Η "κρίση" είπε όχι στην ποιότητα της παιδικής αγωγής

 

Ζουμπουλάκης Γιάννης 

Το ντοκιμαντέρ της Θέλγιας Πετράκη τιμά το Ζάννειο Ιδρυμα Παιδικής Προστασίας και Αγωγής που έπεσε στο βωμό της κρίσης

                

 

                     

 

Το Ζάννειο Ίδρυμα Παιδικής Προστασίας και Αγωγής στην Εκάλη δεν είναι εκείνο το ίδρυμα που μπορεί να θεωρηθεί «κλασική περίπτωση» της κατηγορίας του. Η δραστηριότητά του άρχισε το 1874 και συνολικά εκτιμάται πως έχει φιλοξενήσει περισσότερα από 10.000 παιδιά. Στην αρχή ορφανά. Αργότερα παιδιά που προέρχονται από οικογένειες με ακραία κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα.

Τι έκανε το Ζάννειο στο πέρασμα των χρόνων; Κατάργησε  τον αναχρονιστικό περιορισμό της  φιλοξενίας  παιδιών  μόνο  του  ίδιου  φύλου, επανασύνδεσε  βιολογικά  αδέλφια  μεταξύ  τους,  δημιούργησε  μια  σύγχρονη  ομάδα  παιδαγωγών, ενίσχυσε  την  ανάπτυξη  σταθερής  σχέσης  εμπιστοσύνης  με  τα  παιδιά  και  κυρίως  εξατομίκευσε  τις ανάγκες τους, αντιμετωπίζοντας το κάθε παιδί ως μοναδική οντότητα.

Μιλάμε για ένα ίδρυμα - θρύλο και ακριβώς όπως συμβαίνει με κάθε τι θρυλικό στην Ελλάδα, έτσι και το Ζάννειο έπρεπε να δει το ...τέλος του.

Επρεπε να κλείσει!

Γιατί αυτό έγινε. Η οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων στην Ελλάδα δεν άφησε ανέπαφο το Ζάννειο και έτσι το 2013 ήταν  η χρονιά  που το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος αποφάσισε την παύση της δραστηριότητάς του. Μαζί του τερματίστηκε και το αξιόλογο έργο του.

Οχι όμως το παρελθόν του.

Αυτήν ακριβώς την η ιστορία του Ζαννείου έρχεται να μας θυμίσει σήμερα το ντοκιμαντέρ «Εγώ και οι άλλοι» που προβάλλεται στο πλαίσιο του 17ου φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης Εικόνες 21ου αιώνα. Το ντοκιμαντέρ που σκηνοθέτησε η Θέλγια Πετράκη  περιγράφει την καθημερινότητα  στο Ζαννείο Ίδρυμα Παιδικής Προστασίας και Αγωγής, το οποίο μετρά (ή μάλλον μετρούσε) 130 χρόνια λειτουργίας.

«Όταν καταθέσαμε την πρόταση για ντοκιμαντέρ στο διοικητικό συμβούλιο του Ζαννείου Ιδρύματος Παιδικής Προστασίας και Αγωγής είχαμε ως πρόθεσή να διερευνήσουμε αν ένα παιδί, σε ένα τέτοιο ίδρυμα, μπορεί να διατηρήσει την ατομικότητά του ή όχι» είπε η σκηνοθέτρια για το ντοκιμαντέρ, ο τίτλος του οποίου («Εγώ και οι άλλοι») είναι εμπνευσμένος από το ομότιτλο βιβλίο του Αλμπερ Ζακόρ (Moi et les autres, 1983).

Τον  Σεπτέμβριο  του  2012  η Πετράκη με το κινηματογραφικό επιτελείο της άρχισε την καταγραφή της  καθημερινότητας  του  Ιδρύματος, περιμένοντας ότι «θα αντιμετωπίζαμε δύσκολες καταστάσεις παιδιών, για τα  οποία  το  μόνο  που  ξέραμε  ήταν  ότι προέρχονταν  από  προβληματικές  οικογένειες  και  κουβαλούσαν εξαιρετικά τραυματικές εμπειρίες.» Η έκπληξη ήρθε από τις πρώτες κιόλας στιγμές με τα παιδιά: «όχι μόνο ήταν χαρούμενα αλλά και γεμάτα ζωντάνια, με αποτέλεσμα να αποκτήσουμε φανταστική αλληλεπίδραση» είπε η σκηνοθέτρια.

Αυτό που φαίνεται στο ντοκιμαντέρ είναι ότι το Ζάννειο δεν παρουσίαζε τις παθογένειες που συχνά συναντά κανείς σε παρόμοια περιβάλλοντα. Η λειτουργία του βασιζόταν σε μία σειρά καινοτόμων παιδαγωγικών προγραμμάτων, φιλικών προς τα παιδιά όπου τα δικαιώματά τους ήταν απόλυτα σεβαστά. Η Πετράκη επισημαίνει την συμβολή του πρώην διευθυντή του Ιδρύματος, Μενέλαου Τσαούση, αλλά και το γεγονός ότι το Ζάννειο ήταν το πρώτο από τα μεγάλα ιστορικά Ιδρύματα, που εφάρμοσε τα στάνταρ ποιότητας  "Quality  for  Children" (Ποιότητα για τα παιδιά)

Επομένως, μέχρι ενός σημείου τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ ήταν μια καταγραφή της ευχάριστης ανεμελιάς που επικρατούσε στο ίδρυμα. Μέχρι την στιγμή που άρχισαν οι φήμες του κλεισίματος του Ζανείου. «Η αίσθηση που επικρατούσε στους εργαζόμενους ήταν ότι την τελευταία στιγμή θα βρεθεί τρόπος να διασωθεί το Ίδρυμα, όπως είχε συμβεί επανειλημμένα τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια, καθώς το Ζάννειο βρισκόταν για πολύ καιρό σε οικονομικό αδιέξοδο το οποίο και ξεπερνούσε αποκλειστικά με την συνεργασία και τη  στήριξη  του  Ιδρύματος Χατζηκώνστα» είπε η Πετράκη. Δυστυχώς τον Σεπτέμβριο  του  2013  έγινε πια συνείδηση ότι το 2013 θα ήταν η τελευταία χρονιά του ιδρύματος.

Ομως παρότι η λειτουργία του ανεστάλη τo έργο του ιδρύματος παραμένει ζωντανό στις καρδιές των παιδιών που έζησαν τα καλύτερα παιδικά τους χρόνια» είπε η σκηνοθέτρια. «Και στους παιδαγωγούς και το προσωπικό που οραματίστηκαν και δημιούργησαν το ιδανικό!»

Προβολές

Πέμπτη 19/Μαρ/2015 - Αίθουσα Τζών Κασσαβέτης 22:30

Σάββατο 21/Μαρ/2015 - Αίθουσα Φρίντα Λιάππα 18:30