Η κοινωνία δεν θέλει μεταρρυθμίσεις

                  

Του Παναγιώτη Γκλαβίνη

Η ελληνική κοινωνία δε θέλει μεταρρυθμίσεις. Τις σιχαίνεται. Όχι μόνο τώρα, τον καιρό της κρίσης. Αλλά και παλιότερα. Τη δεκαετία του ’80, για παράδειγμα, όταν ανέτρεψε το πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης με το "Τσοβόλα δώστα όλα"˙ ένα σύνθημα που ερωτεύτηκε με το ίδιο πάθος που το κατήγγειλε. Τη δεκαετία του ’90, όταν μετέτρεψε τον εκσυγχρονισμό σε ύβρη και τη δεκαετία του 2000, όταν έκανε την επανίδρυση του κράτους, χλεύη. 

Για τριάντα ολόκληρα χρόνια, η ελληνική κοινωνία μπολιάστηκε με τόσο ισχυρά αντισώματα, που καμιά μεταρρυθμιστική ασθένεια δεν μπορούσε να διεισδύσει στο σώμα της. Την απέβαλλε με εντυπωσιακή ευκολία. 

Αναζητούσε κατ’ αρχήν εκείνες τις πολιτικές δυνάμεις στο εσωτερικό του εκάστοτε κυβερνώντος κόμματος που θα έκαναν από μέσα τη δουλειά. Όταν αυτό αποδεικνυόταν αναποτελεσματικό, προσέτρεχε στις αντίπαλες δυνάμεις που καραδοκούσαν, πρόθυμες ν’ ανατρέψουν τους φορείς της μεταρρυθμιστικής ασθένειας και ν’ ανασχέσουν την εξάπλωση του επικίνδυνου ιού της. 

Όταν κάποιες φορές καθίστατο αδύνατη ή και μη επιθυμητή η ανάσχεσή του, τότε ο ιός απομονωνόταν ώστε να αναπτυχθεί σ’ ένα μέρος μόνον του σώματος της ελληνικής κοινωνίας, αφήνοντας ανέπαφο το υπόλοιπο. Έτσι καταφέραμε, για παράδειγμα, να μπούμε στην Ευρωζώνη χωρίς να σταματήσουμε το παράλληλο πάρτι, το οποίο συνεχίσαμε με αυξανόμενη φρενίτιδα, μέχρι που πτωχεύσαμε. 

Κι όταν πτωχεύσαμε πλέον, τότε εκδηλώθηκαν με λυσσώδη τρόπο τα πιο ισχυρά αντισώματα της ελληνικής κοινωνίας. Αυτή τη φορά, οι εχθροί κατέφθασαν με ενισχύσεις απ’ όλα τα μέρη του κόσμου. Κι όμως, ηττήθηκαν κατά κράτος όχι από τις εκάστοτε κυβερνήσεις, αλλ’ από μια κοινωνία αποφασισμένη να μην αλλάξει τίποτε. Η στρατηγική της άμυνας που περιγράψαμε ανωτέρω, εφαρμόστηκε κατά γράμμα και τον καιρό της κρίσης. Και εξακολουθεί να εφαρμόζεται με τον ίδιο τρόπο μέχρι σήμερα, με εξαίρεση ορισμένες καινοτόμες τεχνικές που επινοήθηκαν τελευταία, όπως για παράδειγμα το δημοψήφισμα και οι επαναλαμβανόμενες εκλογές, για να μάθουν οι ξένοι τι θα πει δημοκρατία. 

Η ελληνική κοινωνία έβρισκε πάντα πρόθυμες πολιτικές δυνάμεις για να εξυπηρετηθεί. Το 2012, αγκάλιασε με πάθος και ανέδειξε σε κυρίαρχη τη μόνη δύναμη που στα μάτια της μπορούσε να ανακόψει τη μεταρρυθμιστική λαίλαπα: τον Σύριζα που της υποσχόταν με πειστικό τρόπο να κάνει τη δουλειά. Τα Ζάππεια είχαν αρχίσει πλέον να ξεθωριάζουν, ενώ αυτός εγγυόταν όχι μόνο την ανάσχεση της μεταρρύθμισης, αλλά και την ανατροπή της. Κι όχι μόνο στα λόγια, αλλά και στα έργα. Οι λεπτομέρειες περιττεύουν...

Η υπόσχεσή του δεν ήταν μόνο να εμποδίσει την διάδοση του μεταρρυθμιστικού ιού στο σώμα της ελληνικής κοινωνίας. Αλλά να το γιατρέψει κιόλας. Θα επέστρεφε τους μισθούς και τις συντάξεις, θα επανέφερε τα χαμένα προνόμια, θα ξανάρχιζε τους διορισμούς και τις δημόσιες επενδύσεις κι όλα θάτανε πάλι όπως πριν. Όπως παλιά! 

Μόνο σαν αστείο μπορεί, λοιπόν, να λέγεται ότι ο Σύριζα αντιπαλεύεται το παλιό. Αυτός που εξουσιοδοτήθηκε να φέρει πίσω το παλιό! Προς στιγμήν μόνο μας απογοήτευσε. Τώρα, όμως, συνήλθε, πήρε το μάθημά του και υπόσχεται ν’ αλλάξει ό,τι υπέγραψε, να μην τα εφαρμόσει με τον τρόπο που τα συμφώνησε, ν’ αναζητήσει ισοδύναμα μέτρα, να πετάξει πιο μακριά τη μπάλα στην κερκίδα, να βρει τρόπο τέλος πάντων. Αυτός απέδειξε ότι ξέρει... 

Αυτός είναι, λοιπόν, ικανότερος να εφαρμόσει το Μνημόνιο με τρόπο που θα βλάψει λιγότερο τον ευαίσθητο σε μεταρρυθμίσεις οργανισμό της ελληνικής κοινωνίας. Κι αυτός είναι που θα της διασφαλίσει το παράλληλο σύμπαν, απομονώνοντας τον επιθετικό ιό που πάει να κυριεύσει το σώμα της. 

"Παράλληλο πρόγραμμα" λέγεται αυτό! Είναι ένα καινούργιο, πανίσχυρο αντιβιοτικό, που ενδείκνυται όταν τα "ισοδύναμα μέτρα" δεν καταφέρουν να σκοτώσουν τον ιό. 

Προεκλογική έμπνευση δίχως όρια… Και στο βάθος, μια ακόμη εθνική καταστροφή δια χειρός της ελληνικής κοινωνίας.

* Ο κ. Γκλαβίνης είναι αν. καθηγητής Διεθνούς Οικονομικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ