Ντμίτρι Μεντελέγιεφ: Η Google τιμά με Doodle τον «πατέρα» του περιοδικού πίνακα

                          

Το σημερινό Doodle της Google είναι αφιερωμένο στον Ρώσο χημικό και εφερεύτη Ντμίτρι Ιβάνοβιτς Μεντελέγιεφ (Ντμίτρι Ιβάνοβιτς Μεντελέγιεφ) που γεννήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 1834 και πέθανε στις 2 Φεβρουαρίου 1907.

Ο Ντμίτρι Μεντελέγιεφ πιστώνεται ως ο δημιουργός της πρώτης έκδοσης του περιοδικού πίνακα των χημικών στοιχείων, και η Google τιμά την 182η επέτειο από τη γέννησή του.
Με τη χρήση του πίνακα, προέβλεψε τις ιδιότητες των στοιχείων που θα ανακαλύπτονταν αργότερα. Ο Ντμίτρι Μεντελέγιεφ γεννήθηκε σε ένα χωριό κοντά στο Τομπόλσκ της Σιβηρίας και ήταν γιος των Εβραίων Ιβάν Πάβλοβιτς Μεντελέγιεφ και της Μαρία Ντμίτριεβνα Μεντελέεβα.
Δείτε το Doodle της Google 

Σε ηλικία 13 ετών, μετά το θάνατο του πατέρα του και την καταστροφή του εργοστασίου της μητέρας του από πυρκαγιά, ο Ντμίτρι Μεντελέγιεφ φοίτησε στο γυμνάσιο του Τομπόλσκ. Ο Ντμίτρι Μεντελέγιεφ έγινε καθηγητής χημείας στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο Αγίας Πετρούπολης και στο Κρατικό Πανεπιστήμιο Αγίας Πετρούπολης το 1864 και το 1865 αντίστοιχα. Το 1865 έγινε διδάκτωρ επιστημών με τη διατριβή του "Ως προς τους Συνδυασμούς του Ύδατος με το Οινόπνευμα". Έλαβε μόνιμη πανεπιστημιακή έδρα το 1867 και το 1871 μετέτρεψε την Αγία Πετρούπολη σε ένα διεθνώς αναγνωρισμένο κέντρο για την έρευνα στη χημεία.

Αν και ο Ντμίτρι Μεντελέγιεφ τιμήθηκε ευρέως από επιστημονικές οργανώσεις σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένου και του Μεταλλίου Κόπλεϊ από τη Βασιλική Εταιρεία του Λονδίνου, παραιτήθηκε από το πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης στις 17 Αυγούστου του 1890. Το 1893 ο Ντμίτρι Μεντελέγιεφ διορίστηκε διευθυντής του Γραφείου Μέτρων και Σταθμών. Από τη θέση αυτή διατύπωσε τα νέα κρατικά πρότυπα για την παραγωγή βότκας. O Ντμίτρι Μεντελέγιεφ ερεύνησε επίσης τη σύνθεση του πετρελαίου και βοήθησε στην ίδρυση του πρώτου διυλιστηρίου πετρελαίου στη Ρωσία.
Το 1905, ο Ντμίτρι Μεντελέγιεφ εξελέγη μέλος της Σουηδικής Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών. Το επόμενο έτος η Επιτροπή του Νόμπελ Χημείας πρότεινε στη Σουηδική Ακαδημία να απονείμει το Βραβείο Νόμπελ Χημείας του 1906 στον Μεντελέγιεφ για τη δημιουργία του περιοδικού συστήματος. Το Χημικό Τμήμα της Σουηδικής Ακαδημίας υποστήριξε την πρόταση αυτή και στη συνέχεια η Ακαδημία έπρεπε να εγκρίνει την επιλογή της Επιτροπής, όπως έχει γίνει σχεδόν σε κάθε περίπτωση. Απροσδόκητα, κατά τη σύσκεψη της Ακαδημίας, ένα μέλος της Επιτροπής, ο Σβάντε Αρρένιους, διαφώνησε με την επιλογή και υποστήριξε την υποψηφιότητα του Ανρί Μουασάν. Οι εκ νέου προσπάθειες να προταθεί ο Ντμίτρι Μεντελέγιεφ το 1907 συνάντησαν και πάλι την απόλυτη αντίθεση του Αρρένιους.
Το 1907 ο Ντμίτρι Μεντελέγιεφ πέθανε σε ηλικία 73 ετών από γρίπη. Ο κρατήρας Μεντελέγιεφ στη Σελήνη και το ραδιενεργό χημικό στοιχείο Μεντελέβιο, με ατομικό αριθμό 101, ονομάστηκαν έτσι προς τιμήν του.

Ο πίνακας του Μεντελέγιεφ ήταν ένα διάγραμμα με έξι οριζόντιες και οκτώ κάθετες στήλες, όπως περίπου είναι τα σταυρόλεξα. Τοποθέτησε πρώτα τα στοιχεία κατά περιόδους στις οριζόντιες σειρές. Αυτό σημαίνει ότι τα στοιχεία μιας ορισμένης γραμμής παρουσιάζουν κανονική επανάληψη των χημικών ιδιοτήτων. Μετά κατέταξε τα στοιχεία των οριζοντίων γραμμών καθέτως, ώστε κάθε κάθετη στήλη να περιέχει στοιχεία που παρουσιάζουν κάπως όμοιες ιδιότητες. Τις κάθετες αυτές στήλες ονόμασε οικογένειες. Με την κατάρτιση του πίνακα, ο Μεντελέγιεφ διαπίστωσε ότι υπήρχαν κενά, δηλαδή άδεια διαστήματα, σε μερικές στήλες. Συμπέρανε ότι τα κενά αυτά έπρεπε να παριστάνουν τα άγνωστα στοιχεία. Πίστευε όμως ότι τα στοιχεία αυτά έπρεπε να βρίσκονται στη γη, αφού ο πίνακας περιοδικότητος αποτελούσε νόμο της φύσης.
Στις 6 Μαρτίου 1869, ο Μεντελέγιεφ έκανε μία επίσημη παρουσίαση στη Ρωσική Χημική Εταιρεία, με τίτλο Η Εξάρτηση Μεταξύ των Ιδιοτήτων του Ατομικού Βάρους των Στοιχείων, η οποία περιέγραφε στοιχεία σύμφωνα με το ατομικό βάρος και σθένος. Η παρουσίαση αυτή ανέφερε ότι:
Τα στοιχεία, αν ταξινομηθούν ανάλογα με το ατομικό τους βάρος, παρουσιάζουν μία εμφανή περιοδικότητα ιδιοτήτων.
Στοιχεία τα οποία είναι παρόμοια σε σχέση με τις χημικές τους ιδιότητες έχουν σχεδόν το ίδιο ατομικό βάρος (π.χ. Os, Ir, Pt) ή αυτό αυξάνεται ομαλά (π.χ. K, Rb, Cs).
Η κατάταξη σε ομάδες στοιχείων με τη σειρά του ατομικού τους βάρους αντιστοιχεί στα σθένη τους, καθώς και σε κάποιο βαθμό στις ιδιαίτερες χημικές τους ιδιότητες, όπως προκύπτει π.χ. στη σειρά Li, Be, B, C, N, O, και F.
Τα πιο διαδεδομένα στοιχεία έχουν μικρό ατομικό βάρος.
Το μέγεθος του ατομικού βάρους καθορίζει το χαρακτήρα του στοιχείου, όπως το μέγεθος του μορίου καθορίζει το χαρακτήρα ενός σύνθετου οργανισμού.
Αναμένεται η ανακάλυψη πολλών ακόμη άγνωστων στοιχείων, παραδείγματος χάριν δύο στοιχεία ανάλογα με το αλουμίνιο και το πυρίτιο, των οποίων το ατομικό βάρος θα είναι μεταξύ 65 και 75.
Το ατομικό βάρος ενός στοιχείου μπορεί μερικές φορές να τροποποιηθεί με τη γνώση των ατομικών βαρών των παρακείμενων στοιχείων. Έτσι, το ατομικό βάρος του τελλουρίου πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ του 123 και του 126 και δεν μπορεί να είναι 128.
Ορισμένες χαρακτηριστικές ιδιότητες των στοιχείων μπορούν να προβλεφθούν με βάση το ατομικό τους βάρος.