Δυσάρεστες αλήθειες από το Γραφείο Προϋπολογισμού

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΑΘΗΝΑ 29/10/2014

                  

«Η δημοσιονομική προσαρμογή και οι μεταρρυθμίσεις πραγματοποιούνται σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο διεθνές κι ευρωπαϊκό περιβάλλον, σαν να είναι "πάνω σε κινούμενη άμμο"» σημειώνει η τριμηνιαία έκθεση, περιόδου Ιουλίου - Σεπτεμβρίου 2014, που έδωσε στη δημοσιότητα το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής.

Όπως σημειώνεται στην έκθεση, «συμπτωματικό της ρευστής κατάστασης είναι, επίσης, ότι δεν έχει ακόμα διαμορφωθεί ένα εθνικό πρόγραμμα για την εποχή μετά το τρέχον "μνημόνιο" (που τελειώνει το 2014)».

Σύμφωνα με την έκθεση, «το μείζον σήμερα είναι η ανάπτυξη που εστιάζει στην καινοτομία και παραγωγικότητα και, συναφώς στην αναδιάρθρωση της παραγωγής και όχι στη δημιουργία θέσεων εργασίας σε καταστήματα εστίασης κλπ».

Στο πλαίσιο αυτό, σημειώνεται: «Κάθε σχέδιο ανάπτυξης προϋποθέτει ένα σαφές σχέδιο διανομής κι επομένως, μέτρα αναδιανομής αυτόν το σκοπό πρέπει να υπηρετούν. Αναδιανομή για την ανάπτυξη επιβάλλει μια βαθιά φορολογική μεταρρύθμιση, όπως άλλωστε έχουν αναγνωρίσει οι μεγαλύτερες πολιτικές δυνάμεις. Επίσης, κοινωνική πολιτική σε σαθρά οικονομικά θεμέλια δεν γίνεται».

Όπως επισημαίνεται, «στο ζήτημα της ανάπτυξης προβάλλονται διαφορετικές αντιλήψεις, που όμως, δεν εξηγούνται ούτε τεκμηριώνονται επαρκώς. Έτσι, από τη μια μεριά, η έμφαση στον ρόλο των ιδιωτικών επενδύσεων τείνει να παραβλέψει τη σημασία σταθερών κανόνων του παιχνιδιού, ποιοτικής "διακυβέρνησης" και καλά επιλεγμένων κρατικών επενδύσεων σε υποδομές και από την άλλη, η πεποίθηση ότι το κράτος είναι η λύση, παραβλέπει τις ιστορικές εμπειρίες εδώ και αλλού.

Κατά τη γνώμη μας κάθε κυβέρνηση, επιζητώντας την κατάλληλη ισορροπία ανάμεσα σε κράτος και αγορά θα πρέπει να λάβει υπόψη:

(α) τις διεθνείς και ευρωπαϊκές εμπειρίες,

(β) τον μη αμφισβητούμενο πυρήνα της εξελισσόμενης συναίνεσης στην Ευρώπη και

(γ) τις ιδιαιτερότητες μιας οικονομίας, όπως η ελληνική, που είναι παγιδευμένη σε φαύλους κύκλους.

Σε διαφορετική διατύπωση: το τέλος του "μνημονίου" και η έξοδος στις αγορές για δανεισμό δεν σημαίνει ότι η ελληνική οικονομία δεν βαρύνεται από σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα ούτε ότι δεν υπάρχει εξίσου μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα.

Όλα αυτά πρέπει να αντιμετωπισθούν με την εφαρμογή ενός πειστικού αναπτυξιακού προγράμματος, που όμως δεν υπάρχει ή δεν έχει ανακοινωθεί».

Όπως τονίζεται στην έκθεση, «σε ένα τέτοιο πλαίσιο εθνικών πρωτοβουλιών την περίοδο μετάβασης από τη σταθεροποίηση στη διατηρήσιμη ανάπτυξη εκτιμούμε, ότι η συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς είναι απολύτως απαραίτητη. Ένα νέο πρόγραμμα που θα στόχευε στην ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης θα έπρεπε πρωτίστως να είναι δική μας υπόθεση.

Ωστόσο, η σύνταξη ενός αξιόπιστου αναπτυξιακού προγράμματος πρέπει να στηρίζεται σε φθηνούς πόρους που προέρχονται από τον ΕΜΣ, ΕΚΤ και άλλους ευρωπαϊκούς θεσμούς».

                        

---

Τέσσερις μεταβλητές θα κρίνουν τη διατήρηση των όσων έχουν επιτευχθεί στην ελληνική οικονομία και την επιστροφή σε μια ανάπτυξη διαρκείας.

Αυτές είναι: η ρύθμιση του δημοσίου χρέους, η ποιότητα των μεταρρυθμίσεων που πρέπει να γίνουν, η πολιτική σταθερότητα και οι τυχόν απότομες εξωτερικές διακυμάνσεις.

Στην έκθεση διαπιστώνεται:

- Υπάρχουν αβεβαιότητες ως προς την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 2,4% του ΑΕΠ το 2014 ( με στόχο 1,5% του ΑΕΠ) ενώ χαρακτηρίζεται αισιόδοξη η πρόβλεψη για ρυθμό ανάπτυξης 2,9% το 2015.

- Η επιτευχθείσα μακροοικονομική ισορροπία είναι εύθραυστη και αν δεν θεραπευτούν έγκαιρα τα κοινωνικά προβλήματα (ανεργία, φτώχεια) θα απειλήσουν την όποια οικονομική πρόοδο έχει επιτευχθεί.

- Σε ό,τι αφορά τη ρύθμιση του χρέους σημειώνεται ότι «ανοικτό μένει το ερώτημα αν θα έπρεπε να προηγηθεί της εξόδου στις αγορές η αναδιάρθρωση του χρέους» με την έννοια ότι κάτι τέτοιο θα βελτίωνε τις προοπτικές της χώρας, την πιστοληπτική αξιολόγηση και θα οδηγούσε σε μείωση των επιτοκίων.

- Για τις μεταρρυθμίσεις σημειώνεται ότι ο τρόπος με τον οποίο τίθενται άμεσα ή έμμεσα αναδιανεμητικά ζητήματα (εφαρμογή δικαστικών αποφάσεων για αναδρομικές αυξήσεις μισθών, η αύξηση συντάξεων, η φοροδιαφυγή η ολική σεισάχθεια) σε συνδυασμό με μεταρρυθμιστικές υστερήσεις δεν συμβάλει λόγω των αβεβαιοτήτων που προκαλεί στη δημιουργία συνθηκών διατηρήσιμης ανάπτυξης.

- Για το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών με αφορμή την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας σημειώνεται ότι ωθεί τη χώρα σε μια μακρά προεκλογική περίοδο.

- Όποια λύση και αν επιλεγεί, η έξοδος στις αγορές ή το αγκυροβόλιο του ΕΜΣ (πχ μέσω μια προληπτικής γραμμής πίστωσης ή με απευθείας δανεισμό), θα συνοδεύεται από στενή εποπτεία της ελληνικής οικονομικής πολιτικής.