Και στην πολιτική… υποστηρίζεις ό,τι παίζεις

ΣΠΥΡΟΣ ΒΛΕΤΣΑΣ

«Σ’ αυτό το παγκόσμιο υποστηρίζεις ό,τι παίζεις». Η διαφήμιση είναι γνωστή σε πολλές παραλλαγές της σε όσους παρακολουθούν τους αγώνες του μουντιάλ στην τηλεόραση. Δύο τύποι σε διπλανά μπαλκόνια υποστηρίζουν κάθε φορά διαφορετική εθνική ομάδα, ανάλογα με το τι έχουν ποντάρει στο στοίχημα. Δεν μιλάμε απλώς για μια ψυχρή υποστήριξη. Οι οπαδοί υιοθετούν συνήθειες των χώρων που στοιχημάτισαν και μεταμορφώνονται με ευκολία σε Γερμανούς, Βραζιλιάνους ή Ιταλούς.
Τους οπαδούς, που αλλάζουν ομάδα ανάλογα με το συμφέρον της κάθε περίστασης, θύμισαν τα πρώην ηγετικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, που μετακινήθηκαν συλλογικά στον ΣΥΡΙΖΑ και έδωσαν το παρών στην εκδήλωση του κόμματος κατά της ιδιωτικοποίησης της μικρής ΔΕΗ. Το να αλλάζει κανείς άποψη και στάση δεν είναι καθόλου κακό πράγμα. Αντίθετα, κακή είναι η επιμονή σε μία άποψη που αποδεικνύεται λανθασμένη, όπως και η άρνηση της αλλαγής όταν τα δεδομένα μεταβάλλονται. Ακόμη και όταν τίποτε δεν έχει αλλάξει, μια καινούρια γνώση είναι ικανή να ανατρέψει τις πεποιθήσεις. Και επειδή αυτά που γνωρίζουμε είναι ελάχιστα μπροστά σε αυτά που αγνοούμε, κάθε σκεπτόμενος άνθρωπος θα πρέπει να βλέπει πάντα θετικά την πρόκληση της αλλαγής.
Στην πολιτική οι αλλαγές, ακόμη και οι πλέον αλλοπρόσαλλες, είναι συνηθισμένες και κανονικά δεν θα έπρεπε να μας κάνουν εντύπωση. Όμως, όσα έχουν μεσολαβήσει από το ξεκίνημα της ελληνικής κρίσης μέχρι σήμερα, η πρωτοφανής ένταση της πολιτικής αντιπαράθεσης και ο διχασμός που αυτή έφερε, δεν αφήνουν περιθώρια για να δούμε αυτή τη μεταστροφή των πρώην στελεχών του ΠΑΣΟΚ σαν μια ακόμη συνηθισμένη περίπτωση.
Τα σημαντικότερα από τα εν λόγω στελέχη υπήρξαν στενοί συνεργάτες του Γιώργου Παπανδρέου και υπουργοί του στην κυβέρνηση που υπέγραψε και εφάρμοσε το μνημόνιο. Όλοι αυτοί υποστήριζαν με πάθος για δύο χρόνια ότι η χώρα δεν έχει καμιά άλλη επιλογή και ότι η απόρριψη του μνημονίου θα οδηγούσε σε πλήρη καταστροφή. Οι περισσότεροι συμμετείχαν ως υποψήφιοι βουλευτές με το ΠΑΣΟΚ στις διπλές εκλογές του 2012, αποδεχόμενοι αυτά που έλεγε το κόμμα τους. Υπάρχουν και αρκετοί που καθόρισαν τη στάση τους από παρουσία του Γιώργου Παπανδρέου. Όταν αυτός έφυγε από το προσκήνιο, δεν άλλαξαν απλώς άποψη, άλλαξαν πραγματικότητα.
Η Λούκα Κατσέλη επικρότησε τον Αλέξη Τσίπρα όταν ανήγγειλε την επανακρατικοποίηση του κομματιού της ΔΕΗ που θα πωληθεί. Η ίδια, στις εκλογές του 2009 ως υπεύθυνη για το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ, στα πλαίσια του λεφτά υπάρχουν, εξήγγειλε την επαναφορά στο δημόσιο του ΟΤΕ, της Ολυμπιακής και του λιμανιού του Πειραιά. Θα ήταν συνεπής η τωρινή της στάση αν δεν είχε μεσολαβήσει η υπουργική της θητεία. Η πρώην υπουργός ξέχασε τις προηγούμενες κρατικοποιήσεις ενόσω ήταν στην κυβέρνηση, αλλά αυτό δεν την εμποδίζει σήμερα να υποστηρίξει μερικές ακόμη.
Η Λούκα Κατσέλη σίγουρα θα γνωρίζει αν μπορεί να γίνει αποδεκτή στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναγκαστική κρατικοποίηση και μάλιστα με δημιουργία μονοπωλίου. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει ο νέος ιδιοκτήτης της μικρής ΔΕΗ να αποζημιωθεί εφόσον θα του αφαιρεθεί η επιχείρησή του. Και επειδή λεφτά δεν υπάρχουν, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να αναζητήσει και χρήματα για τις κρατικοποιήσεις, εκτός από αυτά που θα χρειαστούν για τις παροχές που υπόσχεται.
Ανάμεσα στους πρώην Πασόκους που αγάπησαν τον ΣΥΡΙΖΑ είναι και ο Οδυσσέας Βουδούρης , ο οποίος ξεχωρίζει καθώς η κριτική που ασκούσε στην κυβέρνηση Παπανδρέου ήταν ότι καθυστερούν οι μεταρρυθμίσεις. Σε ανοιχτή επιστολή του στον τότε πρωθυπουργό, μαζί με έναν ακόμη τότε βουλευτή του ΠΑΣΟΚ, το Σεπτέμβριο του 2011 σημειώνει:
«Είναι πλέον επιτακτικό να μπουν στην άκρη ψευτοδιλήμματα και προσωπικές πρακτικές, που μόνο μεταχρονολογούν τις αναγκαίες αποφάσεις, με μεγαλύτερο όμως κόστος για όλους. Και ενώ ορισμένοι υπουργοί μάχονται αποφασιστικά χωρίς να υπολογίζουν το πολιτικό κόστος, άλλοι δεν ακολουθούν αυτό το δρόμο. Θεωρούμε πλέον επιβεβλημένο, όσα μέλη της κυβέρνησης δεν αντέχουν την πίεση των περιστάσεων ή βάζουν σε προτεραιότητα την προσωπική τους πορεία, να αποχωρήσουν απ' αυτή.»
Μια από τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής χρεοκοπίας είναι η χαμηλή ποιότητα του πολιτικού προσωπικού, που διαχειρίστηκε την κρίση, τόσο πριν όσο και μετά το ξέσπασμά της. Λαϊκισμός, ατολμία, αδυναμία σχεδιασμού, ρουσφέτια και οικογενειοκρατία χαρακτήρισαν και χαρακτηρίζουν το πολιτικό σύστημα. Δίπλα σε αυτές τις χρόνιες παθογένειες θα πρέπει να επισημανθεί μία ακόμη. Για πολλές προσωπικότητες η εμπλοκή στην πολιτική είναι μια μορφή εξάρτησης και συχνά ένα μέσο για την κάλυψη εσωτερικών κενών και οικογενειακών επιταγών. Έχουν θεοποιήσει τα αξιώματα και δεν μπορούν να ζήσουν μακριά τους.
Έτσι, η κατάκτηση και η διατήρηση της εξουσίας, ξεπερνάει την θεμιτή φιλοδοξία και παίρνει χαρακτήρα υπαρξιακής επιβίωσης. Για αυτή την επιβίωση θυσιάζεται η αξιοπρέπεια, η συνέπεια, το κύρος και πολλά άλλα. Δεν υπάρχει πλέον καλό και κακό, σωστό και λάθος. Υπάρχει μόνο χρήσιμο η μη για την συνέχιση της καριέρας τους. Τώρα, που η πολιτική επιβίωση φαίνεται πιο εύκολη στον ΣΥΡΙΖΑ, πολλοί Παπανδρεϊκοί ντυθήκαν αριστεροί ριζοσπάστες. Με την ίδια ευκολία που οι δύο τύποι στα μπαλκόνια γίνονται Γερμανοί και Βραζιλιάνοι.