«Μας στερήσανε κάθε ελπίδα, δεν τους συγχωρώ»

. ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΔΙΑΒΑΤΗ Εγώ 50 χρόνια ηθοποιός, ξεπατώθηκα. Επειδή, δηλαδή, ήμουν νοικοκυρά γυναίκα και κατάφερα και έφτιαξα δυο πράγματα, πρέπει τώρα να πληρώσω γι' αυτά; Δεν το δέχομαι!   Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ Δεν συγχωρεί κανέναν πολιτικό. Δεν θέλει καμία σχέση με το Εθνικό Θέατρο του Σωτήρη Χατζάκη. Θεωρεί ασυγχώρητο που οι ηθοποιοί πηγαίνουν στην Επίδαυρο με μικρόφωνα -είναι ο λόγος που δύο φορές απέρριψε την πρόταση να παίξει Λυσιστράτη. Αυτό τον καιρό η Χρυσούλα Διαβάτη δρέπει δάφνες απ' τη σκηνή του Ιλίσια-Βολανάκης πρωταγωνιστώντας στο «Δυο γυναίκες χορεύουν» του Ζουζέπ Μαρία Μπενέτ Ζουρνέτ με τη Θάλεια Ματίκα (τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Τάσος Ιορδανίδης). Παρακολούθησε την παράσταση ο Καταλανός συγγραφέας και είπε: «Μακάρι να σας έβλεπε ο Αλμοδοβάρ!». - Δεύτερος χρόνος επιτυχίας της παράστασης. Το περιμένατε, κυρία Διαβάτη; «Το περίμενα, αν και αρχικά ήμουν πολύ διστακτική. Σκέφτηκα "πού να πάω, δεν θέλω περιπέτειες". Ημουν ταλαιπωρημένη από άλλες δουλειές και δεν είχα κουράγιο. Αλλά μόλις πήρα το κείμενο στα χέρια μου ενθουσιάστηκα. Είναι ένα έργο που θα ήθελε κάθε γυναίκα ηθοποιός να το ερμηνεύσει. Περιέργως, έχει γραφτεί από έναν άνδρα, ο οποίος απ' ό,τι φαίνεται και ξέρει και αγαπάει πολύ τις γυναίκες. Ηρθε και είδε την παράσταση. Πηγαίνει και βλέπει οπουδήποτε στον κόσμο παίζονται τα έργα του». - Εκφράστηκε αν του άρεσε; «Είπε ότι είναι η καλύτερη παράσταση που έχει δει: "Μακάρι να σας έβλεπε ο Αλμοδοβάρ, να κάνει το έργο ταινία!"». - Γιατί το θεατρικό του «μιλά» τόσο και στο ελληνικό κοινό; «Γιατί μοιάζουμε πάρα πολύ με τους Καταλανούς. Είναι σαν να γράφτηκε για τις Ελληνίδες. Οι ηρωίδες είναι δύο γυναίκες διαφορετικών γενεών. Η μια νέα, η άλλη γριά. Ο συγγραφέας όμως δείχνει ότι τα προβλήματα μπορεί να είναι ίδια και σε διαφορετικές ηλικίες. Και οι δύο γυναίκες έχουν γνωρίσει τη μοναξιά, την απόρριψη, τον έρωτα, την καταπίεση και το μεγάλο πόνο. Στην αρχή έχουν μια εχθρική σχέση. Η μεν γριά δεν θέλει στο σπίτι της να μπαίνει μια ξένη -τα δύο παιδιά της την έχουν παρατήσει μόνη σε ένα σπίτι ετοιμόρροπο και της στέλνουν τη νέα γυναίκα. Σιγά σιγά, μετά τις αρχικές διενέξεις, αρχίζει η μία γυναίκα να ξεγυμνώνει την ψυχή της στην άλλη. Και στο τέλος το φοβερό είναι ότι δεν υπάρχει ηλικία. Είναι σαν να είναι μια ηλικία. Κορίτσια; Γριες; Μάλλον κορίτσια. Είναι συγκλονιστικό το έργο. Και η παράσταση μου θύμισε εποχές Θεάτρου Κουν, όπου υπήρξα πρώτη διδάξασα των έργων του Σκούρτη. Κάθε βράδυ είναι σαν να βρίσκεσαι σε εκκλησία. Αρχικά, σκέφτηκα "θα πιάνει μόνο τις γυναίκες". Ξέρετε πόσοι άνδρες έρχονται εδώ και μου ζητάνε χαρτομάντιλα; Ηρθε ένας και μου είπε "ξυπνήσανε οι Ερινύες μου". Είναι υπέροχα τα μικρά θέατρα των 120 ατόμων, παίζεις με ημιτόνια. Είναι διαφορετικό να πρέπει να φωνάξεις για να φτάσεις σε 500 ανθρώπους. Στην "Ντόλυ" στο Βασιλικό Θέατρο με τις 800 θέσεις ήταν άλλη η σχέση με το κοινό». - Αναφέρατε το Βασιλικό. Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας δεν λέει να ηρεμήσει. Ο Γιάννης Βούρος απείλησε με παραίτηση επειδή καθυστερούσαν οι εκταμιεύσεις της επιχορήγησης. Ο Σωτήρης Χατζάκης αποχώρησε μέσα από τρομερές αντιπαραθέσεις κι ενώ παραγγέλθηκε εισαγγελικός έλεγχος των οικονομικών πεπραγμένων. Τον σύζυγό σας, Νικήτα Τσακίρογλου, τον «παραίτησε» ο Αντώνης Σαμαράς. «Ο Νικήτας ήταν ο μακροβιότερος διευθυντής του Κρατικού, πέντε χρόνια έκανε, και πήγαινε για έξι. Αλλά τον υποχρέωσε ο Σαμαράς να παραιτηθεί γιατί τους χάλασε τη σούπα». - Τι εννοείτε; «Ο Νικήτας πίστευε ότι δεν μπορούν να είναι 450 άνθρωποι σε ένα θέατρο. Το θέατρο δεν είναι δημόσια υπηρεσία και ο καλλιτέχνης δεν είναι δημόσιος υπάλληλος, να πηγαίνει κάθε 15 να πληρώνεται, χωρίς να κάνει τίποτα. Πολλοί είχαν το μπαρ, είχαν το κομμωτήριό τους και περνούσαν απ' το θέατρο και πληρωνόντουσαν. Αυτούς ο Νικήτας τούς είχε στριμώξει. Αφού στο τέλος οι συνδικαλιστές, με την κακή έννοια -γιατί υπάρχουν και οι καλοί συνδικαλιστές- του επιτέθηκαν και τον κλείδωσαν στο γραφείο του. Είναι κρίμα, γιατί η Θεσσαλονίκη είναι πατρίδα μου και την πονάω. Οι Θεσσαλονικείς λέγανε "ήρθατε και μας φέρατε το φως". Ο Νικήτας καθιέρωσε τα Ευρωπαϊκά Βραβεία Θεάτρου. Στο Κρατικό βραβεύτηκε ο Πίντερ, εκεί πήγε και το Berliner Ensemble. Στα βαλκανικά προγράμματα είδαμε συγκλονιστικές παραστάσεις. Αυτό που κυρίως με έχει καταρρακώσει, γιατί είμαι πολύ Ελληνίδα, είναι το ότι τινάχτηκε στον αέρα η συνεργασία που κατάφερε να έχει με τους Τούρκους, οι οποίοι τον Τσακίρογλου τον είχαν αγαπήσει. Τον πήραν, τον γυρίσαν σε όλα τα θέατρά τους. Και συμφώνησαν τη διοργάνωση ενός φεστιβάλ στην Πέργαμο, στην Εφεσο, σε όλα τα αρχαία ελληνικά θέατρα της Μικρασίας, με ελληνική τραγωδία και αττική κωμωδία. Με Βούλγαρους, Τούρκους, Σέρβους και Ελληνες ηθοποιούς. Ενα χειμώνα ο καημένος ο Νικήτας γύρναγε σε όλα τα αρχαία θέατρα. Συμφωνούν, υπογράφουν και τα δύο μέρη και έρχεται ο Χατζάκης και του λένε "δεν σας ξέρουμε, κύριε, εσάς!". Ο Νικήτας έκανε έργο υποδομής, αλλά ούτε ένας υπουργός δεν πέρασε να δει έστω μια παράσταση στο Κρατικό. Δεν πλησίαζε ούτε καν ο υπουργός Πολιτισμού! Λες και δεν υπάρχει αυτό το θέατρο και η Θεσσαλονίκη είναι άλλο κράτος, δεν είναι Ελλάδα. Και φεύγει ο Νικήτας επειδή του ζήτησε ο Σαμαράς να τον "διευκολύνει", και καταφθάνει ο Χατζάκης -είχανε έτοιμο πρώτα τον συγχωρεμένο τον Καρρά. Εγινε ένα σούσουρο! Ο Χατζάκης έκανε φυσικά την προεκλογική γιορτή του Σαμαρά, προέταξε τα στήθη του. Μπορεί ο άνθρωπος να τον πιστεύει τον Σαμαρά. Εγώ δεν παρεξηγώ κανέναν. Αγαπάς, θαυμάζεις έναν πολιτικό, τον βοηθάς...». - Ο Βούρος συνελήφθη για χρέη δημιουργημένα από τον προηγούμενο διευθυντή. «Ξέρουμε πολύ καλά ότι το ψάρι βρομάει απ' το κεφάλι. Είτε κράτος είναι, είτε σπίτι είναι, είτε θέατρο. Θα βρόμαγε όλη η υπόθεση  στο Κρατικό Θέατρο από τον Χατζάκη και ύστερα. Δεν ξέρω τι έκανε ο άνθρωπος ακριβώς, αλλά, φαντάζομαι, οι υπεύθυνοι πρέπει να λογοδοτήσουν και όχι ο Γιάννης Βούρος που πήγε και βρήκε έτοιμη μια κατάσταση. Ο Βούρος να λογοδοτήσει από την ώρα που ανέλαβε και μετά. Και ο Νικήτας βγήκε και είπε καθαρά και ξάστερα: "έχω εγγόνια και έχω παλέψει τίμια μια ζωή για να καμαρώνουν. Δεν μπορεί κανένας να με αμαυρώσει". Εχει κρατήσει φακέλους από το Κρατικό Θέατρο για τους οποίους μεγαλοδικηγόροι τον διαβεβαίωναν πως αν αποφασίσει να τους πάει στα δικαστήρια να ελεγχθούν και ζητήσει μια μεγάλη αποζημίωση, θα την πάρει. Αλλά ο Νικήτας δεν είναι τέτοιος άνθρωπος». - Το Εθνικό Θέατρο σήμερα, επί Χατζάκη, πώς σας φαίνεται; Το παρακολουθείτε; Παράγει έργο; «Δεν μου φαίνεται. Δεν το παρακολουθώ». - Μήπως είστε προκατειλημμένη; «Οχι, ειλικρινά. Δεν ανακατέψαμε ποτέ με τον Νικήτα τα επαγγελματικά μας. Κάναμε παράλληλες καριέρες σε άλλους χώρους. Ποτέ δεν μπήκα στη μέση». - Αν σας καλούσε ο κ. Χατζάκης για να παίξετε στο Εθνικό θα του αρνιόσασταν; «Εχω μεγαλώσει!». - Αποφεύγετε να απαντήσετε. «Αποφεύγω να παίζω. Εγώ την καριέρα μου την έκανα. Επειδή είμαι ειλικρινής, κάνω κάτι είτε επειδή μου αρέσει πάρα πολύ είτε επειδή θα έχει πολύ καλά λεφτά. Επιπλέον, έχω τις απόψεις και τις πεποιθήσεις μου. Εχω μεγαλώσει με άλλες αρχές, έχω δει σπουδαίους καλλιτέχνες και σπουδαίες παραστάσεις στο Εθνικό. Κι επειδή ένα Εθνικό Θέατρο το πληρώνει ο ελληνικός λαός, ε, δεν μπορείς να κάνεις σε αυτό ό,τι θέλεις, κύριε! Δεν μπορείς να κάνεις την τρελάρα σου! Δεν το δέχομαι με τίποτα! Δεν είναι δυνατόν να πηγαίνεις στο Εθνικό και να βλέπεις από πίσω τους πυροσβεστήρες. Είναι αυτό αισθητική; Είναι σεβασμός στο κοινό;». - Πιστεύετε ότι δεν σέβεται το Εθνικό το κοινό του; «Ναι! Εχουν όμως συναίσθηση; Αυτό με προβληματίζει. Γιατί μπορεί να νομίζουν ότι έτσι είναι το θέατρο. Επί Κούρκουλου αναγκάσανε ανθρώπους, σπουδαίους ηθοποιούς, που σήμερα οι πιο πολλοί δεν ζουν, να φύγουν. Δεν τους πετάς, κύριε, αυτούς, γιατί μέλλον χωρίς παρελθόν δεν υπάρχει. Από πού θα μάθουν οι νέοι; Εμείς από πού μάθαμε θέατρο; Διώξανε, δήθεν, όλο το παλιό και κάνανε τι; Ο ρόλος ενός Εθνικού Θεάτρου είναι να ανεβάζει επιθεωρήσεις; Δεν ξέρω! Αλλαξε όλο το μετιέ, έγινε κάπως περίεργο και οι άνθρωποι που μπήκαν στο Εθνικό δεν μίλαγαν καν την ίδια γλώσσα. Γι' αυτό υπήρχε και η σχολή του Εθνικού, όπου διδάσκανε όλα τα "θηρία"; Σήμερα για ποια σχολή να μιλήσουμε; Είναι δυνατόν να πηγαίνουν στην Επίδαυρο με μικρόφωνα; Μου πρότειναν δύο φορές να παίξω Λυσιστράτη. Και είπα και τις δύο "όχι". Και με ρωτούσαν "γιατί;". Γιατί αν δεν δοκιμαστείς σε ένα μικρό πραγματάκι να δεις τις δυνατότητές σου -επειδή εγώ δεν το έχω σπουδάσει αυτό το θεάτρο- πώς θα πας στην Επίδαυρο; Δεν θα αποδεχόμουν ποτέ να πάω με μικρόφωνο. Θα έχανα τα αβγά και τα καλάθια. Εχω δει σταρ εκεί μέσα να φαίνονται σαν να είναι στο πρώτο έτος της δραματικής σχολής. Αλλά σήμερα τα "τρώμε" όλα. Ο... μύλος όλα τα αλέθει!». - Πολιτικά, βλέπετε να υπάρχουν προοπτικές κάπου; «Οι πολιτικοί μας το μόνο που θέλουν είναι να 'ναι αρεστοί στους ξένους. Το λαό δεν νομίζω να τον υπολόγισε κανένας τους ποτέ. Πετύχανε και φέρανε το λαό στο σημείο να μην μπορεί να διεκδικήσει τίποτα. Σου πετάνε μετά ένα ξεροκόμματο και λες "σε ευχαριστώ. Γιατί αλλιώς θα πέθαινα". Αλλά, έτσι κι αλλιώς, αν συνεχίσουμε όπως πάμε, θα πεθάνουμε». - Πρέπει να αλλάξει η κατάσταση. Αλλά από ποιον; «Δεν με νοιάζει ποιος θα έρθει. Εχω φτάσει σε τέτοιο σημείο! Και δεν είμαι η μοναδική Ελληνίδα που το πιστεύει αυτό το πράγμα. Πρέπει να σπάσει το απόστημα. Κι ας βρομίσει ο τόπος. Πρέπει να τελειώνει αυτή η εποχή, για να έρθει μια άλλη. Κι εκεί θα κριθούν τα πράγματα. Και ίσως ξεφυτρώσει κάτι. Δεν πιστεύω ότι κάποιο κόμμα ή κάποιος πολιτικός θα μας σώσει». - Δεν υπάρχει ένας πολιτικός που να εκτιμάτε; «Δεν εκτιμώ κανέναν πολιτικό. Κι αυτό είναι το τραγικό. Πώς ξεκινήσαμε όλοι; Εγώ 50 χρόνια ηθοποιός, ξεπατώθηκα. Με ρωτάνε τώρα αυτοί που μου ζητάνε να πληρώνω όσα έφτιαξα 50 χρόνια με τα ξενύχτια μου, με το να παίρνω το παιδί μου να το θηλάζω στο θέατρο, με το να τρέχω από το θέατρο στην τηλεόραση και απ' την τηλεόραση στο σινεμά και στο ραδιόφωνο με λεωφορεία, αν είχα να φάω; Επειδή, δηλαδή, ήμουν νοικοκυρά γυναίκα και κατάφερα και έφτιαξα δυο πράγματα, πρέπει τώρα να πληρώσω γι' αυτά; Δεν το δέχομαι! Για να πληρώνω τις σουίτες και τα φαγοπότια όλων αυτών; Γιατί εμάς μας κόψανε και το ταβερνάκι, αλλά συνεχίζουν και παίρνουν ακόμα και σήμερα στη Βουλή φίλους τους. Αλλος να αλλάζει τα λουλούδια, άλλος να κρεμάει τις κουρτίνες. Αυτοί να πληρώσουν, αγάπη μου. Να ανοίξουν οι λογαριασμοί. Εχουμε δικαιώματα! Να τρώμε ψωμί κι ελιά, αλλά να μας πουν πού πηγαίνουν τα λεφτά που δίνουμε. Θα χρωστάνε και τα δισέγγονά μας. Μας στερήσανε κάθε ελπίδα. Δεν τους το συγχωρώ!». Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία,