Η γαλλίδα ντίβα Εντίθ Πιάφ

 

Το «σπουργιτάκι» που έγινε σύμβολο της Γαλλίας!

Το απόλυτο σύμβολο του φημισμένου γαλλικού πάθους και πείσματος υποστήριξε την εικόνα τόσο με τη φωνή και τα τραγούδια όσο και με την προσωπική της ζωή.

Η μικροκαμωμένη (σχεδόν μινιατούρα!) ερμηνεύτρια μάγεψε τα πλήθη της οικουμένης με την αιθέρια φωνή και το εκρηκτικό ταμπεραμέντο της, την ίδια στιγμή που προκάλεσε τα χρηστά ήθη με τα αναρίθμητα ειδύλλια και τους φλογερούς της έρωτες.

Γνωρίζοντας τις δυσκολίες από μικρή, η ζωή δεν θα της φερθεί σαν τριαντάφυλλο, καθώς έπειτα από τρία σοβαρότατα τροχαία ατυχήματα θα αναγκαστεί να εθιστεί στη μορφίνη και το αλκοόλ για να παλέψει τον αφόρητο πόνο.

Παρέμεινε ωστόσο δυνατή και όρθια μέχρι τις τελευταίες στιγμές, όταν και θα έχανε τη μάχη από τον καρκίνο. Η κληρονομιά της ωστόσο δεν θα χανόταν μαζί της: η δημοφιλέστερη τραγουδίστρια της Γαλλίας, που απολάμβανε καθεστώς λαϊκής ηρωίδας, θα έγραφε 80 τραγούδια και θα ερμήνευε περισσότερα από 200, τα οποία έμελλε να αποτυπώσουν τη ζωή, τον έρωτα, την απώλεια και τη θλίψη...

Πρώτα χρόνια



Η Edith Piaf γεννιέται στο Παρίσι στις 19 Δεκεμβρίου 1915 ως Εdith Giovanna Gassion, με τους γονείς της να την ονομάζουν έτσι από την περίφημη βρετανή νοσοκόμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου Edith Cavell, η οποία εκτελέστηκε για τη βοήθεια που παρείχε σε γάλλους στρατιώτες που δραπέτευαν από τη γερμανική αιχμαλωσία. Η μητέρα της, Annetta Giovanna Maillard, ήταν η σχετικά γνωστή ιταλίδα τραγουδίστρια «Line Marsa», ενώ ο πατέρας της, Louis-Alphonse Gassion, ήταν ακροβάτης του δρόμου.

Οι γονείς της σύντομα θα παρατούσαν τη μικρή Εντίθ, με τη γιαγιά της -η οποία είχε στην κατοχή της οίκο ανοχής- να αναλαμβάνει για ένα διάστημα την τύχη της. Το 1929 πάντως, σε ηλικία 14 ετών, η Εντίθ ακολουθεί τον πατέρα της στις παραστάσεις δρόμου και στο τσίρκο όπου εργαζόταν, οργώνοντας όλη τη γαλλική επικράτεια.

Η Πιάφ σύντομα θα αποχωριζόταν και τον πατέρα της, όταν αποφάσισε να ακολουθήσει τη δική της καριέρα ως τραγουδίστρια του δρόμου στο Παρίσι. Πριν κλείσει μάλιστα τα 17 της θα έμενε έγκυος, με το κοριτσάκι που γεννήθηκε ωστόσο να πεθαίνει από μηνιγγίτιδα δύο χρόνια αργότερα...

Καριέρα στο τραγούδι



Το 1935, σε ηλικία 20 ετών, η Πιάφ γνωρίζεται με τον Louis Leplee, ιδιοκτήτη του περίφημου παρισινού καμπαρέ των Ηλυσίων Πεδίων «Le Gerny», ο οποίος της προσφέρει δουλειά, εκτιμώντας τη θαυμάσια φωνή της. Η μικροκαμωμένη φιγούρα της, η νευρώδης ενέργεια και το φοβισμένο του βλέμματός της σύντομα θα της φέρουν το ψευδώνυμο «Σπουργιτάκι», που θα την ακολουθήσει σε όλη της τη ζωή...

Ο Leplee ωστόσο, πέρα από το να βγάζει παρατσούκλια, αποφάσισε να κάνει την Πιάφ πασίγνωστη: οργανώνει τεράστια διαφημιστική καμπάνια για το ντεμπούτο της Πιάφ στο μαγαζί του, κάνοντάς τη σχεδόν αμέσως δημοφιλή στην παρισινή νύχτα. Τόσο δημοφιλή μάλιστα που την ίδια χρονιά θα ηχογραφήσει δύο προσωπικούς δίσκους!

Ο μέντοράς της θα δολοφονηθεί βέβαια την επόμενη άνοιξη, με την αστυνομία να τη θεωρεί αρχικά ένοχη και κατόπιν να υποθέτει ότι γνώριζε απλώς τον δολοφόνο αλλά αρνιόταν να τον καταδώσει. Εξαιτίας της περιπέτειας με τον νόμο, η ίδια αλλάζει την περσόνα της: υιοθετεί μόνιμα το καλλιτεχνικό της όνομα «Εντίθ Πιάφ» και παραγγέλνει τραγούδια που αποτυπώνουν με ρομαντική διάθεση τη ζωή της στον δρόμο, δίνοντας έμφαση στο πάθος και την εσωτερική δύναμή της.

Πριν κλείσει τα 23, είναι πια μια ντίβα των βαριετέ θεαμάτων: πέρα από τις επιτυχίες της εποχής, γυρίζει την πρώτη της ταινία, που την καθιερώνει στις συνειδήσεις του κοινού, ενώ το 1940 πρωταγωνιστεί σε θεατρικό έργο του Ζαν Κοκτό!

Β' Παγκόσμιος Πόλεμος



Η Πιάφ ήταν ήδη δημοφιλέστατη ερμηνεύτρια όταν ξέσπασε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Οι συναυλίες που έδωσε μάλιστα για τις ναζιστικές δυνάμεις κατοχής της Γαλλίας θεωρήθηκαν στην εποχή τους αμφιλεγόμενες, αργότερα ωστόσο αποδείχθηκε ότι εργαζόταν για λογαριασμό της γαλλικής Αντίστασης: στις παραστάσεις που έδινε για γάλλους αιχμαλώτους πολέμου, προμήθευε με πλαστές ταυτότητες τους στρατιώτες, συντελώντας αποφασιστικά στην απόδρασή τους!

Μεταπολεμική εκτόξευση στη δόξα



Μετά το τέλος του πολέμου, η φήμη της γενικεύτηκε στα πέρατα του κόσμου. Η ίδια περιοδεύει σε όλη την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και τη Λατινική Αμερική, αφήνοντας άφωνο τον κόσμο με την υποβλητική χροιά της φωνής της.

Το αμερικανικό κοινό είναι βέβαια διστακτικό αρχικά να την αγκαλιάσει, παρά το γεγονός ότι η ηπίων τόνων, σκυθρωπή και μονίμως μαυροφορεμένη Πιάφ συγκεντρώνει διθυραμβικές κριτικές για την ερμηνεία της. Σύντομα βέβαια και οι ΗΠΑ θα την αγκάλιαζαν ολόψυχα.

Το 1945 ερμηνεύει ένα από τα χαρακτηριστικότερα κομμάτια της, το «La Vie en Rose»...

Προσωπική ζωή



Η προσωπική ζωή της Εντίθ Πιάφ είχε κάτι από το χαρακτηριστικό δράμα των ερμηνειών της: πολυάριθμα ειδύλλια, μνημειώδεις έρωτες, αλλά και τραγικά γεγονότα.

Πρώτα απ' όλα, ήταν τα τρία σοβαρά τροχαία ατυχήματα που θα της συνέβαιναν μετά το 1951, που θα οδηγούσαν σε χορήγηση γενναίων δόσεων μορφίνης για τον πόνο, με τον εθισμό στην ουσία να είναι αναπόφευκτος. Η ίδια ανακάλυψε ότι το «κοκτέιλ» μορφίνης και αλκοόλ ήταν αποτελεσματικότερο, με τον εθισμό στο αλκοόλ να ακολουθεί ευθύς αμέσως και να επιδεινώνει την υγεία της δραματικά.

Ήταν όμως και ο ταραχώδης ερωτικός της βίος, που περιλάμβανε πλήθος αντρών να περνούν και να αφήνουν το στίγμα τους στη ζωή της: από συναδέλφους και διασημότητες της Γαλλίας μέχρι και αστέρες του κινηματογράφου και αθλητές.



Αξιοσημείωτα ειδύλλια και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού ήταν με τον μικρότερό της συνθέτη Ζορζ Μουστακί και τον νεαρό και άσημο τότε ηθοποιό Ιβ Μοντάν (1944), για τον οποίο λειτούργησε μάλιστα ως μέντορας εκτοξεύοντας την καριέρα του. O έρωτας της ζωής της ήταν όμως ο παντρεμένος παγκόσμιος πρωταθλητής του μποξ Marcel Cerdan, με τη θυελλώδη σχέση τους να γίνεται παγκόσμια είδηση!



Η ίδια παντρεύτηκε δύο φορές. Ο πρώτος γάμος ήταν με τον τραγουδιστή Jacques Pills, ο οποίος διάρκεσε 4 χρόνια.



Το 1962 παντρεύεται τον κατά 20 χρόνια νεότερό της έλληνα κομμωτή και ερμηνευτή Θεοφάνη Λαμπουκά, τον οποίο αποκαλεί «Τεό Σαγαπό».



Ο γάμος τους δεν θα διαρκέσει ωστόσο πολύ, καθώς την επόμενη χρονιά η Πιάφ θα φύγει από τη ζωή...



Κατοπινά χρόνια



Η Πιάφ παρέμενε ενεργή μέχρι τις τελευταίες στιγμές της ζωής της, παρά τον χρόνιο πόνο, τον εθισμό της στη μορφίνη και την επάρατο νόσο που θα τη χτυπήσει στα τέλη της δεκαετίας του '50. Κάνει μάλιστα απανωτές εμφανίσεις και καταιγιστικές περιοδείες, παρά το γεγονός ότι δεν είναι λίγες οι φορές που καταρρέει πάνω στη σκηνή.

Το 1960 ηχογραφεί την τεράστια επιτυχία «Non, Je Ne Regrette Rien», συνεχίζοντας τον θρίαμβό της μέσα στις αντιξοότητες της ζωής, τον εθισμό στο αλκοόλ και τη μορφίνη, αλλά και τους ατελέσφορους έρωτες.

Από το 1955-1962 θα δώσει αναρίθμητες παραστάσεις σε Παρίσι, Νέα Υόρκη (στην οποία γνωρίζει ασυνήθιστη επιτυχία για καλλιτέχνη που τραγουδά σε άλλη γλώσσα!) και αλλού, με την τελευταία φορά που θα μπει στο στούντιο να είναι τον Απρίλιο του 1963. Είναι πλέον αστέρι διεθνούς βεληνεκούς...

Θάνατος και κληρονομιά



Η Εντίθ Πιάφ θα πεθάνει από καρκίνο στην έπαυλή της στη Γαλλική Ριβιέρα στις 11 Οκτωβρίου 1963, σε ηλικία μόλις 47 ετών. Ο σύζυγός της αποφασίζει να την ενταφιάσει στο Παρίσι, δίπλα στην κόρη της Μαρσέλ, με τον επίσκοπο του Παρισιού να αρνείται να την κηδέψει θρησκευτικά, εξαιτίας της άσωτης ζωής που θεωρούσε ότι έζησε η ντίβα του γαλλικού πενταγράμμου.

Χιλιάδες κόσμου συρρέουν ωστόσο για το τελευταίο αντίο στη μεγαλύτερη φωνή της Γαλλίας, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για 100.000 ανθρώπους και την κίνηση στο Παρίσι να «παγώνει» εντελώς.

Η γαλλίδα ερμηνεύτρια σφράγισε με τη φωνή της μια σειρά από σπουδαία κομμάτια, αφήνοντας γερή παρακαταθήκη στις γενιές που θα έρχονταν. Ταυτόχρονα, «ανακάλυψε» και βοήθησε πολλά νέα ταλέντα, συνδεόμενη ταυτόχρονα ερωτικά με τους περισσότερους: Ιβ Μοντάν, Ζορζ Μουστακί, Σαρλ Αζναβούρ και Ζιλμπέρ Μπεκό της χρωστάνε πολλά.

Η ζωή της θα αποτυπωθεί σε βιβλία, θέατρο, τηλεόραση και κινηματογράφο, μια ζωή τρυφερή σαν τριαντάφυλλο και άγρια ταυτόχρονα σαν τα αγκάθια του κοτσανιού...