Εξι χιλιάδες ιατρικά λάθη κάθε χρόνο στην Ελλάδα

ΕΡΕΥΝΑ - ΣΟΚ

Σοκ προκαλούν τα στοιχεία για τα ιατρικά λάθη σε νοσοκομεία, κλινικές και δομές υγείας. Ανθρωποι μένουν ανάπηροι ή χάνουν τη ζωή τους, εξαιτίας κακών χειρισμών ή παραβλέψεων στη διάρκεια της επέμβασης ή της νοσηλείας.

Χαρακτηριστικό είναι ότι οι ιατροδικαστές εκτιμούν πως κάθε χρόνο γίνονται στην Ελλάδα 6.000 ιατρικά σφάλματα.
Ερευνα του Πανεπιστημίου Πειραιά επί 259 περιπτώσεων ιατρικών σφαλμάτων καταγράφει τόσο τη βαρύτητα των ιατρικών λαθών -το 35,9% από αυτά προκαλεί μόνιμες αναπηρίες-, ενώ μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η καταγραφή των σφαλμάτων ανά ειδικότητα, όπου τα σκήπτρα κρατούν χειρουργοί, μαιευτήρες και ορδοπεδικοί.
Η μαρτυρία του κ. Κώστα Λαζαρίδη στο «Εθνος» είναι συγκλονιστική: «Ακουσα τον επικεφαλής χειρουργό να φωνάζει στον βοηθό του. Ενιωσα πόνο. Ενιωσα ότι χάνομαι. Αιμορραγούσα. Δεν ήξερα τι είχε συμβεί. Το διαπίστωσα όταν συνήλθα πλήρως»...
Ο κ. Λαζαρίδης είχε την ατυχία να υποστεί ζημιά στον σφιγκτήρα κατά τη διάρκεια ουρολογικής επέμβασης, στην οποία υποβλήθηκε πριν από τέσσερα χρόνια στο μεγάλο νοσοκομείο της Αθήνας. Η βλάβη έχει υποβαθμίσει την ποιότητα της ζωής του, ενώ δεν είχε κανένα αποτέλεσμα η προσπάθεια να βρει το δίκιο του.

Η μελέτη του Πανεπιστημίου Πειραιά πραγματοποιήθηκε από τον καθηγητή Γιάννη Πολλάλη, τον επίκουρο καθηγητή Αθανάσιο Βοζίκη και τη διδάκτορα Μαρίνα Ρήγα. Αναλύθηκαν περιπτώσεις ιατρικής αμέλειας της τελευταίας δεκαετίας. Τρεις στις πέντε αφορούσαν δημόσια νοσοκομεία και μία στις πέντε ιδιωτικές κλινικές.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι πίσω από τα περιστατικά ιατρικού λάθους με σοβαρή έκβαση υπάρχουν χιλιάδες άλλα τα οποία δεν βλέπουν ποτέ το φως.
Περιστατικά ιατρικής αμέλειας -σημειώνουν- στα οποία δεν προκαλείται βλάβη στους ασθενείς, σπάνια γίνονται αντιληπτά και καταγγέλλονται.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η βαθύτερη αιτία των ιατρικών σφαλμάτων είναι -κατά κύριο λόγο - συστημική. Τα κύρια αίτια, δηλαδή, αφορούν τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας της μονάδας στην οποία συμβαίνει το λάθος.
Οι συστημικοί παράγοντες -εξηγούν- εντοπίζονται κυρίως στην υποστελέχωση (ποσοτική και ποιοτική), στο μη ασφαλές εργασιακό περιβάλλον, στη βαρύτητα των ασθενών, στον αυξημένο φόρτο εργασίας, στο κυκλικό ωράριο και στην επαγγελματική εξουθένωση.
Οι παραπάνω παράμετροι εντοπίζονται κατά κόρον στα δημόσια νοσοκομεία, μαζί με μία ακόμη: την ανεπαρκή στελέχωση σε νοσηλευτές και το ανεπαρκές επίπεδο εκπαίδευσης, τα οποία βάζουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των ασθενών και οδηγούν σε χαμηλής ποιότητας φροντίδα υγείας.
Τι προκαλεί τα λάθη
Ιατρικό σφάλμα είναι η αδυναμία μίας προγραμματισμένης ενέργειας να συμπληρωθεί όπως αναμένεται ή η χρήση ενός λανθασμένου σχεδιασμού για να επιτευχθεί ένας θεραπευτικός στόχος. Τα σφάλματα μπορούν να αποδοθούν σε κακή άσκηση της ιατρικής πρακτικής, παρενέργειες φαρμάκων, ιατρικές επεμβάσεις και τεχνολογικό εξοπλισμό
Παγκόσμιο φαινόμενο
Απειλή για ασθενείς κάθε υγειονομικού συστήματος είναι τα ιατρικά λάθη. Μελέτες δείχνουν ότι στις ΗΠΑ σημειώνονται ετησίως 98.000 θάνατοι. Στο Ηνωμένο Βασίλειο εκτιμάται ότι κάθε χρόνο χάνουν τη ζωή τους 20.000 έως 30.000 άνθρωποι εξαιτίας δυσμενών συμβάντων, ενώ στη Γερμανία αναφέρονται 30.000 νεκροί ασθενείς.

• Δημήτρης Καραγιώργος