Monza: Ευχή ή κατάρα του μηχανοκίνητου αθλητισμού;
Το Autodromo Nazionale di Monza είναι η τρίτη
παλαιότερη πίστα μηχανοκίνητου αθλητισμού, που απέκτησε ο πλανήτης Γη.
Είναι η πιο θεαματική, αλλά και η πιο επικίνδυνη. Έχει στοιχίσει τη ζωή
88 ανθρώπων. Ο Ronnie Peterson πέθανε εκεί, σαν σήμερα, το 1978.
Πρόκειται για τη "μαγική πίστα" ή "το ναό του θανάτου";
Για τους φίλους είναι "La Pista Magica". Για τους εχθρούς "ο
ναός του θανάτου". Επισήμως, το όνομα της τρίτης παλαιότερης πίστας
μηχανοκίνητου αθλητισμού, στον κόσμο, είναι "Autodromo Nazionale di
Monza". Όσα έχουν συμβεί εκεί, έχουν περάσει στην ιστορία. Για πολλούς
και διαφορετικούς λόγους. Γιατί "ο ναός της ταχύτητας", η πίστα που
δοκιμάζει τα όρια κάθε μονοθέσιου, είναι πολλά περισσότερα από τον τόπο,
όπου άφησε την τελευταία του πνοή ο Ronnie Peterson, σαν σήμερα, στις
11/9 του 1978, σε ηλικία 34 χρόνων. Ελάτε μαζί μας σε μια ενδιαφέρουσα
διαδρομή.
Όπως βλέπετε το χάρτη της Ιταλίας, πηγαίνετε βόρεια,
σταματήστε στο Μιλάνο και από εκεί κοιτάξτε βορειοανατολικά. Στα 15
χιλιόμετρα, είναι η πόλη Monza (παρεμπιπτόντως, είναι και πολύ κοντά στη
λίμνη Como), των 122.819 κατοίκων, οι οποίοι απασχολούνται με τη
βιομηχανία υφαντών που ανθεί στην περιοχή και φυσικά το grand prix της
Formula 1. Τη διασχίζει ο ποταμός Lambro, ανήκει στην περιφέρεια της
Λομβαρδίας και εκτείνεται σε 33.09 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Aλλά να μην
σας κουράζουμε με λέξεις. Πάμε σε εικόνες. Το video παρακαλώ.
Όταν λοιπόν, τον Ιανουάριο του 1922 το Milan Automobile Club ήθελε να γιορτάσει με κάποιον ενδιαφέροντα τρόπο τα 25 χρόνια λειτουργίας του -με την ευκαιρία και του τέλους του Α' Παγκοσμίου πολέμου-, κατέληξε στο ότι θα ήταν χρήσιμο να δημιουργήσει μόνιμες και ανεξάρτητες εγκαταστάσεις, που θα χρησιμοποιούνταν για το μηχανοκίνητο αθλητισμό. Ένα μέρος όπου θα μπορούσε η ιταλική βιομηχανία αυτοκινήτων να τσεκάρει τα προϊόντα -μαζί και τις αγορές-, κάτι που έως τότε έκανε στην αλλοδαπή. Η ανάγκη έγινε πολλή μεγαλύτερη, όταν διαπιστώθηκε πως χρειάζεται ένα μέρος και για δοκιμές, μαζί με πάσης φύσεως πειράματα μηχανών, αυτοκινήτων, αλλά και κάθε μηχανικού μέρους, όπως και ένας τόπος που να αξίζει να φιλοξενήσει το ιταλικό Grand Prix.
Η πρώτη πίστα δημιουργήθηκε σε 110 μέρες (15 Μαΐου-15 Αυγούστου) από 3.500 εργάτες, που χρησιμοποίησαν 200 σιδηροδρομικά οχήματα, 30 φορτηγά και μια σιδηροδρομική γραμμή 5 χιλιομέτρων. Οι πρώτοι που τη δοκίμασαν, ήταν οι Pietro Bordino και Felice Nazzaro, με έναν Fiat 570. Τι δοκίμασαν ακριβώς; 5.5 χιλιόμετρα δημόσιου δρόμου και ένα βρόχο υψηλής ταχύτητας (οβάλ) συνολικού μήκους 4.5 χλμ, με δυο κεκλιμένες στροφές (ακτίνας 320 μέτρων), πάνω σε ανάχωμα 2.6 μέτρων, στις οποίες -θεωρητικά- το όχημα θα μπορούσε να φτάσει τα 190 χιλιόμετρα την ώρα. Αυτές οι στροφές συνδέονταν από δυο ευθείες, 1.070 μέτρων. Ο δρόμος συνδεόταν με τις πίστες ταχύτητας, με μια υπόγεια διάβαση.
Ο κόσμος καθόταν σε δυο διαφορετικά μέρη: μια κεντρική εξέδρα 3.000 θέσεων και έξι χωρητικότητας 1000 θέσεων, έκαστη. Συνολικά, στα εγκαίνια που έγιναν στις 3/9 του 1922, βρέθηκαν 150.000 θεατές που δεν εγκατέλειψαν πριν το τέλος της διαδικασίας, μολονότι έβρεχε. Εκείνη την ημέρα, ο πλανήτης απέκτησε την τρίτη πίστα, μετά το Brooklands και την Ινδιανάπολη. Ο Pietro Bordino πέρασε πρώτος τη γραμμή του τερματισμού. Πέντε ημέρες αργότερα, διεξήχθη εκεί το Grand Prix των Εθνών με μηχανές και στις 10/9 το δεύτερο ιταλικό grand prix, για αυτοκίνητα -κέρδισε πάλι ο Bordino.
Το Grand Prix της Ιταλίας, το 1928 έμεινε στην ιστορία ως αυτό στο οποίο έγινε το πρώτο και σοβαρότατο δυστύχημα, στην ιστορία του ιταλικού μηχανοκίνητου αθλητισμού. Είχε ως συνέπεια το θάνατο του οδηγού Emilio Materassi και 27 θεατών (υπήρξαν και πολλοί άλλοι τραυματίες), όταν το όχημα του προσέκρουσε σε κερκίδα, στον 17ο γύρο. Έχασε τον έλεγχο της Talbot 700, όπως προσπαθούσε να προσπεράσει τον Giulio Foresti, το όχημα βγήκε εκτός πορείας και ακολούθησε μια τρελή διαδρομή πριν προσκρούσει στην εξέδρα. Ο θάνατος του πιλότου ήταν ακαριαίος και οι υπόλοιποι οδηγοί της ομάδας του αποσύρθηκαν το επόμενο δευτερόλεπτο, άλλοι έμειναν και τερμάτισε πρώτος ο Louis Chiron.
Κάπου στο 1955, θα αποφάσιζαν ότι χωρίς τη μέγιστη ταχύτητα... δεν υπήρχε ενδιαφέρον και προχώρησαν στην επαναφορά της πίστας υψίστης ταχύτητας, βάσει του πρώτου πλάνου που είχε εκπονηθεί, με το... καλύτερο (πιο γρήγορο) κομμάτι, να εκτείνεται στα 4.250 χιλιόμετρα και να οικοδομείται σε σκυρόδεμα -αντί του φυσικού αναχώματος του πάλαι ποτέ. Θεωρητικά, τα αυτοκίνητα μπορούσαν να φτάσουν σε εκείνο το σημείο τα 285 χλμ. την ώρα. Παρεμπιπτόντως, πέραν της πίστας άλλαζαν και τα μονοθέσια, έτσι; Γενικά, όσο εξελισσόταν η τεχνολογία, τόσο πιο ιδιαίτερα γίνονταν τα πράγματα.
Στις 10 Σεπτεμβρίου του 1961, όλοι είχαν στρέψει το βλέμμα στο ιταλικό Grand Prix, διότι εκεί επρόκειτο να φτάσει στο αποκορύφωμα της καριέρας του ο Wolfgang von Trips: αν τερμάτιζε τρίτος, η Ferrari θα έπαιρνε το πρωτάθλημα. Τι έγινε; Συγκρούστηκε με τη Lotus του Jim Clark, έκανε δυο στροφές στον αέρα και προσγειώθηκε πάνω στις μπαριέρες, πριν ξαναμπεί στην πίστα, χτυπήσει τον Clark και πέσε πάνω στο πλήθος. Ο πιλότος πέθανε το ίδιο δευτερόλεπτο, ενώ σκότωσε 15 θεατές. Ο Clark είχε περιγράψει ως εξής το περιστατικό. "Ήμασταν δίπλα στην ευθεία και πλησιάζαμε τη μια κεκλιμένη στροφή -αυτή στο νότιο άκρο. Πηγαίναμε με 100 χλμ, εκείνος ήταν κοντά στο εσωτερικό, εγώ τον ακολουθούσα από κοντά, από την εξωτερική πλευρά. Σε κάποιο σημείο, μετατοπίστηκε πλάγια, οι μπροστινοί τροχοί βρήκαν τους πίσω δικούς του και αυτή ήταν η μοιραία στιγμή". Ήταν και η τρίτη φορά που τραυματιζόταν στη Monza (1956, 1958). Θα ήταν και η φαρμακερή. Και αυτή θα ήταν η τελευταία φορά που θα χρησιμοποιείτο η πίστα ύψιστης ταχύτητας, σε μονοθέσια. Αυτό ωστόσο, δεν θα επέτρεπε τα δυστυχήματα.
Σαν σήμερα (11/9) το 1978, οι πιλότοι της Formula 1 που άφησαν την τελευταία τους πνοή στη Monza, έγιναν τρία, με την προσθήκη του Ronnie Peterson. Ο Σουηδός της μεγάλης πλαγιολίσθησης είχε τρακάρει στις ελεύθερες δοκιμές και η Lotus 79 δεν επιδεχόταν επιδιόρθωσης. Είχε τραυματιστεί και στα πόδια. Η ομάδα του είχε άλλο ένα 79, αλλά ήταν στα μέτρα του Andretti, που ήταν πιο ψηλός από τον Peterson. To επόμενο διαθέσιμο μονοθέσιο ήταν ένα 78, στο οποίο δεν είχε γίνει η κατάλληλη συντήρηση γιατί δεν χρησιμοποιούνταν ιδιαίτερα. Σε εκείνο όμως, χωρούσε, οπότε το προτίμησε. Στην εκκίνηση, το φανάρι άναψε πράσινο, πριν ετοιμαστούν οι οδηγοί. Αυτοί που ήταν στις τέσσερις πρώτες θέσεις, είχαν απόσταση ασφαλείας. Ο "Super Sweed" ξεκινούσε από την 5η θέση και στην είσοδο του πρώτου σικέιν της πίστας, ο Patrese (ξεκινούσε από τη 12η θέση), χτύπησε τον Hunt και εκείνος έπεσε πάνω στον Peterson που "βρήκε" στην μπαριέρα και τυλίχτηκε στις φλόγες, πριν πέσει επάνω του και ο Vittorio Brambilla. Ο Hunt ήταν εκείνος που έβγαλε από τη φωτιά τον Σουηδό, μεταφέρθηκε αμέσως στο νοσοκομείο, εγχειρίστηκε με επιτυχία (είχε πολλαπλά κατάγματα), αλλά τη νύχτα έπαθε εμβολή στους πνεύμονες -από ένα ψήγμα μυελού οστών του μηρού- και δηλώθηκε ως εγκεφαλικά νεκρός, από τους θεράποντες γιατρούς.
Η αλήθεια βέβαια, είναι πως υπάρχουν και στα χρόνια που
υπάρχει στο πρόγραμμα η συγκεκριμένη πίστα, έχουν συμβεί και πολλά άλλα
που δεν έχουν αρνητική χροιά.
*Εκεί το 1956 ο Peter Collins έδωσε το αυτοκίνητο του στον Juan Manuel Fangio, 15 γύρους πριν το τέλος, ενώ όδευε προς τον τίτλο -ο Αργεντίνος τερμάτισε 2ος και κατέκτησε το πρωτάθλημα. Είχε πει πως "έχω χρόνια μπροστά μου να βγω πρωταθλητής". Δυο χρόνια μετά, σκοτώθηκε.
*Εκεί διεξήχθησαν οι περίφημοι "Αγώνες των Δύο Κόσμων", όπου αυτοκίνητα των IndyCars μονομαχούσαν με μονοθέσια της F1 (το 1957 και το 1958).
*Eκεί κέρδισε για πρώτη φορά Grand Prix ένας Αμερικάνος, ο Phil Hill με τη Ferrari το 1960. Ένα χρόνο μετά έγινε και ο πρώτος Αμερικάνος πρωταθλητής της F1 στην ίδια πίστα!
*Εκεί κατεγράφη η πιο "κλειστή" νίκη: ήταν του Peter Gethin το 1971, όταν νίκησε τον Ronnie Peterson με 0.01 δευτερόλεπτα!
*Εκεί επέστρεψε στα GP ο Niki Lauda: το 1976, μόλις 6 εβδομάδες μετά το τρομακτικό του ατύχημα στο Nurburgring, για να δημιουργήσει έναν θρύλο.
*Και φυσικά, σε αυτήν την πίστα ήταν που το 1985 ο Hans Stuck αποπειράθηκε να... απομακρύνει με άλλους δυο οδηγούς ένα τεράστιο δέντρο που είχε πέσει στην πίστα, προκειμένου να συνεχιστεί ο αγώνας! Ο Michael Schumacher έθεσε ρεκόρ μ.ο. ταχύτητας, όταν το 2003 κάλυψε την απόσταση με 247.585 χλμ./ώρα.
*Εκεί έχασε η MacLaren για πρώτη και μόνη φορά, το 1988, όταν λίγες εβδομάδες μετά το θάνατο του Enzo Ferrari, ο Ayrton Senna δεν έκανε σωστούς υπολογισμούς στη μανούβρα που προσπαθούσε να περάσει τον Jeran Louis Schlesser, της Williams και κατέληξε εκτός πίστας.
*Εκεί έκανε το ντεμπούτο του με την Benetton, το 1991 ο Michael Schumacher (είναι ο έχων τις περισσότερες νίκες -5), εκεί έμεινε το 1999 η εικόνα του Mika Hakkinen να κλαίει στους θάμνους, όταν έπεσε πάνω στις μπαριέρες και πίστεψε πως οι ελπίδες του για την κατάκτηση του πρωταθλήματος, μόλις είχαν εξαφανιστεί.
*Εκεί, ένα χρόνο μετά, έκλαψε ο Michel Schumacher, όταν έμαθε ότι ισοφάρισε με το θρίαμβό του τις 45 νίκες του Ayrton Senna.
Ακόμα και στη σημερινή μορφή της, η πίστα έχει μια παγίδα. Ή αν προτιμάτε, μια ιδιαιτερότητα. Είναι η Parabolica, η τελευταία στροφή που είναι ακτινωτή στροφή και "μπαίνουν" με τετάρτη -και ταχύτητα κοντά στα 180 χιλιόμετρα/ώρα. "Ο κινητήρας πρέπει να παρέχει ένα σχεδόν σταθερό επίπεδο ροπής, σε όλη την στροφή, κάτι που είναι ασυνήθιστο για τους κινητήρες της F1, με τις περισσότερες στροφές να αντιμετωπίζονται κατά τρόπο που ο κινητήρας να συνεχίζει να παράγει την ακριβή ροπή, που ζητά ο πιλότος, κατά την έξοδο από τη γωνία. Κάθε ξαφνική αλλαγή, στην παροχή ενέργειας, μπορεί να αποσταθεροποιήσει το αυτοκίνητο και να προκαλέσει μεγάλο χάσιμο χρόνου, στο γύρο. Ο οδηγός πρέπει να είναι πολύ ακριβής με το πεντάλ του γκαζιού, ώστε να κρατήσει το αυτοκίνητο σε ισορροπία, σε όλη την στροφή".
Παρένθεση: για όσους τυχόν δεν γνωρίζουν, κάθε χώρα πληρώνει
ένα ποσό για να διοργανώσει αγώνα -πλην του Μονακό, όπου το grand prix
συμβαίνει παρεμπιπτόντως, καθώς εκεί γίνονται όλες οι συναντήσεις
χορηγών, ομάδων, διοικούντων, μαζί με... πολλά άλλα. Επειδή λοιπόν, ο
Ecclestone είναι κατ' αρχάς επιχειρηματίας -δεν κάνει ό,τι κάνει για τη
ψυχή της μάνας του-, είπε ό,τι χρειαζόταν, για να ωθήσει τους Ιταλούς να
ανταποκριθούν στις απαιτήσεις. Για να αυξήσει την πίεση. Είναι κάτι που
έχει κάνει πολλές φορές στο παρελθόν. Σε μια από αυτές, είπε το αλήστου
μνήμης "και η Ελλάδα ενδιαφέρεται για τη διοργάνωση grand prix" εν
καιρώ κρίσης! Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η Monza θα παραμείνει στο
πρόγραμμα. Όχι γιατί είναι εκ των πιο ιστορικών σημείων, αλλά επειδή θα
τοποθετηθεί επί του θέματος η Ferrari -που φέρεται να σκέφτηκε και το
ενδεχόμενο της πίστας του Mugello, η οποία επιπροσθέτως της ανήκει, αλλά
να μη συνέχισε με αυτό το concept.
*Ο Πάνος Διαμάντης, συνεργάτης του Car and Driver παρείχε πολύτιμη βοήθεια, για τη συγγραφή του άρθρου.
Όταν λοιπόν, τον Ιανουάριο του 1922 το Milan Automobile Club ήθελε να γιορτάσει με κάποιον ενδιαφέροντα τρόπο τα 25 χρόνια λειτουργίας του -με την ευκαιρία και του τέλους του Α' Παγκοσμίου πολέμου-, κατέληξε στο ότι θα ήταν χρήσιμο να δημιουργήσει μόνιμες και ανεξάρτητες εγκαταστάσεις, που θα χρησιμοποιούνταν για το μηχανοκίνητο αθλητισμό. Ένα μέρος όπου θα μπορούσε η ιταλική βιομηχανία αυτοκινήτων να τσεκάρει τα προϊόντα -μαζί και τις αγορές-, κάτι που έως τότε έκανε στην αλλοδαπή. Η ανάγκη έγινε πολλή μεγαλύτερη, όταν διαπιστώθηκε πως χρειάζεται ένα μέρος και για δοκιμές, μαζί με πάσης φύσεως πειράματα μηχανών, αυτοκινήτων, αλλά και κάθε μηχανικού μέρους, όπως και ένας τόπος που να αξίζει να φιλοξενήσει το ιταλικό Grand Prix.
Ο κήπος, διπλάσιας έκτασης από το Central Park και οι οικολόγοι
Στη λίστα με τις υποψηφιότητες, ήταν και η περιοχή στην οποία βρίσκεται το αεροδρόμιο Malpensa. Eπικράτησε το... κομμάτι γης που βρισκόταν ο πρώην βασιλικός κήπος στη Monza (διπλάσιος σε έκταση από το Central Park της Νέας Υόρκης). Στα "θέλω" ήταν η δημιουργία περιφερειακής πίστας, που να μπορεί να φιλοξενήσει διαδρομές στα εντός της. Τον σχεδιασμό ανέλαβε ο αρχιτέκτονας, Alfredo Rosselli και στην πρώτη παρουσίαση, περιέλαβε μια πίστα ταχύτητας και έναν κυκλικό χωματόδρομο που βρίσκονταν παράλληλα, για 14 χιλιόμετρα και κόστιζε 6.000.000 λίρες. Προέκυψε όμως, ένσταση οικολογικής φύσεως, με την κυβέρνηση να σταματά αυτό το project. Τότε ήταν που κατατέθηκε ένα άλλο, που εκτεινόταν σε λιγότερα στρέμματα γης (340 εκτάρια) και δεν απειλούσε τη διατήρηση του τοπίου. Έγινε αποδεκτό τον Απρίλιο και τα έργα άρχισαν ένα μήνα μετά.Η πρώτη πίστα δημιουργήθηκε σε 110 μέρες (15 Μαΐου-15 Αυγούστου) από 3.500 εργάτες, που χρησιμοποίησαν 200 σιδηροδρομικά οχήματα, 30 φορτηγά και μια σιδηροδρομική γραμμή 5 χιλιομέτρων. Οι πρώτοι που τη δοκίμασαν, ήταν οι Pietro Bordino και Felice Nazzaro, με έναν Fiat 570. Τι δοκίμασαν ακριβώς; 5.5 χιλιόμετρα δημόσιου δρόμου και ένα βρόχο υψηλής ταχύτητας (οβάλ) συνολικού μήκους 4.5 χλμ, με δυο κεκλιμένες στροφές (ακτίνας 320 μέτρων), πάνω σε ανάχωμα 2.6 μέτρων, στις οποίες -θεωρητικά- το όχημα θα μπορούσε να φτάσει τα 190 χιλιόμετρα την ώρα. Αυτές οι στροφές συνδέονταν από δυο ευθείες, 1.070 μέτρων. Ο δρόμος συνδεόταν με τις πίστες ταχύτητας, με μια υπόγεια διάβαση.
Ο κόσμος καθόταν σε δυο διαφορετικά μέρη: μια κεντρική εξέδρα 3.000 θέσεων και έξι χωρητικότητας 1000 θέσεων, έκαστη. Συνολικά, στα εγκαίνια που έγιναν στις 3/9 του 1922, βρέθηκαν 150.000 θεατές που δεν εγκατέλειψαν πριν το τέλος της διαδικασίας, μολονότι έβρεχε. Εκείνη την ημέρα, ο πλανήτης απέκτησε την τρίτη πίστα, μετά το Brooklands και την Ινδιανάπολη. Ο Pietro Bordino πέρασε πρώτος τη γραμμή του τερματισμού. Πέντε ημέρες αργότερα, διεξήχθη εκεί το Grand Prix των Εθνών με μηχανές και στις 10/9 το δεύτερο ιταλικό grand prix, για αυτοκίνητα -κέρδισε πάλι ο Bordino.
Το Grand Prix της Ιταλίας, το 1928 έμεινε στην ιστορία ως αυτό στο οποίο έγινε το πρώτο και σοβαρότατο δυστύχημα, στην ιστορία του ιταλικού μηχανοκίνητου αθλητισμού. Είχε ως συνέπεια το θάνατο του οδηγού Emilio Materassi και 27 θεατών (υπήρξαν και πολλοί άλλοι τραυματίες), όταν το όχημα του προσέκρουσε σε κερκίδα, στον 17ο γύρο. Έχασε τον έλεγχο της Talbot 700, όπως προσπαθούσε να προσπεράσει τον Giulio Foresti, το όχημα βγήκε εκτός πορείας και ακολούθησε μια τρελή διαδρομή πριν προσκρούσει στην εξέδρα. Ο θάνατος του πιλότου ήταν ακαριαίος και οι υπόλοιποι οδηγοί της ομάδας του αποσύρθηκαν το επόμενο δευτερόλεπτο, άλλοι έμειναν και τερμάτισε πρώτος ο Louis Chiron.
Ναός της ταχύτητας, χωρίς... ταχύτητα;
Η πίστα της Monza έκλεισε για το 1929 και το 1930, ακολούθησε σειρά έργων ασφαλείας, το 1938 αφαιρέθηκαν οι κεκλιμένες στροφές, προστέθηκαν νέα pits και βοηθητικά κτίρια, νέα κεντρική εξέδρα και έως το 1954 ήταν όλα μια χαρά. Εξαιρουμένου φυσικά του Β' παγκοσμίου πολέμου, που διέκοψε κάθε αθλητική δραστηριότητα. Το Autodromo χρησιμοποιήθηκε για να φιλοξενήσει πρόσφυγες έως και ζώα από το ζωολογικό κήπο του Μιλάνου. Τον Απρίλιο του 1945 η παρέλαση τεθωρακισμένων οχημάτων των Συμμάχων, διέλυσε την πίστα, με τo Milan Automobile Club να αποφασίζει τη γενικότερη αναδόμηση το 1948. Στις 17 του Οκτώβρη, η Monza Autodrome αναγεννήθηκε, με τον Γάλλο Wimille να τερματίζει πρώτος (με Alfa Romeo 158).Κάπου στο 1955, θα αποφάσιζαν ότι χωρίς τη μέγιστη ταχύτητα... δεν υπήρχε ενδιαφέρον και προχώρησαν στην επαναφορά της πίστας υψίστης ταχύτητας, βάσει του πρώτου πλάνου που είχε εκπονηθεί, με το... καλύτερο (πιο γρήγορο) κομμάτι, να εκτείνεται στα 4.250 χιλιόμετρα και να οικοδομείται σε σκυρόδεμα -αντί του φυσικού αναχώματος του πάλαι ποτέ. Θεωρητικά, τα αυτοκίνητα μπορούσαν να φτάσουν σε εκείνο το σημείο τα 285 χλμ. την ώρα. Παρεμπιπτόντως, πέραν της πίστας άλλαζαν και τα μονοθέσια, έτσι; Γενικά, όσο εξελισσόταν η τεχνολογία, τόσο πιο ιδιαίτερα γίνονταν τα πράγματα.
Στις 10 Σεπτεμβρίου του 1961, όλοι είχαν στρέψει το βλέμμα στο ιταλικό Grand Prix, διότι εκεί επρόκειτο να φτάσει στο αποκορύφωμα της καριέρας του ο Wolfgang von Trips: αν τερμάτιζε τρίτος, η Ferrari θα έπαιρνε το πρωτάθλημα. Τι έγινε; Συγκρούστηκε με τη Lotus του Jim Clark, έκανε δυο στροφές στον αέρα και προσγειώθηκε πάνω στις μπαριέρες, πριν ξαναμπεί στην πίστα, χτυπήσει τον Clark και πέσε πάνω στο πλήθος. Ο πιλότος πέθανε το ίδιο δευτερόλεπτο, ενώ σκότωσε 15 θεατές. Ο Clark είχε περιγράψει ως εξής το περιστατικό. "Ήμασταν δίπλα στην ευθεία και πλησιάζαμε τη μια κεκλιμένη στροφή -αυτή στο νότιο άκρο. Πηγαίναμε με 100 χλμ, εκείνος ήταν κοντά στο εσωτερικό, εγώ τον ακολουθούσα από κοντά, από την εξωτερική πλευρά. Σε κάποιο σημείο, μετατοπίστηκε πλάγια, οι μπροστινοί τροχοί βρήκαν τους πίσω δικούς του και αυτή ήταν η μοιραία στιγμή". Ήταν και η τρίτη φορά που τραυματιζόταν στη Monza (1956, 1958). Θα ήταν και η φαρμακερή. Και αυτή θα ήταν η τελευταία φορά που θα χρησιμοποιείτο η πίστα ύψιστης ταχύτητας, σε μονοθέσια. Αυτό ωστόσο, δεν θα επέτρεπε τα δυστυχήματα.
Σαν σήμερα (11/9) το 1978, οι πιλότοι της Formula 1 που άφησαν την τελευταία τους πνοή στη Monza, έγιναν τρία, με την προσθήκη του Ronnie Peterson. Ο Σουηδός της μεγάλης πλαγιολίσθησης είχε τρακάρει στις ελεύθερες δοκιμές και η Lotus 79 δεν επιδεχόταν επιδιόρθωσης. Είχε τραυματιστεί και στα πόδια. Η ομάδα του είχε άλλο ένα 79, αλλά ήταν στα μέτρα του Andretti, που ήταν πιο ψηλός από τον Peterson. To επόμενο διαθέσιμο μονοθέσιο ήταν ένα 78, στο οποίο δεν είχε γίνει η κατάλληλη συντήρηση γιατί δεν χρησιμοποιούνταν ιδιαίτερα. Σε εκείνο όμως, χωρούσε, οπότε το προτίμησε. Στην εκκίνηση, το φανάρι άναψε πράσινο, πριν ετοιμαστούν οι οδηγοί. Αυτοί που ήταν στις τέσσερις πρώτες θέσεις, είχαν απόσταση ασφαλείας. Ο "Super Sweed" ξεκινούσε από την 5η θέση και στην είσοδο του πρώτου σικέιν της πίστας, ο Patrese (ξεκινούσε από τη 12η θέση), χτύπησε τον Hunt και εκείνος έπεσε πάνω στον Peterson που "βρήκε" στην μπαριέρα και τυλίχτηκε στις φλόγες, πριν πέσει επάνω του και ο Vittorio Brambilla. Ο Hunt ήταν εκείνος που έβγαλε από τη φωτιά τον Σουηδό, μεταφέρθηκε αμέσως στο νοσοκομείο, εγχειρίστηκε με επιτυχία (είχε πολλαπλά κατάγματα), αλλά τη νύχτα έπαθε εμβολή στους πνεύμονες -από ένα ψήγμα μυελού οστών του μηρού- και δηλώθηκε ως εγκεφαλικά νεκρός, από τους θεράποντες γιατρούς.
Η πίστα που έχει "πάρει" 88 ζωές
Οι τρεις πιλότοι της F1 που πέθαναν στη Monza δεν ήταν οι μόνοι που έχασαν τη ζωή τους στο "ναό της ταχύτητας". Υπάρχουν ατελείωτες λίστες με θύματα. Για την ακρίβεια, μια με 42 ονόματα διαγωνιζόμενων σε επίσημες διοργανώσεις μηχανοκίνητου αθλητισμού, διεθνείς και εθνικές, όπως και όλων των ηλικιών -ο τελευταίος ήταν ο Marco Burnelli, ο οποίος μετείχε στο Campionati Assoluti d' Italia, με Ducati 600 κυβικών και πέθανε στην Curva Grande. Ο Jochen Rindt (1970) ήταν ο πρώτος -και τελευταίος- μετά θάνατον πρωταθλητής. Σκοτώθηκε στις δοκιμές του GP του 1970, όταν υποχώρησαν τα φρένα του, προσέκρουσε σε τοίχο και πέθανε πριν φτάσει στο νοσοκομείο. Έχουν σημειωθεί δέκα θάνατοι, σε ανεπίσημα events, ένας επίσημου εκπροσώπου (πυροσβέστης στο FIA Formula 1 του 2000) και 35 θεατών, με τελευταίους τους 15 στην κούρσα θανάτου του Peterson. Το 2006 η Ένωση οδηγών Grand Prix (GPDA) συναντήθηκαν στην ιταλική πόλη και ενημέρωσαν ότι η υπομονή τους έχει εξαντληθεί και πως οι ιδιοκτήτες της πίστας έπρεπε επιτέλους να κάνουν τις αλλαγές που χρειάζονταν, για το καλό όλων. Είχε προηγηθεί η τοποθέτηση κρασπέδων σε τέσσερα σημεία, με σκοπό να σταματήσει την όποια διάθεση των πιλότων, για προσπέραση στις στροφές από την εσωτερική. Οι οδηγοί κάλεσαν τους υπεύθυνους της πίστας, εκείνοι δεν πήγαν ποτέ και ο Jenson Button θα δήλωνε ότι "σίγουρα υπάρχουν πράγματα που μπορούν να γίνουν καλύτερα, αλλά δεν θέλουν να κάνουν το παραμικρό, γιατί φοβούνται μη γίνει λιγότερο θεαματική". Από το 1922 έως το 1999 το "Autodromo Nazionale di Monza" άλλαξε 10 φορές μορφή. Στη φωτογραφία που ακολουθεί, είναι... η τελευταία έκδοση.*Εκεί το 1956 ο Peter Collins έδωσε το αυτοκίνητο του στον Juan Manuel Fangio, 15 γύρους πριν το τέλος, ενώ όδευε προς τον τίτλο -ο Αργεντίνος τερμάτισε 2ος και κατέκτησε το πρωτάθλημα. Είχε πει πως "έχω χρόνια μπροστά μου να βγω πρωταθλητής". Δυο χρόνια μετά, σκοτώθηκε.
*Εκεί διεξήχθησαν οι περίφημοι "Αγώνες των Δύο Κόσμων", όπου αυτοκίνητα των IndyCars μονομαχούσαν με μονοθέσια της F1 (το 1957 και το 1958).
*Eκεί κέρδισε για πρώτη φορά Grand Prix ένας Αμερικάνος, ο Phil Hill με τη Ferrari το 1960. Ένα χρόνο μετά έγινε και ο πρώτος Αμερικάνος πρωταθλητής της F1 στην ίδια πίστα!
*Εκεί κατεγράφη η πιο "κλειστή" νίκη: ήταν του Peter Gethin το 1971, όταν νίκησε τον Ronnie Peterson με 0.01 δευτερόλεπτα!
*Εκεί επέστρεψε στα GP ο Niki Lauda: το 1976, μόλις 6 εβδομάδες μετά το τρομακτικό του ατύχημα στο Nurburgring, για να δημιουργήσει έναν θρύλο.
*Και φυσικά, σε αυτήν την πίστα ήταν που το 1985 ο Hans Stuck αποπειράθηκε να... απομακρύνει με άλλους δυο οδηγούς ένα τεράστιο δέντρο που είχε πέσει στην πίστα, προκειμένου να συνεχιστεί ο αγώνας! Ο Michael Schumacher έθεσε ρεκόρ μ.ο. ταχύτητας, όταν το 2003 κάλυψε την απόσταση με 247.585 χλμ./ώρα.
*Εκεί έχασε η MacLaren για πρώτη και μόνη φορά, το 1988, όταν λίγες εβδομάδες μετά το θάνατο του Enzo Ferrari, ο Ayrton Senna δεν έκανε σωστούς υπολογισμούς στη μανούβρα που προσπαθούσε να περάσει τον Jeran Louis Schlesser, της Williams και κατέληξε εκτός πίστας.
*Εκεί έκανε το ντεμπούτο του με την Benetton, το 1991 ο Michael Schumacher (είναι ο έχων τις περισσότερες νίκες -5), εκεί έμεινε το 1999 η εικόνα του Mika Hakkinen να κλαίει στους θάμνους, όταν έπεσε πάνω στις μπαριέρες και πίστεψε πως οι ελπίδες του για την κατάκτηση του πρωταθλήματος, μόλις είχαν εξαφανιστεί.
*Εκεί, ένα χρόνο μετά, έκλαψε ο Michel Schumacher, όταν έμαθε ότι ισοφάρισε με το θρίαμβό του τις 45 νίκες του Ayrton Senna.
Ακόμα και στη σημερινή μορφή της, η πίστα έχει μια παγίδα. Ή αν προτιμάτε, μια ιδιαιτερότητα. Είναι η Parabolica, η τελευταία στροφή που είναι ακτινωτή στροφή και "μπαίνουν" με τετάρτη -και ταχύτητα κοντά στα 180 χιλιόμετρα/ώρα. "Ο κινητήρας πρέπει να παρέχει ένα σχεδόν σταθερό επίπεδο ροπής, σε όλη την στροφή, κάτι που είναι ασυνήθιστο για τους κινητήρες της F1, με τις περισσότερες στροφές να αντιμετωπίζονται κατά τρόπο που ο κινητήρας να συνεχίζει να παράγει την ακριβή ροπή, που ζητά ο πιλότος, κατά την έξοδο από τη γωνία. Κάθε ξαφνική αλλαγή, στην παροχή ενέργειας, μπορεί να αποσταθεροποιήσει το αυτοκίνητο και να προκαλέσει μεγάλο χάσιμο χρόνου, στο γύρο. Ο οδηγός πρέπει να είναι πολύ ακριβής με το πεντάλ του γκαζιού, ώστε να κρατήσει το αυτοκίνητο σε ισορροπία, σε όλη την στροφή".
Η "έδρα" της Ferrari και το πάθος των Tifosi
Από τα κυρίαρχα στοιχεία που έκαναν την πίστα εκ των πιο δημοφιλών, ήταν ο κόσμος που μαζευόταν και η ατμόσφαιρα που δημιουργούσε. Οι εξέδρες είναι πάντα κατάμεστες και στην πλειοψηφία... κόκκινες -από τα σχετικά μπλουζάκια των θεατών που σαφέστατα στηρίζουν τη Ferrari. Και η Ferrari είναι η πιο επιτυχημένη ομάδα, στην ιστορία της Monza, ως πίστας, με ρεκόρ 18 νίκες, 19 pole position και 46 άλλες διακρίσεις. Το πάθος των Tifosi είναι στα πλεονεκτήματα της όλης ιστορίας, συν του ότι κάνει την πίστα αυτή που έχουν επισκεφτεί οι περισσότεροι φίλαθλοι στην ιστορία της F1. Το φετινό ρεκόρ ήταν 145.000 φαν. Και δεν χρειάζεται να μιλήσουμε για το μεσογειακό ταμπεραμέντο, έτσι; Παλαιότερα, μεταφραζόταν σε... εχθροπραξίες εναντίον όσων δεν κρατούσαν τη σημαία με το "cavalino rampante" -αν δεν το είχαν κάπου επάνω τους. Πλέον, απλά αποδοκιμάζουν. Επίσης, σε αυτήν την πίστα δεν βρέχει ποτέ. Δηλαδή, στα δέκα τελευταία Grand Prix, το οδόστρωμα ήταν βρεγμένο το 2004 και το 2008.Το αφεντικό απείλησε με... έξωση
Πώς ενώ ισχύουν όλα αυτά, το αφεντικό της F1 Bernie Ecclestone απειλεί να... πάρει τα μπογαλάκια του και να φύγει; Τον Ιούνιο του 2014 είπε για πρώτη φορά πως η πίστα της Monza δεν προσφέρει και κάτι το ιδιαίτερο, στο γενικότερο καλό (για την ακρίβεια, χαρακτήρισε τα έσοδα "καταστροφή"), πριν προειδοποιήσει ότι αν δεν αλλάξει κάτι, δεν θα ανανεωθεί το συμβόλαιο, μετά το 2016. Η ακριβής φράση που χρησιμοποίησε ήταν "μετά το 2016, bye, bye". Οι γείτονες θορυβήθηκαν τόσο, που ο Πρωθυπουργός Matteo Renzi άδειασε το πρόγραμμα του, για να συναντήσει τον Ecclestone. Με το τέλος του ραντεβού, ο έχων το καρπούζι και το μαχαίρι... συνέχισε να λέει πως υπάρχει πρόβλημα. Τι εννοούσε όμως, ο... ιδιοκτήτης; Με την Ασία να προσφέρει δεκάδες εκατομμυρίων ευρώ και τη Ρωσία να... παρακολουθεί από πολύ κοντά τις εξελίξεις, τα 10 εκατ. ευρώ που έδινε η Ιταλία, για να κρατά τα δικαιώματα του συγκεκριμένου grand prix, έγιναν... ψίχουλα.*Ο Πάνος Διαμάντης, συνεργάτης του Car and Driver παρείχε πολύτιμη βοήθεια, για τη συγγραφή του άρθρου.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου