Το Μουσείο Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή αλλάζει την Αθήνα

 

Αστραπέλλου Μαριλένα  

EMAIL|

Το τέταρτο μεγάλο εργοτάξιο πολιτισμού της πρωτεύουσας, μετά το Κέντρο Πολιτισμού «Σταύρος Νιάρχος», την Εθνική Πινακοθήκη και το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, βρίσκεται σε φάση εντατικών εργασιών

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  27/07/2014 05:45

                   

Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, όπως θα είναι όταν ολοκληρωθεί στο τέλος του 2016. Στο έργο περιλαμβάνεται και η ανάπλαση της πλατείας του Αγίου Σπυρίδωνος

 

Στην οδό Ερατοσθένους υπάρχει κινητικότητα. Δίπλα στον Αγιο Σπυρίδωνα, στο εργοτάξιο τού υπό ανέγερση Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και  Ελίζας Γουλανδρή οι εργασίες προχωρούν κανονικά. Η μικρή πλατεία του Αγίου Σπυρίδωνος χρησιμοποιείται κατά το ήμισυ ως εργοταξιακός χώρος αφότου εγκρίθηκαν όλες οι απαιτούμενες άδειες που εκκρεμούσαν, η ανάπλασή της εξάλλου περιλαμβάνεται στα σχέδια του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή. Οπότε, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις και όπως αναγγέλθηκε το 2013, το Μουσείο θα είναι έτοιμο στα τέλη του 2016, έπειτα από περιπέτειες είκοσι περίπου χρόνων. Σε αυτή τη φάση το εργοτάξιο ετοιμάζεται να αρχίσει τις εκσκαφές προκειμένου να δημιουργηθούν τα πέντε υπόγεια επίπεδα που θα περιλαμβάνει το μουσείο.

Το κέλυφος του προπολεμικού τριώροφου κτιρίου επί της οδού Ερατοσθένους, το οποίο αγοράστηκε μαζί με δυο όμορα οικόπεδα το 2009, όταν είχαν ναυαγήσει ανεπιστρεπτί τα σχέδια περί ανέγερσης του Μουσείου σε οικόπεδο της οδού Ριζάρη, έχει διατηρηθεί και έχουν αντιστηριχτεί οι τοίχοι του. Εφόσον τελειώσουν οι εκσκαφές, οι οποίες σύμφωνα με τον διευθυντή του έργου, πολιτικό μηχανικό κ. Νίκο Μαλατέστα, θα κρατήσουν περίπου πέντε μήνες, θα κατασκευαστούν τα σκυροδέματα γύρω στον Φεβρουάριο, αν και πάντα υπάρχει ο αστάθμητος παράγοντας του καιρού που μπορεί να προκαλέσει μικροκαθυστερήσεις.

Οι χώροι

Το παλιό κτίριο και η νέα πενταώροφη κατασκευή που θα ανεγερθεί πίσω του, όπως προέβλεψε η αρχιτεκτονική μελέτη των Ιωάννη και Αλέξη Βικέλα, θα καταλαμβάνουν 7.500 τ.μ. και θα δημιουργούν ένα σύνολο οκτώ (μην ξεχνάμε τα υπόγεια) συνεπίπεδων ορόφων συν τριών που θα ανήκουν στο νέο κτίριο. Το νεοκλασικίζον κτίριο θα διατηρήσει τον χαρακτήρα του ενώ η καινούργια, λιτή κατασκευή θα επενδυθεί με πωρόλιθο. Το εσωτερικό θα επενδυθεί με ξηρά δόμηση, δηλαδή γυψοσανίδες και ξύλινες διαιρέσεις. Συνολικό κόστος κατασκευής; 20 εκατομμύρια ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται σε αυτό το ποσό οι μελέτες και το κόστος του ακινήτου.

Υπογείως θα κατασκευαστεί βιβλιοθήκη, παιδικό εργαστήριο, αμφιθέατρο, χώροι φύλαξης των έργων τέχνης και εργαστήριο συντήρησης κορνιζών καθώς επίσης και χώροι στάθμευσης για το προσωπικό. Στο ισόγειο του Μουσείου θα λειτουργήσει χώρος υποδοχής, ενώ στο μεσοπάτωμα που θα διαμορφωθεί στο νέο κτίριο (το ισόγειο του παλιού κτιρίου έχει ύψος πεντέμισι μέτρα) θα λειτουργήσει κυλικείο με πρόσβαση στον ακάλυπτο χώρο του κτιρίου που θα χρησιμοποιηθεί ως μικρός κήπος. Στη δε ταράτσα του παλιού κτιρίου, όπου η θέα στην Ακρόπολη είναι εξαιρετική, θα διαμορφωθεί roof garden.

Οι εκθεσιακοί χώροι του Μουσείου θα περιλαμβάνουν πέντε επίπεδα. Το πρώτο υπόγειο, έκτασης 450 τ.μ. το οποίο προορίζεται για τις περιοδικές εκθέσεις στα πρότυπα λειτουργίας του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος στην Ανδρο, τον πρώτο όροφο, όπου θα παρουσιάζονται «τα πιο σημαντικά έργα της συλλογής του Ιδρύματος, όπως Πικάσο, Ελ Γκρέκο, Ματίς κ.τ.λ.» όπως λέει ο κ. Μαλατέστας, τον δεύτερο, με έργα ξένων καλλιτεχνών και δύο ορόφους στο καινούργιο κτίριο (3ος, 4ος) όπου θα εκτίθενται τα έργα των ελλήνων καλλιτεχνών της συλλογής. Συνολικό εμβαδόν για τη μόνιμη συλλογή: 1.255 τ.μ.

Η πλατεία

Οταν ολοκληρωθεί το μουσείο θα έρθει η σειρά της πλατείας. Η αναμόρφωσή της είναι δωρεά του Ιδρύματος με υποχρέωσή του να τη συντηρεί με δικά του έξοδα εφ' όρου ζωής, και την έχει αναλάβει το αρχιτεκτονικό γραφείο studio75. Κοντά στα υπάρχοντα δέντρα και φυτά της θα φυτευτούν εποχιακά λουλούδια, κάποια επιπλέον δέντρα και στο κάτω μέρος της πλατείας γκαζόν. Τα μαρμάρινα σκαλιά της εκκλησίας θα μείνουν ως έχουν και θα προστεθεί στο μέσον τους χειρολισθήρας ο οποίος θα φωτίζεται το βράδυ. Οι κάτοικοι της περιοχής αντιμετωπίζουν το έργο «θετικότατα», όπως λέει ο κ. Μαλατέστας, όπως και οι ιερείς της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνος. «Υπήρξε μια διαμαρτυρία επειδή η ανέγερση του καινούργιου κτιρίου θα κλείσει τη θέα του σπιτιού ενός κατοίκου. Εχουμε λάβει πρόνοια ώστε η ανωδομή να μην έχει καμία πολεοδομική παρέκκλιση. Εχουν τηρηθεί όλες οι πολεοδομικές διατάξεις για την περιοχή όσον αφορά το ύψος, την κάλυψη και τον συντελεστή δόμησης. Χρειάστηκαν τριάμισι χρόνια για να βγάλουμε την άδεια γιατί η μελέτη πέρασε από 13 υπηρεσίες προκειμένου να εγκριθεί. Τίποτε δεν έγινε στην τύχη».

Το μυστικό φυλάσσεται σε θησαυροφυλάκιο
Τα τετραγωνικά είναι σαφή, το περιεχόμενο που θα περικλείσουν εντός τους όχι τόσο. Η ακριβής σύσταση της περίφημης «μυθικής» συλλογής αλλά και οι γεωγραφικές συντεταγμένες της είναι ασαφείς. Λέγεται ότι φυλάσσεται σε θησαυροφυλάκια ελβετικών τραπεζών, ότι ο αριθμός των έργων της είναι τετραψήφιος (γύρω στα 1.500), ότι η αξία τους υπολογίζεται σε δισ. και ότι περιλαμβάνουν δείγμα δουλειάς των σπουδαιότερων καλλιτεχνών. Βαν Γκογκ, Καντίνσκι, Σαγκάλ, Πόλοκ, Ροντέν, Χατζηκυριάκος-Γκίκας. Λέγεται, ακούγεται, αλλά δεν επαληθεύεται. Τον ακριβή κατάλογο των έργων τον γνωρίζει μόνο το υπουργείο Πολιτισμού καθώς τον είχε καταθέσει το Ιδρυμα από την εποχή που γινόταν η προσπάθεια ανέγερσης του μουσείου σε οικόπεδο της οδού Ρηγίλλης τη δεκαετία του '90. Γνωρίζουμε επίσης από περσινό δημοσίευμα του ειδησεογραφικού πρακτορείου Bloomberg ότι μία από τις έξι κληρονόμους του ζεύγους διεκδικεί μέσω ελβετικών δικαστηρίων μέρος της συλλογής του ανδριώτη εφοπλιστή Βασίλη Γουλανδρή και της συζύγου του Ελίζας, οι οποίοι πέθαναν το 1994 και το 2000 αντίστοιχα.

Τι θα εκτεθεί λοιπόν στο νέο Μουσείο; «Δεν είναι της ώρας η αναφορά στη μόνιμη έκθεση που θα φιλοξενήσει το Μουσείο» λέει ο διευθυντής του μουσείου κ. Κυριάκος Κουτσομάλλης, ο οποίος υπόσχεται να ανοίξει τα χαρτιά του από τον νέο χρόνο. «Η μουσειολογική μελέτη προχωρεί. Ούτε μπορώ να σας πω με ακρίβεια πόσα έργα θα εκτεθούν στη μόνιμη συλλογή. Μπορεί να είναι 150, μπορεί να είναι και περισσότερα ή λιγότερα. Ούτως ή άλλως θα εκτίθενται εκ περιτροπής» θα περιοριστεί να πει.