Μεταρρυθμίσεις: Ο ελέφαντας στο δωμάτιο

                        
 Οι μεταρρυθμίσεις δεν είναι το τίμημα, ούτε η παρενέργεια του μνημονίου. Είναι ο απώτερος σκοπός του. Τα προβλήματα αρχίζουν όταν οι δύο πλευρές αντιλαμβάνονται πολύ διαφορετικά τη διαδρομή προς την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη.



Ιδιωτικοποιήσεις, δηλαδή «ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας». Απολύσεις στο δημόσιο, δηλαδή «περαιτέρω αύξηση της ανεργίας». Εξορθολογισμός των κρατικών δαπανών, δηλαδή «κατάρρευση της υγείας και της παιδείας». Μείωση του εργατικού κόστους, δηλαδή «καταστρατήγηση των εργασιακών δικαιωμάτων».
Από τη μία πλευρά, η πεζή διατύπωση κεντρικών παρεμβάσεων στην ελληνική οικονομία σύμφωνα με την αντίληψη της Ευρωζώνης. Από την άλλη πλευρά, η ερμηνεία των ίδιων παρεμβάσεων σύμφωνα με την αντίληψη της ελληνικής κυβέρνησης.
Ακριβώς αυτή την αντιπαράθεση ουσίας σκεπάζει αριστοτεχνικά, αν και προσωρινά, το πέπλο της συζήτησης για τις τεχνικές λεπτομέρειες της ολοκλήρωσης του εκκρεμούς προγράμματος προσαρμογής και της μετάβασης στην επόμενη μέρα, όποια και αν είναι αυτή, για το χρέος του ελληνικού δημοσίου και για τη συνεργατική διάρθρωση της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ.
Το επίμαχο όμως δεν είναι η δομή, πόσο μάλλον η ονομασία, της τρόικας. Ούτε η βιωσιμότητα του χρέους, το οποίο επί του παρόντος εξυπηρετείται, καθώς βεβαίως φροντίζουν γι’ αυτό οι εταίροι και πιστωτές. Ούτε καν αν έχει ήδη λήξει ή αν θα λήξει τώρα το μνημόνιο.
Το διαφιλονικούμενο είναι ο ορισμός της έννοιας «μεταρρύθμιση».
Η Ευρωζώνη παρέχει χρήμα, δηλαδή χρόνο, στην Ελλάδα ακριβώς για να υλοποιήσει διαθρωτικές αλλαγές με στόχο την παραγωγική της ανάταση, η οποία με τη σειρά της θα καταστήσει σε έναν βαθμό δυνατή και την αποπληρωμή του χρέους. Οι μεταρρυθμίσεις δεν είναι το τίμημα, ούτε η παρενέργεια του μνημονίου. Είναι ο απώτερος σκοπός του.
Τα προβλήματα αρχίζουν όταν οι δύο πλευρές αντιλαμβάνονται πολύ διαφορετικά τη διαδρομή προς την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη. Όταν δηλαδή προκύπτει χάσμα σε κομβικά ζητήματα όπως ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα, η λειτουργία των αγορών, η διαχείριση του ασφαλιστικού, οι κανόνες στην αγορά εργασίας και το μάναντζμεντ στο δημόσιο.
Η μοναδική ίσως διαφαινόμενη σύγκλιση ανάμεσα στην Ευρωζώνη της Μέρκελ και στην Ελλάδα του Τσίπρα εντοπίζεται στον εξαγγελλόμενο ζήλο για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς. Αρκεί όμως αυτός προκειμένου να καταστεί εφικτή, πόσο μάλλον αποτελεσματική, η συνεργασία ανάμεσα στα δύο μέρη, προς όφελος της Ελλάδας και κατ’ επέκταση της Ευρωζώνης;
Οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν κατάφεραν να πείσουν ότι πίστεψαν στο εγχείρημα του προγράμματος διάσωσης και προσαρμογής, όπως το εμπνεύστηκε η Ευρωζώνη. Αντιθέτως, η σημερινή κυβέρνηση πείθει σίγουρα ότι δεν το πιστεύει. Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε έγκαιρα ομολογήσει ότι επιθυμεί μεν τη συμμετοχή της χώρας στην Ευρωζώνη αλλά σε μια άλλη Ευρωζώνη. Οι εταίροι είχαν επίσης έγκαιρα προειδοποιήσει ότι η Ελλάδα ανήκει στην Ευρωζώνη αλλά σε αυτήν την Ευρωζώνη.
Τα πάντα είχαν προδικάσει μια σύγκρουση διαφορετικών κοσμοθεωριών μέσα στο σπίτι της ίδιας οικογένειας, η οποία σε αυτό το στάδιο κάνει ότι δεν βλέπει τον ελέφαντα στο δωμάτιο.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΩΣΤΟΥΛΑΣ