Αλήθεια, «Πρώτη φορά Αριστερά»;
14.10.2014 14:46
Ο Αλέξης Τσίπρας δεν ανήκει στην πρώτη γενιά που ανδρώθηκε μέσα
στον πυρετό των αμφιθεάτρων της δεκαετίας του '70. Ακολουθώντας όμως το
εγχειρίδιο «στράτευσης» που διαμόρφωσε η πολιτική κουλτούρα της
προηγούμενης γενιάς, υιοθέτησε όλη την ρητορική εκείνου του πυρετού που
συνέπεσε με τα τελευταία χρόνια της δικτατορίας. Ο ίδιος μεγάλωνε την
εποχή που η ελληνική τηλεόραση πρόβαλλε τους «Ντιουκς» και την
«Οικογένεια Γουόλτον», την εποχή που η ΕΡΤ και η ΥΕΝΕΔ έγιναν ΕΤ1 και
ΕΤ2, και οι δέκτες από ασπρόμαυροι απέκτησαν χρώματα, ενώ τα αμερικανικά
σήριαλ τύπου «Δυναστεία» συγκέντρωναν την μήνη των προοδευτικών
δυνάμεων για την κοινωνική διάβρωση που εξέθεταν και την ξενόφερτη μανία
στην οποία έθιζαν τα νοικοκυριά.Οι περισσότεροι πιτσιρικάδες που είχαν γεννηθεί τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του εβδομήντα διάβαζαν Αγόρι και Μπλεκ, και κάποια στιγμή έφτιαχναν το συγκρότημά τους και μαζεύονταν με τους φίλους τους να ηχογραφήσουν τα τραγούδια τους σε ένα κασετοφωνάκι της κακιάς ώρας. Κάποιοι άλλοι διάβαζαν τα «Ξύλινα Σπαθιά» και σκάρωναν τις δικές τους ιστορίες με ήρωες παιδιά που ονειρεύονταν έναν καλύτερο κόσμο. Όλοι αδημονούσαν για τις μετεγγραφές των ομάδων τους, ο Σέστιτς στον Ολυμπιακό, ο Ζάετς στον Παναθηναϊκό, ο Σάντμπεργκ στην ΑΕΚ, και οι διενέξεις πήγαιναν σύννεφο, τα μπουκέτα άφηναν αιμόφυρτους αρκετούς στα διαλείμματα. Και ασφαλώς υπήρχαν και οι μαθητικές πορείες του Πολυτεχνείου, που μέχρι το 1986 τουλάχιστον έμοιαζαν να πάλλονται από μια παράξενη αθωότητα, το εφηβικό εκείνο μένος που σε έκανε να ονειρεύεσαι όχι έναν καλύτερο κόσμο, αλλά μια καλύτερη δημοκρατία.
Η πολιτικοποίηση ήταν μέρος του παιχνιδιού εκείνες τις εποχές και όλοι οι έφηβοι είχαν άποψη, σε αντίθεση με τα σημερινά παιδιά. Ανήκες κάπου, το έλεγες, το διατράνωνες με πάθος. Η δεκαετία του ογδόντα έγινε συνώνυμο της έκφρασης προς τα έξω, της «φανέρωσης». Δεν είχες τίποτα να φοβηθείς. Άλλοι άκουγαν Talking Heads, άλλοι Duran Duran, άλλοι Νικόλα Άσιμο, και με κάποιον παράδοξο τρόπο μπορούσαν όλοι να συνυπάρξουν, γιατί οι ίδιες οι πυρετώδεις διαφορές συνιστούσαν την γοητεία. Στο μεταξύ, τα διαζύγια έγιναν της μοδός, όλο και περισσότεροι γονείς φίλων σου ζούσαν χωριστά, και ο λεγόμενος μοντερνισμός είχε αρχίσει να χτίζει αυτό το συγκλονιστικά αντιφατικό καλούπι που εκπροσωπεί ο όρος του Νεοέλληνα. Ώσπου ξαφνικά μπήκε η δεκαετία του ενενήντα, και η ελληνική κοινωνία βρέθηκε χαμένη σε έναν άλλο κόσμο, ολότελα διαφορετικό. Ενώ το 1988 διάβαζες στο Κλικ κείμενα που σου φαίνονταν διαφορετικά επειδή ήταν γραμμένα με μιαν αμεσότητα άγνωστη μέχρι τότε, λίγα μόλις χρόνια μετά, άνοιγες το Νίτρο και ξεφύλλιζες πολυσέλιδα αφιερώματα στο ανδρικό μόριο. Και εντελώς αναπάντεχα, κανείς πια δεν είχε χρόνο για πολιτικές συζητήσεις, οι πρότεροι έφηβοι που είχαν γίνει πια νέοι στα πρώτα χρόνια της καριέρας τους ενδιαφέρονταν για τις δουλειές τους, για τους μισθούς τους, για μιαν ευημερία που δεν έμοιαζε διόλου πλασματική παρά τα ανησυχητικά σημάδια που εξέθεταν την εξουσία, χρήματα κάτω από το τραπέζι, χρήματα συσκευασμένα σε παιδικές πάνες, ένας ταμίας τραπέζης που είχε μεταμορφωθεί σε κολοσσό συνθλίβοντας με την πτώση του ολόκληρο το πολιτικό σύστημα.
Σε αυτήν την Ελλάδα της οργιαστικής ανάπτυξης, που από την αφελή αθωότητα των 80ς είχε ασπαστεί την γιάπικη φιλοσοφία «Επικρατεί ο πιο μάγκας, ο πιο πονηρός», ανέτειλαν αστέρες εν μια νυχτί, χτίστηκαν αυτοκρατορίες των media, άνοιξαν εργοστάσια διασκέδασης με σιδεριές αντί για πίστες χορού, και φυσικά ευδοκίμησε ο όρος του «λαγουμιτζή», δηλαδή του λομπίστα, εκείνου που παρεισφρέει στα κλιμάκια της πολιτικής και συνάπτει σχέσεις. Και κάπου εκεί άρχισε και η κατρακύλα. Οι λαγουμιτζήδες έφεραν την πολιτική κοντά στους επιχειρηματίες και την ώρα που ο εκσυγχρονισμός δημιουργούσε προσδοκίες μεγαλεπήβολες, τα θεμέλια είχαν ήδη πάρει να σκάβονται. Η δραχμή έγινε ευρώ, αλλά η ζωή έγινε πιο ακριβή. Μα και πάλι κανείς τότε δεν ανησυχούσε, γιατί οι Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν προ των πυλών, και μια χώρα στο κέντρο του κόσμου δεν γινόταν να λεηλατηθεί εκ των έσω, κι ας ήταν για μια ακόμη φορά τα σημάδια ανησυχητικά με το σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου. Όμως στη διαδρομή εκείνης της εποχής, στα χρόνια του ενενήντα προς το μιλένιουμ, φαινόταν ξεπερασμένη και παράταιρη η πολιτικοποίηση του '80. Η πλειοψηφία των νέων άκουγε τέκνο και Πανταζή, τα πρωινά φορούσε γραβάτα και τα βράδια έβρισκε διέξοδο στη λαίλαπα των τηλεσκουπιδιών ή στις μπουζουκερί, τα λεγόμενα ορθάδικα.
Σε αντίθεση με το πνεύμα της εποχής του, ο Αλέξης Τσίπρας προτίμησε έναν άλλο δρόμο, αυτόν που είχαν να επιδείξουν οι αυθεντικοί εκπρόσωποι της γενιάς του Πολυτεχνείου, άνθρωποι που γεννήθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του πενήντα ή τα πρώτα χρόνια του εξήντα. ΚΝΕ, σχολικές καταλήψεις, φοιτητικές νεολαίες, κομματική καριέρα. Εξ' αρχής λοιπόν αναδύθηκε ως ένας πολιτικός που βρίσκεται σε πόλεμο με την εποχή που τον γέννησε. Στα χαρτιά φαίνεται εξαιρετικά όμορφο. Τι πιο υγιές από το να γυρίσεις την πλάτη σου στα χρόνια που έφεραν την καταστροφή; Διατρανώνει πως διεκδικεί την εξουσία στο όνομα των συνομηλίκων και των νεότερών του. Είμαι ελάχιστα μεγαλύτερός του, οπότε ηχεί ωραία στα αφτιά μου. Ναι, τι πιο υπέροχο και ελπιδοφόρο από το να διεκδικείς την εξουσία στο όνομα εκείνων που γεννήθηκαν μέσα στη μεταπολιτευτική ευημερία, αξιοποίησαν την εγγύτητα προς την Ευρώπη, έμαθαν γλώσσες, έκαναν μεταπτυχιακά και τώρα επιβιώνουν χάρη στις κομμένες συντάξεις των γονιών τους;
Εντούτοις ο σημερινός σαραντάρης έχει κουραστεί από τα στερεότυπα και δεν εννοώ το σαχλό στερεότυπο της γραβάτας που οι προοδευτικές δυνάμεις ξορκίζουν λες και παίζει κανένα ρόλο το αν φοράς ή όχι. Όχι, στα βαθύτερα στερεότυπα είναι που δοκιμάζεσαι. Για παράδειγμα, τα διεφθαρμένα συστήματα δεν κρίνονται από τις ιδέες αλλά από τις πράξεις, και η ακραία πόλωση του πολιτικού σκηνικού, με ρητορικές τύπου «βαράτε στο ψαχνό», δεν δείχνει το μέλλον αλλά το βαθύ παρελθόν. Επίσης, όσο κι αν είναι «εντός παιχνιδιού» το να θέλεις να ανατρέψεις το καθεστώς με υλικά του ίδιου του καθεστώτος (αριστεροπώλες του παλιού ΠΑΣΟΚ και υπερασπιστές όλων των κλισέ που παλαιότερα γοήτευαν αλλά χρόνια τώρα έχουμε βαρεθεί να ακούμε), δεν μπορώ παρά να αναγνωρίσω μια αντίφαση συντηρητικής κοπής η οποία έρχεται να αποκαθηλώσει την εικόνα του πολιτικού που κοντράρεται με την εποχή του. Από τη μία θέλει να γκρεμίσει το καθεστώς και από την άλλη πρεσβεύει την αδιατάραχτη, δίχως αξιολόγηση, μονιμότητα στο Δημόσιο. Από τη μία ονειρεύεται έναν αέρα εξυγίανσης και από την άλλη έρχεται να παίξει το ρόλο του υποκινητή πολιτικής ανωμαλίας σε στιγμές κρίσιμες για την χώρα. Ο Κένεντι έλεγε πως ο ηγέτης κρίνεται από τον τρόπο που προηγουμένως έχει αντιπολιτευθεί. Για να καταφέρει ο Αλέξης Τσίπρας να αποκτήσει το στοιχείο που θα κάνει πραγματικά την διαφορά, πρέπει να πάψει να είναι ο Αλέξης Τσίπρας που ήταν αυτές τις μέρες στη Βουλή και να γκρεμίσει κάτι παραπάνω από τα στερεότυπα της εποχής στην οποία ανδρώθηκε: να γκρεμίσει τα στερεότυπα του ίδιου του εαυτού του.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου