Γεώργιος Παπανικολάου: Ο κορυφαίος ερευνητής από την Κύμη που ανακάλυψε το τεστ ΠΑΠ

 

Σήμερα συμπληρώνονται 51 χρόνια από τον θάνατο του κορυφαίου Έλληνα γιατρού βιολόγου και ερευνητή που καινοτόμησε στον τομέα της ιατρικής και άνοιξε τον δρόμο για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου της μήτρας μέσω της κυτταρολογικής μεθόδου, πλέον γνωστό ως τεστ ΠΑΠ

Γεννήθηκε στην Κύμη της Εύβοιας στις 13 Μαΐου 1883 και σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ το 1907 πήγε στη Γερμανία και παρακολούθησε μαθήματα βιολογίας με καθηγητές τους Χαίκελ και Βάισμαν, ενώ γράφτηκε και στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου όπου άρχισε τις βιολογικές έρευνες επί του «καθορισμού του φύλου» στα οστρακόδερμα με καθηγητή τον Ρίχαρντ Έρτβιχ.
Στην Αθήνα επέστρεψε το 1910 και αφού ανακηρύχθηκε διδάκτορας του Πανεπιστημίου. Παντρεύτηκε με την Ανδρομάχη Μαυρογένη και αμέσως πήγαν στο Μονακό όπου το 1911 συμμετείχε στην ομάδα ωκεανογραφικής εξερεύνησης του Πρίγκιπα του Μονακό.
Επέστρεψε στην Ελλάδα λίγο αργότερα, όπου και συμμετείχε στους Βαλκανικούς πολέμους και το 1913 έφυγε για την Αμερική και απασχολήθηκε ως βοηθός στο κλάδο της ανατομίας στο Πανεπιστήμιο Κορνελ όπου τελικά εκλέχθηκε υφηγητής, έκτακτος καθηγητής και τέλος τακτικός καθηγητής της ανατομίας και ιστολογίας.
Η συμβολή του στον ιατρικό κλάδο ήταν τεράστια και οι έρευνές του χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα για την έγκαιρη διάγνωση γυναικολογικών προβλημάτων. Ο Γεώργιος Παπανικολάου πέρασε ένα μεγάλο διάστημα κάνοντας έρευνες επί της εκφυλιστικής κληρονομικής επίδρασης του οινοπνεύματος σε ινδικά χοιρίδια και στη συνέχεια στράφηκε σε προβλήματα αναπαραγωγής σχετιζόμενα με τη λειτουργία των γεννητικών οργάνων, τον καθορισμό του φύλου, τη λειτουργία των ενδοκρινών αδένων, καθώς και των φυλετικών ορμονών.
Τη μέθοδό του την εφάρμοσε σε γυναίκες το 1923 μελετώντας τις φυσικές γεννητικές λειτουργίες και στη συνέχεια επικεντρώθηκε στη διάγνωση του καρκίνου της μήτρας. Η πρώτη του ανακοίνωση επί της χρησιμοποίησης της κυτταρολογικής μεθόδου προς διάγνωση του καρκίνου της μήτρας το 1928 έγινε δεκτή με πολλές αμφιβολίες απο τον ιατρικό χώρο, αφού η μέχρι τότε επικρατέστερη άποψη ήταν ότι τέτοιου είδους έρευνα ήταν πρακτικά αδύνατη χωρίς την τομή του πάσχοντος οργάνου.
Οι έρευνες το Παπανικολάου επεκτάθηκαν στη συνέχεια στις κυτταρολογικές αλλοιώσεις στον καρκίνο του αυχένα. της μήτρας και του ενδομητρίου των οποίων τα πορίσματα δημοσίευσε το 1943 από κοινού μετά του καθηγητή γυναικολογίας Έρμπερτ Τράουστ σε ειδική μονογραφία υπό τον τίτλο «Διάγνωσις του καρκίνου της μήτρας μέσω των κολπικών επιχρισμάτων» (Diagnosis of Uterine Cancer by the Vaginal Smear).
Η εργασία προκάλεσε το παγκόσμιο ιατρικό ενδιαφέρον και ένα χρόνο μετά τη δημοσίευσή της, έγινε η πρώτη εφαρμογή της,πρώτα στο ουροποιητικό σύστημα και στη συνέχεια στο πεπτικό και σε άλλα μέρη του οργανισμού.
Οι εργασίες αυτές καθιέρωσαν τον Γεώργιο Παπανικολάου ως θεμελιωτή της «αποφολιδωτικής κυτταρολογίας» και η μέθοδος αυτή που έλαβε προς τιμή του την ονομασία «Μέθοδος Παπανικολάου» ή «Τεστ Παπανικολάου» άνοιξε νέους ορίζοντες στην ιατρική έρευνα, ενώ ο ίδιος τιμήθηκε με πλείστες διακρίσεις μεταξύ των οποίων είναι το μετάλλιο Τιμής της Αμερικανικής Εταιρίας Καρκινολογίας το 1952.
Σήμερα το Τεστ Παπ χρησιμοποιείται παγκοσμίως για την διάγνωση του καρκίνου της μήτρας, ενώ το 1995 τυπώθηκε απ' την Τράπεζα της Ελλάδος χαρτονόμισμα αξίας 10.000 δραχμών, στο οποίο απεικονίζεται ο Γεώργιος Παπανικολάου.