Ο Αγγελόπουλος «συστήνει» την Αθήνα του 1983

ΑΘΗΝΑ 27/01/2014

«Τι ξέρεις για την Αθήνα;» Πρόκειται για ένα προσωπικό ερώτημα του αφηγητή - σκηνοθέτη, μαζί με μία αίσθηση ότι «αυτή η πόλη δεν είναι μία πραγματική πόλη, αλλά μία πόλη σκηνικών, μία πόλη ντεκόρ και κάτω από αυτή ανασαίνει μία μυστική πόλη, η αληθινή Αθήνα».

Με αυτά τα λόγια προλόγισε η σκηνοθέτις Κατερίνα Πατρώνη το ντοκιμαντέρ του Θόδωρου Αγγελόπουλου, το οποίο προβλήθηκε χθες στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, στο πλαίσιο του μεγάλου αφιερώματος που διοργανώνει το Ίδρυμα στον κορυφαίο δημιουργό και το έργο του, με αφορμή τα δύο χρόνια από τον θάνατό του.

Βασισμένη στην ποίηση του Γιώργου Σεφέρη και τη ζωγραφική του Γιάννη Τσαρούχη η «Αθήνα, επιστροφή στην Ακρόπολη» (αρχικός τίτλος «Αθήνα ή τρεις επισκέψεις στην Ακρόπολη») προβλήθηκε με αφορμή την ανακήρυξη της Αθήνας ως πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης (1985). Αποτελεί μία βαθιά προσωπική ματιά του σκηνοθέτη για την πόλη που γεννήθηκε και μεγάλωσε, καθώς και για την ιστορική σημασία της στο παρελθόν και σήμερα.

«Η ταινία αυτή είναι ένα ταξίδι στον χρόνο, ένα ταξίδι στη μνήμη και ένα ταξίδι στον τόπο. Μιλάει για μία πόλη, η οποία συνέχεια κατεδαφίζεται και ξαναχτίζεται για να κατεδαφιστεί και πάλι, ένα πραγματικό σκηνικό το οποίο κρύβει μέσα του όλα τα σημάδια ιστορίας και αλήθειας, τα οποία πρέπει να αναζητήσει κανείς», ανέφερε η Κατερίνα Πατρώνη γι' αυτό το ξεχωριστό ντοκιμαντέρ, το οποίο είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν αρκετοί, παρά τη δυνατή βροχή, που βρέθηκαν στην Πλατεία Συντάγματος το βράδυ της Παρασκευής.

«Αισθάνομαι ότι αυτό το οποίο μένει τελικά από αυτή την προσωπική αφήγηση- πορεία είναι τα σημάδια που αφήνει η τέχνη. Όλη την ταινία διατρέχουν οι εικόνες του Τσαρούχη, οι μελωδίες των Χατζιδάκι, Θεοδωράκη, πλάνα με ένα πιάνο σε μία άδεια πλατεία Αβησσυνίας, οι λέξεις των ποιητών και όλα αυτά πάνω σε επιφάνειες, σε δρόμους, σε τοίχους. Οι άνθρωποι εμφανίζονται σχεδόν σαν φαντάσματα. Έρχονται και περνούν γενεές για να αφήνουν πίσω τους τα σημάδια αυτά» πρόσθεσε.

«Μέσα από το φιλμ μάς ζητάει να κάνουμε ένα βήμα πίσω, να αναρωτηθούμε τι ξέρουμε εμείς για την Αθήνα και τελικά τι ξέρουμε για τον ίδιο μας τον εαυτό.. Ίσως ο τρόπος αυτός που διάλεξε ο Θόδωρος Αγγελόπουλος να αφηγηθεί αυτή την ταινία, με αυτά τα βαθιά προσωπικά ερωτήματα, μας θυμίζει με κάποιο τρόπο ότι το σημαντικό ντοκιμαντέρ, πάντα, στην ουσία του είναι μία ταινία μυθοπλασίας» κατέληξε η κ. Πατρώνη.

Σύμφωνα με τη γγ του ΔΣ της Ταινιοθήκης της Ελλάδος και αναπληρώτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μαρία Κομνηνμού, με σχεδόν κάθε προβολή να είναι sold out και με μία εντυπωσιακή προσέλευση νέων, το αφιέρωμα στον μεγάλο σκηνοθέτη, που ξεκίνησε την προηγούμενη Πέμπτη, συνεχίζεται με επιτυχία. «Είναι μία ψυχική ανάταση καθώς πρόκειται για την καθαρή παρουσίαση του έργου ενός διεθνούς φήμης δημιουργού, που θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχει περάσει ως "δύσκολος" στο κοινό, αλλά όπως βλέπουμε σήμερα, στην εποχή της κρίσης η νεολαία διψάει να τον ανακαλύψει εκ νέου» δήλωσε η κ. Κομνηνού στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Σύμφωνα με την ίδια, το αφιέρωμα στη μνήμη του μεγάλου σκηνοθέτη δεν σταματάει εδώ, καθώς θα ακολουθήσουν εκδηλώσεις σε συνεργασία με την Ταινιοθήκη των Βρυξελλών (26/3), αλλά και στο Λονδίνο, το πανεπιστήμιο Birkbeck θα φιλοξενήσει από τον Φεβρουάριο εκδηλώσεις, οι οποίες θα κορυφωθούν τον Ιούνιο με ένα μεγάλο συνέδριο.

Στο αφιέρωμα που φιλοξενεί η Ταινιοθήκη της Ελλάδος και περιλαμβάνει προβολές ολόκληρης της φιλμογραφίας του σκηνοθέτη, τις ταινίες προλογίζουν μουσικοί, ποιητές, σκηνοθέτες της νέας γενιάς, αλλά και φοιτητές, σε μία προσπάθεια να προσεγγιστεί το έργο του κορυφαίου Έλληνα δημιουργού μέσα από τα μάτια των νέων.

«Ο Αγγελόπουλος είναι ο σκηνοθέτης που σηματοδοτεί την αρχή του νέου ελληνικού κινηματογράφου και φέρνει μία ολόκληρη επανάσταση στα δεδομένα της εποχής, η οποία χαρακτηριζόταν από ανώδυνα επιφανειακά μελοδράματα και κωμωδίες, που σήμερα λίγα έχουν να πουν σε μας τους νέους» ανέφερε η νεαρή Πολύμνια Παπαδοπούλου-Σαρδέλη, σπουδάστρια σκηνοθεσίας στο Νew Υork College, η οποία προλόγισε τις «Μέρες του '36» (1972).

«Για μένα ήταν ένας δεινός κατασκευαστής ταινιών. Οι ταινίες του θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν οπτικοποιημένα ποιήματα. Αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα ποιητικού ρεαλισμού από έναν μεγάλο σκηνοθέτη, ερασιτέχνη ποιητή και δάσκαλο. Εκτός των άλλων έχουμε να κάνουμε με έναν σκηνοθέτη, ο οποίος έπαιρνε θέση μέσα από το έργο του, δεν αποδεχόταν έτσι απλά αυτό που συνέβαινε στην εποχή του. Μαχόταν μέσα από την τέχνη για να το ανατρέψει» πρόσθεσε.

Σύμφωνα με την ίδια, στο φιλμ, κάθε κομμάτι της αφήγησης δουλεύει για τον εαυτό του και όλα δουλεύουν για το σύνολο. «Τα γεγονότα έρχονται και αναιρούν την αστυνομική πλοκή της ταινίας και την κάνουν άκρως πολιτική. Το φιλμ, ενώ σχολιάζει την πολιτική κατάσταση του '36, υπαινίσσεται τη Χούντα των Συνταγματαρχών, μέσα στην οποία ζει και εργάζεται ο Αγγελόπουλος. Αυτό δεν θα τον εμποδίσει να το κάνει. Αντίθετα εγγράφει τη Δικτατορία και τη λογοκρισία μέσα στην ίδια τη φόρμα του. Όπως αναφέρει και ο ίδιος "η ταινία περιγράφει τις συνθήκες μέσα στις οποίες δουλέψαμε, δεν μπορούσαμε να μιλήσουμε». Πράγματι. Αυτή είναι η βασική συνθήκη της. Το να μη λέγονται και να μη δείχνονται τα πράγματα. Οι χαρακτήρες στην ταινία δεν λένε τα σημαντικά. Ό,τι σημαντικό λέγεται ψιθυριστά ή πίσω από κλειστές πόρτες με την κάμερα απούσα» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Γιατί όμως μία ταινία γυρισμένη το 1972 είναι τόσο κοντά στους νέους της Ελλάδας του 2014; «Η απάντηση είναι απλή» είπε ο νεαρός Δημήτρης Αμπατζής, σπουδαστής σκηνοθεσίας. «Η ταινία είναι εδώ για να μην ξεχνάμε τι είναι ο φασισμός. Για να μιλήσεις με σιγουριά για το παρόν πρέπει πάντα να γυρνάς το βλέμμα σου πίσω και να αξιολογείς πρώτα το παρελθόν. Οι "Μέρες του '36" είναι μία πολιτική διαμαρτυρία. Δείχνει την ήττα για να μας εμπνεύσει για μια νίκη» συμπλήρωσε.

Το αφιέρωμα ολοκληρώνεται την Τετάρτη 29 Ιανουαρίου, οπότε θα προβληθεί η τελευταία ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Μία αιωνιότητα και μία μέρα» ενώ το κοινό και οι ομιλητές θα έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε μία ανοιχτή συζήτηση, την οποία θα συντονίσει ο σκηνοθέτης Θάνος Αναστόπουλος.

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ο αδάμαστος αρχηγός των Απάτσι, Τζερόνιμο

Ο δημιουργός του «Πίτερ Παν» Τζέιμς Μπάρι

Ο θρυλικός βρετανός κομμωτής Βιντάλ Σασούν