Θαυματουργά τρόφιμα της ελληνικής γης

Η ιδέα γεννήθηκε από τη μαστίχα της Χίου - το «δάκρυ του μαστιχόδεντρου», όπως ποιητικά αποκαλείται, που από την αρχαιότητα είναι γνωστό ότι θεραπεύει τις διαταραχές του πεπτικού συστήματος, καθαρίζει τα δόντια και αναζωογονεί την αναπνοή.

Την τελευταία 15ετία πολλές μελέτες όχι μόνο επιβεβαίωσαν τις ωφέλιμες επιδράσεις της εναντίον των πεπτικών νοσημάτων, αλλά της προσέδωσαν και καρδιοπροστατευτικές και αντικαρκινικές ιδιότητες που δικαίως την ενέταξαν στα «superfoods», όπως αποκαλούνται οι φυσικές τροφές που, στις σωστές δόσεις, παρέχουν πολλαπλά και διαφορετικά οφέλη στην υγεία.

Με αφορμή την μαστίχα, οι κλινικοί διαιτολόγοι-διατροφολόγοι Αστερία Σταματάκη και Κωνσταντίνος Ξένος από το Ελληνικό Ινστιτούτο Διατροφής, αναζήτησαν και τα υπόλοιπα «θαυματουργά» τρόφιμα της ελληνικής γης - και όσα βρήκαν αποτελούν την βάση του βιβλίου «Γνωρίστε τα ελληνικά superfoods» (εκδ. Διόπτρα) που συνυπογράφουν.

Σε αυτό παρατίθενται 14 ελληνικά τρόφιμα, τα επιστημονικά ευρήματα που τεκμηριώνουν τα οφέλη τους στην υγεία, πρακτικές συμβουλές για να τα αξιοποιήσει κάποιος σωστά στην κουζίνα του, ενδεικτικές, υγιεινές συνταγές από τους σεφ Χρήστο Τζιέρα και Αλέξανδρο Παπανδρέου, και στο τέλος ένα ενδεικτικό, υγιεινό διαιτολόγιο για να τα εντάξει κάποιος στη διατροφή του.

Να, λοιπόν, ποια είναι τα θαυματουργά τρόφιμα της ελληνικής φύσης και μερικά από τα οφέλη τους:

* Κρόκος Κοζάνης. Προστατεύει από τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τον καρκίνο, είναι φυσικό αντικαταθλιπτικό, αναχαιτίζει τη νόσο Αλτσχάιμερ και συμβάλλει στον έλεγχο του σωματικού βάρους. Μπορεί επίσης να βοηθεί και τους άντρες με στυτική δυσλειτουργία. Έχει, όμως, και αντενδείξεις (π.χ. εγκυμοσύνη, θηλασμός, υπέρταση κλ.π.).

* Αυγοτάραχο Μεσολογγίου. Το ελληνικό χαβιάρι περιέχει πολύτιμα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του εγκεφάλου, ενισχύουν το ανοσοποιητικό, βελτιώνουν τις νοητικές λειτουργίες, προλαμβάνουν καρδιαγγειακά και καρκίνο, και ασκούν αντιθρομβωτική δράση. Μία μερίδα (30 γραμμάρια) την ημέρα είναι αρκετή.

* Κάππαρη. Έχει λίγες θερμίδες και είναι «βόμβα» αντιοξειδωτικών συστατικών που θωρακίζουν ποικιλοτρόπως την υγεία. Ένα από αυτά, λ.χ., η κερκετίνη διαθέτει αντιαλλεργικές, αντιμικροβιακές, αντιυπερτασικές, αναλγητικές, αντικαρκινικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες μαζί!

* Θυμαρίσιο μέλι. Έχει αντιμικροβιακές, αντικαρκινικές ιδιότητες και αντιοξειδωτικές ιδιότητες - και όσο πιο σκούρο είναι, τόσο πιο ισχυρό αντιοξειδωτικό είναι. Αν κρυσταλλώσει, μην το πετάξετε: ρευστοποιήστε πάλι σε μπεν μαρί, δεν χάνει την θρεπτική αξία του.

* Κορινθιακή σταφίδα. Έχει αντικαρκινικές και αντιυπερτασικές ιδιότητες και, μάλιστα, μπορεί να βοηθήσει τους διαβητικούς με υπέρταση να ρυθμίσουν την πίεσή τους χωρίς να αυξηθεί το σάκχαρό τους. Επειδή περιέχει σάκχαρα, είναι και η τέλεια θερμαντική τροφή για τους ορειβάτες.

* Αμύγδαλα. Είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, βιταμίνη Ε, ασβέστιο, βιταμίνη Β2, μαγνήσιο, φώσφορο και μαγγάνιο, καθώς και σε «καλά» λιπαρά. Προστατεύουν από διαβήτη τύπου 2, παχυσαρκία και καρδιοπάθεια. Μειονέκτημα: οι 160 θερμίδες τους ανά 28 γραμμάρια και το αλάτι, όταν είναι αλατισμένα. Συνεπώς, μην υπερβαίνετε την ποσότητα αυτή και να τα προτιμάτε ανάλατα.

* Φυστίκια Αιγίνης. Παρέχουν μπόλικες βιταμίνες Β1 και Β6, πολύτιμα ιχνοστοιχεία όπως ο χαλκός και το μαγγάνιο, ωφέλιμα λιπαρά και αντιοξειδωτικές ουσίες. Μειώνουν τα τριγλυκερίδια και βελτιώνουν τα επίπεδα σακχάρου και το προφίλ της χοληστερίνης στο αίμα, με αποτέλεσμα να προστατεύουν από καρδιοπάθεια και διαβήτη. Όπως και τα αμύγδαλα, όμως, αποδίδουν 160 θερμίδες ανά 28 γραμμάρια, οπότε απαιτείται φειδώ στην κατανάλωσή τους.

* Δίκταμο. Περιέχει πάνω από 40 θρεπτικά συστατικά και ανακουφίζει τον βήχα που σχετίζεται με το κρυολόγημα, τις ήπιες γαστρεντερικές διαταραχές, τις μικρές φλεγμονές στο δέρμα και τους μώλωπες. Δεν συνιστάται σε εγκύους και γυναίκες που θηλάζουν τα μωρά τους. Αν ο βήχας επιμένει, παρά την κατανάλωση 3 φλιτζανιών την ημέρα επί μία εβδομάδα, απαιτείται εξέταση από ένα γιατρό.

* Κράνα. Περιέχουν περισσότερες αντιοξειδωτικές ουσίες από κάθε άλλο φρούτο και έτσι προστατεύουν από όλα τα νοσήματα φθοράς. Αποτελούν επίσης θαυμάσια πηγή βιταμίνης C και καλίου. Δεν πρέπει να συγχέονται με τα ξενόφερτα cranberries (είναι άλλο είδος καρπού). Αφήστε τους καρπούς των κράνων σε θερμοκρασία δωματίου για μία ή περισσότερες μέρες για να γίνουν πιο γλυκοί στη γεύση.

* Μαστίχα. Έχει αντιοξειδωτικές και αντιβακτηριακές ιδιότητες. Καταπολεμά τα βακτήρια του στόματος και του πεπτικού, προστατεύοντας από την τερηδόνα, την οδοντική πλάκα, την κακοσμία του στόματος, το πεπτικό έλκος και την νόσο του Crohn. Καταπολεμά επίσης την υψηλή ολική χοληστερόλη και «κακή» (LDL) χοληστερίνη, και προστατεύει από διάφορους καρκίνου (λ.χ. του προστάτη, του παχέος εντέρου, του παγκρέατος).

* Ελαιόλαδο. Προστατεύει από καρδιοπάθεια, έμφραγμα, εγκεφαλικό, καρκίνο του μαστού και του παχέος εντέρου, και εκριζώνει το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (προκαλεί έλκος στο στομάχι). Επειδή, όμως, μία κουταλιά της σούπας παρέχει 120 θερμίδες, δεν πρέπει να «κολυμπάνε» τα φαγητά μας σε αυτό.

* Φύλλα ελιάς. Το ρόφημα από φύλλα ελιάς έχει διουρητικές ιδιότητες, ενώ το εκχύλισμα φύλλων ελιάς συμβάλει στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης σε περίπτωση υπέρτασης και του σακχάρου σε περίπτωση διαβήτη.

* Ρόδι. Είναι «φάρμακο» για την καρδιοπάθεια και την υπέρταση, και επιδρά ευεργετικά στην καρδιά, στα αγγεία και στον προστάτη. Μειώνει τον κίνδυνο τύπου 2 διαβήτη, καρκίνου (ιδίως του προστάτη), υπέρτασης, στυτικής δυσλειτουργίας, υπογονιμότητας (στους άντρες), βακτηριακής λοίμωξης και παχυσαρκίας.

* Τσάι του βουνού. Έχει αντιμικροβιακές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες, προστατεύει από την οστεοπόρωση και αμβλύνει τα συμπτώματα της νόσου Αλτσχάιμερ.