Ενα ταξίδι πέντε αιώνων στην Ιστορία

ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙΔΟΥ

Τι σχέση μπορεί να έχει ένα ευαγγελιστάρι του 10ου αιώνα με τα ημερολόγια υπηρετριών που ήταν στην Αντίσταση; Ή συμβολαιογραφικές πράξεις του 1870 με έναν ιατρικό κώδικα 400 ετών; Η απάντηση θα δοθεί τις επόμενες ημέρες σε ένα ιδιαίτερο ταξίδι που θα ξεδιπλωθεί στην Αθήνα, ένα ταξίδι στην Ιστορία με οδηγό τα Γενικά Αρχεία του Κράτους.

Γιορτάζοντας τα 100 χρόνια λειτουργίας του, από τις 3 Νοεμβρίου και για λίγες ημέρες, ο φορέας θα διοργανώσει μια εντυπωσιακή έκθεση στο Iδρυμα Ευγενίδου με τμήμα του υλικού που συγκεντρώθηκε και διαφυλάχθηκε επί έναν αιώνα στις εγκαταστάσεις του: Περγαμηνούς κώδικες, πατριαρχικά σιγίλλια, φωτογραφίες, σφραγίδες, χαρακτικά.
Χειρόγραφες εφημερίδες, σχολικά εγχειρίδια του 1864, μια κολληγική σύμβαση του 1917. Προκηρύξεις, κουπόνια ενίσχυσης της ΕΠΟΝ, δίσκους μουσικής, μπομπίνες ταινιών, έργα τέχνης, προγράμματα θεάτρου, ακόμη και αντικείμενα λατρείας πλάι στα επίσημα έγγραφα του κράτους και των ξένων διοικήσεων.
Είναι αδύνατη η λεπτομερής παράθεση του πλούτου των Γενικών Αρχείων του Κράτους. Μικρό δείγμα του θα φιλοξενηθεί στις προθήκες της έκθεσης, μήκους 70 μέτρων, διαρθρωμένο σε εννέα ενότητες που καλύπτουν τα έτη από το 17ο έως τον 21ο αιώνα.
Από το 1912

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα τεκμήρια της περιόδου από το 1912 μέχρι σήμερα, τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά σε τέτοια έκταση. Αφορούν στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και στο όραμα της Μεγάλης Ιδέας, στη διαχείριση της υποδοχής και αποκατάστασης των προσφύγων, στη δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά, στην ιταλογερμανική Κατοχή, στην Αντίσταση και στον Εμφύλιο. Επίσης, στη μετεμφυλιακή περίοδο που σηματοδοτείται από την έντονη παρουσία των Ανακτόρων στη ζωή του τόπου, στην επταετία και στη Μεταπολίτευση από το 1974 έως σήμερα.

Χειρόγραφο του 1823 με τίτλο «Ξενοφών, βιβλίον των σενιάλων». Το έγγραφο συνοδεύεται από κείμενο που δίνει την ερμηνεία τους

Στις παλαιότερες χρονολογικά ενότητες εντάσσονται ο αγώνας για την Ανεξαρτησία, η θεμελίωση του ελληνικού κράτους και η διακυβέρνηση του Καποδίστρια, η περίοδος της βασιλείας του Οθωνα και ο εκσυγχρονισμός των κρατικών δομών.
Εχοντας την πεποίθηση ότι τα Αρχεία του Κράτους συνιστούν ένα χρηστικό εργαλείο για τους θεσμούς αλλά και για κάθε πολίτη η προϊσταμένη του τμήματος Οργάνωσης και Μελετών των Γενικών Αρχείων, Χριστίνα Σάρρα, επισημαίνει ότι πρόθεση της έκθεσης είναι η εξοικείωση με αυτή την ιδέα.

«Τα αρχεία είναι ανοικτά στο κοινό, αλλά δεν είναι γνωστό», λέει στο «Εθνος». «Είναι δημόσια περιουσία, δημόσιο δεδομένο, εργαλείο για την εκπαιδευτική κοινότητα αλλά και για τον έλεγχο της δημόσιας διοίκησης. Είναι μοναδικά τεκμήρια. Μέσω αυτών μπορεί κάποιος να «αναγνώσει» τα γεγονότα όχι με τη βοήθεια διαμεσολαβημένης πληροφορίας, αλλά με απευθείας πρόσβαση στην πηγή. Ομως αυτό το δικαίωμα ακυρώνεται από την άγνοια της ύπαρξής του». Η ίδια εξηγεί πως κάθε φορά που τα αρχεία προβάλλονται εντυπωσιάζουν.
«Εργάζομαι 27 χρόνια εδώ και όμως κάθε φορά έχω το βλέμμα του αδαούς. Ενδεικτική είναι η απήχηση που είχε η περσινή μας έκθεση «Πολίτες και Πολιτικοί».
Η βέρα του ψηφοφόρου...
Εκεί ανάμεσα στα εκθέματα είχαμε και μία βέρα, την οποία είχε χαρίσει ψηφοφόρος περασμένου αιώνα σε πολιτικό ως ένδειξη πίστης. Υποψιαζόταν ότι η σύζυγός του δεν τον ψηφίζει, οπότε τη χώρισε και του πήγε τη βέρα!».
Η είσοδος στην έκθεση, η οποία θα διαρκέσει μέχρι τις 30 Νοεμβρίου, θα είναι ελεύθερη. Οι ώρες λειτουργίας της θα είναι από Τετάρτη έως Παρασκευή απογεύματα και το Σαββατοκύριακο από τις δέκα το πρωί έως τις οκτώ το βράδυ.
Κατερίνα Ροββά