Ακόλαστο «Σατυρικόν» από τον Δημήτρη Παπαδημητρίου

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ   ΜΟΥΣΙΚΗ

Στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση

Τετάρτη, 22 Οκτωβρίου 2014 10:15

                  

• 
  

Το ήθος της οργιαστικής ιμπεριαλιστικής Ρώμης του πολέμου, του άκρατου σεξ και της αχαλίνωτης φαγοποσίας ζωντανεύει μουσικά επί σκηνής, μέσα από το πρωτότυπο έργο για λυρικούς σολίστες, χορωδία και συμφωνική ορχήστρα, «Σατυρικόν», του συνθέτη Δημήτρη Παπαδημητρίου, το οποίο θα ερμηνεύσει, σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση, η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών (ΚΟΑ), στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, στις 23 και 24 Οκτωβρίου, στις 8.30 το βράδυ.

Η αρχαία Ρώμη, ο Πρίαπος, όργια, ρήτορες και λωποδύτες θα «συνευρεθούν» με 106 μουσικούς, υπό τη διεύθυνση του Λουκά Καρυτινού, με τη σύμπραξη της Μικτής Χορωδίας Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, σε διδασκαλία του Μιχάλη Οικονόμου, και με σολίστες τον τενόρο Γιάννη Χριστόπουλο και τη σοπράνο Άννα Στυλιανάκη. «Η διπρόσωπη εποχή μας του ανήκει»
Το αθυρόστομο και γλαφυρό έργο για την ασύδοτη εποχή του «σχιζοφρενούς» Νέρωνα, το «Satyricon», είναι το μόνο έργο, που άφησε ο Τίτος Γάιος Πετρώνιος  (61 μ.Χ.) και δεν εκδόθηκε ποτέ, ενόσω ζούσε. Σήμερα, ο συνθέτης Δημήτρης Παπαδημητρίου του δίνει μία concertante μορφή, που οδηγείται στην όπερα, και εξηγεί για αυτήν τη δημιουργία: «Πρόκειται για μια τεράστια μυθιστορηματική “πλάκα”, με ήρωες τρεις νεαρούς, τρεις συμπαθέστατους, πάμπτωχους, περιθωριακούς, αλητάμπουρες πανηδονιστές. Επιβιωτές και μέσα σε όλα. Μπίτνικ της αρχαίας Ρώμης (!)
Παρακολουθούμε τις περιπέτειες και τις ταλαιπωρίες τους, καθώς, για πλείστους λόγους, διάφοροι (και διάφορες) τους κυνηγούν να τους βιάσουν, σε όργια, δείπνα ή τελετές. Ακόμη, επιθυμούν να τους συλλάβουν ή απλά να τους δείρουν ή να τους κλέψουν. Έτσι, διασχίζουμε μαζί τους όλη τη Ρώμη της εποχής του σχιζοφρενούς Νέρωνα, που αποδεικνύεται απλά απόλυτα συγχρονισμένος με τον καιρό του... Όργια, λαϊκές αγορές με λωποδύτες, ρητορικές συνάξεις, τελετές του Πρίαπου κ.λπ.

Μιλάμε για ένα έργο ανάλαφρο, αλλά και ιστορικά σημαντικό, που, στ’ αλήθεια, θεωρούμε πως περίεργο θα ήταν να το έγραψε ο ίδιος άνθρωπος όλο, καθώς, ξαφνικά, μετά από πολύ κεφάτες σελίδες με εκλύσεις πάσης φύσεως, γίνεται ηθικοπλαστικό και προφητικό της πτώσης της Ρώμης, λόγω της πλεονεξίας και της ασυδοσίας των κατακτητών. Όμως, έχει και ομοειδείς αρετές με αυτές της ποίησης της Παλατινής Ανθολογίας. Θυμόσοφο στα ποιητικά του μέρη, ευθύ, αλλά συχνά με έναν ρεαλισμό ξένο προς την ελληνική περί ποιήσεως άποψη, ωστόσο πολύ μοντέρνο στις μέρες μας. Όσοι, όμως, και αν είναι οι ποιητές που το συνέγραψαν, προσθέτοντας ή, ίσως, αλλάζοντας ή και αφαιρώντας μέρη, μέχρι να φτάσει σε μας αυτό το απόσπασμα, το έργο δεν ξέφυγε από τη μνημειώδη καταγραφή του ιμπεριαλιστικού ήθους της Ρώμης, ήτοι μιας κτηνώδους μεγέθους αδηφάγου Μητρόπολης. Και αυτό συμβαίνει τέλεια, είτε καταδικαστικά, είτε επαινετικά.

Λουκάς Καρυτινός.

Στο μουσικό έργο, χάριν οικονομίας, απέφυγα - προς το παρόν - τα δραματουργικά μέρη. Θα έπρεπε να είναι ήδη μία όπερα τριών ωρών. Στην τωρινή απλή μουσική εμψύχωση της εντύπωσης του κειμένου, δηλαδή στο έργο που έχω προς το παρόν συνθέσει (80 λεπτά), υπάρχει μία επιλογή εκ των έμμετρων μερών του, όπου, χωρίς να απαιτείται δραματουργική επεξήγηση, καταγράφεται το ήθος της οργιαστικής ιμπεριαλιστικής Ρώμης του πολέμου, του άκρατου σεξ και της αχαλίνωτης φαγοποσίας. Που, αργά ή γρήγορα, θα οδηγήσει μοιραία στην τραγική πτώση της.
Δεν ξέρω με ποιον ποιητή να είμαι. Τον τρελό γλεντζέ ή τον τιμητή των πάντων; Μου ταιριάζουν ορισμένως και οι δύο. Ίσως, και ο Πετρώνιος να ήταν τελικά ένας. Λοιπόν; Τι να πω; Αυτό το έργο με έχει παγιδέψει… Η διπρόσωπη εποχή μας του ανήκει».

Πληροφορίες
Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών - Κεντρική Σκηνή: λεωφ. Συγγρού 107 - 109, Αθήνα, τηλ.: 210 9005800. Τιμές εισιτηρίων: κανονικό: 28, 18, 15 ευρώ, μειωμένο: 15, 12, 10 ευρώ, ανέργων: 5 ευρώ. naftemporiki.gr