας και το υψηλό κόστος παραγωγής, ενώ τονίζουν ότι οι προσπάθειες προώθησης και προβολής των ελληνικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές, είναι τις περισσότερες φορές αποσπασματικές, με αποτέλεσμα να μην αποδίδουν τους αναμενόμενους καρπούς.
«Δυστυχώς ως χώρα πάσχουμε στην αξιοποίηση των προϊόντων ΠΟΠ, ειδικά στη φέτα, η οποία αυτή τη στιγμή πωλείται σε πολύ χαμηλές τιμές σε σύγκριση με άλλα ευρωπαϊκά τυριά ΠΟΠ», ανέφερε πρόσφατα ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της βιομηχανίας Τυράς, Δημήτρης Σαράντης, εκφράζοντας έτσι την αγανάκτησή του για την κατάσταση που επικρατεί.

Μεσογειακή διατροφή
Η συγκυρία για τα ΠΟΠ είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή, καθώς σε παγκόσμια κλίμακα παρατηρείται στροφή των καταναλωτών στη μεσογειακή διατροφή. Ταυτόχρονα όμως υπάρχει και ένας τεράστιος αντίπαλος: οι απομιμήσεις, οι οποίες πολλαπλασιάζονται με ραγδαίους ρυθμούς.
Το πιο ανησυχητικό είναι ότι στον χορό αυτό, μπαίνουν και πολυεθνικές με υποκατάστατα προϊόντα. Το εκτεταμένο δίκτυο διανομής, η διαπραγματευτική δύναμη και κυρίως η οικονομική ευρωστία που διαθέτουν, μπορούν να περιορίσουν σε ρόλο «κομπάρσου» ή και να εκτοπίσουν εντελώς τους Έλληνες παραγωγούς από τα ράφια των ξένων σούπερ μάρκετ.
Η πιο διάσημη περίπτωση οικειοποίησης ελληνικού προϊόντος, παρότι δεν ανήκει στην «οικογένεια των ΠΟΠ», είναι το στραγγιστό γιαούρτι, το οποίο θεωρείται το μεγαλύτερο «success story» στην ιστορία του αμερικανικού -κι όχι μόνο- κλάδου τροφίμων. Και όχι άδικα, αφού από το 2008 έως σήμερα, οι πωλήσεις του εκτινάχθηκαν από μερικές δεκάδες εκατ. δολάρια σε πάνω από 2 δισ. δολάρια.
Το παράδειγμα της ιταλικής παρμεζάνας
Για αυτό, όπως επισημαίνουν επαγγελματίες της αγοράς είναι αναγκαίο να υπάρξουν μεγαλύτεροι σχηματισμοί, οι οποίοι θα διακινούν μεγαλύτερες ποσότητες και θα έχουν την αναγκαία ισχύ να αντιμετωπίζουν τους ξένους λιανέμπορους.
Μια τέτοια Ένωση, οραματίζεται ο κ. Σαράντης, ο οποίος βρίσκεται σε συζητήσεις με διάφορες τυροκομικές μονάδες, ώστε να δημιουργηθεί κάτω από την «ομπρέλα» της «Τυράς» ένα δίκτυο εξαγωγών της φέτας και των άλλων ελληνικών τυριών ΠΟΠ, στα πρότυπα των Ιταλών παραγωγών παρμεζάνας.
Φιλοδοξία της εταιρείας και του κ. Σαράντη προσωπικά είναι να αποτελέσει η εταιρεία του εμπορικό πυλώνα εξωστρέφειας, ο οποίος θα έχει την ευθύνη διακίνησης και εξαγωγής ελληνικών προϊόντων που θα παράγουν διάφορες τυροκομικές μονάδες της χώρας με κοινές όμως προδιαγραφές και κάτω από το σήμα της «Τυράς». Ήδη, έχει συνάψει συνεργασία με τέσσερις ελληνικές εταιρείες (μεταξύ των οποίων οι Δελφοί Α.Ε. κ.ά.) και ταυτόχρονα πραγματοποιεί επαφές με άλλες δύο με στόχο να υπογράψει ανάλογη συμφωνία συνεργασίας.
Το πλεονέκτημα αυτού του εγχειρήματος πάνω στο οποίο η εταιρεία εργάζεται εδώ και πέντε χρόνια, έγκειται στην αύξηση της διαπραγματευτικής δύναμης των Ελλήνων παραγωγών έναντι των μεγάλων λιανέμπορων του εξωτερικού και τελικά στην εξασφάλιση καλύτερων τιμών. «Για να πετύχουμε καλύτερες τιμές πρέπει το προϊόν να διακινείται από λίγους. Το εθνικό όφελος θα ήταν πολύ μεγάλο και για αυτό θέλουμε αρωγό την πολιτεία», σημείωσε ο ίδιος.
Πάνω από 100 προϊόντα-θησαυροί
Σήμερα, η Ελλάδα διαθέτει περισσότερα από 100 προστατευόμενα προϊόντα (σε όρους πιστοποίησης και προδιαγραφών πιστοποίησης για προστατευόμενη ονομασία προέλευσης και γεωγραφική ένδειξη). Εξ αυτών τα 15 είναι κρασιά, τα 29 ελαιόλαδα, τα 11 ελιές, τα 21 τυριά, τα 31 φρούτα-λαχανικά-καρποί, αλλά και μοναδικά προϊόντα της χώρας μας όπως ο κρόκος Κοζάνης, η μαστίχα, η τσίχλα και το μαστιχέλαιο Χίου, το αυγοτάραχο Μεσολογγίου, το κρητικό παξιμάδι, το μέλι βανίλια Μαινάλου, το αρνάκι και το κατσικάκι Ελασσόνας.
Οι εθνικοί αυτοί θησαυροί της ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας είναι και παγκόσμιοι πρωταθλητές σε επίπεδο διεθνούς εμπορίου, αποτελώντας εμπροσθοφυλακή για τις ελληνικές εξαγωγές. Παράγοντες του χώρου εκτιμούν ότι η υποτίμηση του ευρωπαϊκού νομίσματος έναντι του δολαρίου αλλά και άλλων διεθνών νομισμάτων, θα τονώσει την εξαγωγική τους ορμή.
Στοχευμένη προβολή
Για την ανάγκη στοχευμένης προώθησης των προϊόντων ΠΟΠ στο εξωτερικό, στη βάση μιας ελκυστικής αφήγησης και σύνδεσής τους με την ιστορία και τον πολιτισμό, κάνει λόγο μιλώντας στην «Η» η πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων.
Η κ. Χρ. Σακελλαρίδη θεωρεί ακόμη ότι η προβολή αυτή θα πρέπει να συνδεθεί με διεθνή επιστημονικά δεδομένα που αναδεικνύουν την υψηλότατη διατροφική τους αξία, προκειμένου να αποφέρει περισσότερα αποτελέσματα.
«Αυτά τα προϊόντα και συνολικά όλα τα ΠΟΠ και ΠΓΕ προϊόντα της Ελλάδας, είναι αγαθά προστιθέμενης αξίας και απευθύνονται σε καταναλωτές με υψηλό αίσθημα διατροφικής συνείδησης και με επιλογές υγιεινής διατροφής», σημειώνει χαρακτηριστικά και προσθέτει πως «δεν είναι τυχαίο ότι η χώρα μας έχει αναδειχθεί σε βασικό προμηθευτή αγροτικών προϊόντων στις χώρες του ΟΟΣΑ, δηλαδή στις πιο αναπτυγμένες και άρα πιο απαιτητικές -σε όρους προδιαγραφών ποιότητας- αγορές».
Η κ. Χρ. Σακελλαρίδη θεωρεί ιδιαίτερα κρισιμες τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Ε.Ε. και ΗΠΑ για τη Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP), προκειμένου η προστασία της μοναδικότητας των ΠΟΠ και ΠΓΕ προϊόντων να επεκταθεί ουσιαστικά και εκτός των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σήμερα, σε αγορές εκτός Ε.Ε., όπου δεν προστατεύεται η ονομασία προέλευσης «οργιάζουν» οι απομιμήσεις, με αποτέλεσμα τα προϊόντα μας να δέχονται ισχυρό ανταγωνισμό από προϊόντα άλλων χωρών που δεν έχουν λάβει πιστοποίηση ΠΟΠ ή ΠΓΕ και να χάνονται έσοδα εκατομμυρίων ευρώ.