Ο Όμηρος ζει μέσα από τους νεότερους Έλληνες ποιητές
ΑΘΗΝΑ 25/01/2013
Η Χιώτισσα καθηγήτρια Μαθηματικών, με έξι ποιητικές συλλογές, συνεργάτιδα της Euroclassica- Ομηρικής Ακαδημίας, μέλος της Πανελλήνια Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών, σε αυτό το μελέτημα των 60 σελίδων βρίσκει τον κορυφαίο ποιητή του κόσμου στο έργο του Κάλβου, του Σολωμού, του Παλαμά, του Καβάφη, του Καζαντζάκη, του Βάρναλη, του Ουράνη, του Καββαδία, του Σεφέρη, του Σικελιανού, του Εμπειρίκου, του Γκάτσου, του Λειβαδίτη, του Βρεττάκου, του Ελύτη, του Ρίτσου, της Δημουλά.
Το πόνημα βασίζεται στη θέση της συγγραφέως ότι η ποίηση του Ομήρου έχει καταφέρει να διαλύσει το χρόνο, συνδέοντας την κληρονομιά της αρχαίας ελληνικής παράδοσης με το σήμερα.
Τα Ομηρικά έπη -τονίζει- παραμένουν κείμενα φρέσκα και πολύτιμα γιατί οι ανθρώπινες σχέσεις, οι επιθυμίες, τα συναισθήματα και τα οράματα δεν μεταβάλλονται, απλώς μεταφέρονται δια μέσου των αιώνων στον πυρήνα του ανθρώπου. Γιατί, ο κάθε ποιητής δεν είναι παρά ένας κρίκος σε μια εκτεταμένη και συνεχώς επεκτεινόμενη αλυσίδα, που το μέταλλό της εξακολουθεί να περιέχει ψήγματα χρυσού από το ανεξάντλητο ορυχείο της Ιλιάδας και της Οδύσσειας.
Η μελετήτρια έσκυψε πάνω από τους εκπροσώπους των διαφόρων σχολών, συλλέγοντας από τα αποθέματα του ρομαντισμού, του παρνασσισμού, του συμβολισμού, του υπερρεαλισμού και δημιούργησε ένα αυτοτελές ποιητικό δοκίμιο. Εν αρχή ην ο Παλαμάς: "Ταξιδευτής ηύρα σ΄ακύμαντα πελάγη / την Καλυψώ και την πανέμορφη Ελένη / και πήγα και με πότισαν οι Λωτοφάγοι / τη λησμονιά των όλων τη μακαρισμένη".
Ο Καζαντζάκης έγραψε τη δική του Οδύσσεια σε 33.333 στίχους σε 13 χρόνια, με 8 αναθεωρημένες γραφές: "Στο φως μιας αστραπής βιγλίζω απάντεχα / τον Οδυσσέα στη μέση του πελάγου / γαλήνιο να κρατά το δοιάκι / κατάματα στηλώνοντας τη μπόρα/ Δυσσέα, του κράζω, πας για την πατρίδα;/ πια μες στης θεάς την κλίνη δε χωρούσες/ μα αυτός με το τιμόνι στην παλάμη / και τ΄αρμυρά δαγκώνοντας μουστάκια/ τήραε μακριά σκυφτός και δεν εστράφη".
Αν για τον Παλαμά ο Οδυσσέας ήταν το σύμβολο της σοφίας, για τον Καζαντζάκη αναδεικνύεται ο ανατρεπτικός υπεράνθρωπος, ενώ για τον Σεφέρη αποτέλεσε το σύμβολο-φάντασμα προγόνου τσακισμένου από τα χρόνια, σκιά ενός ασπρομάλλη που "έρχεται να μ΄αρμηνέψει πώς να φτιάξω κι εγώ ένα ξύλινο άλογο για να κερδίσω τη δική μου Τροία".
Ο Καβάφης εκτός από την πασίγνωστη "Ιθάκη", έδωσε ένα από τα καλύτερα του ποιήματα του -"Η κηδεία του Σαρπηδόνος"- παρακινούμενος από την Ομηρική περιγραφή στη ραψωδία της Ιλιάδας όπου ο Σαρπηδόνας σκοτώθηκε σε μονομαχία από τον Πάτροκλο μέσα στην αντάρα της μάχης, λέγοντας ότι όλο το μεγαλείο του ανθρώπου είναι ένα πέτρινο μνήμα: "κ΄ επί της βάσεώς του με αναγλυφάς/έμπειροι γλύπται εξιστόρησαν τα νίκας του ήρωος και τας πολλάς του εκστρατείας".
Ο Σικελιανός αφιερώνει στον Όμηρο ένα ποίημα βλέποντάς τον ως άβατη κορφή: "Κι΄ έχει στα μάτια του το φως Αυτός να οδηγήσει / όποιονε θέλει ο θάνατος στον κόσμο αυτό να ζήσει".
Στο κεφάλαιο για την Ελένη τη Διογέννητη, την κόρη του Δία, την πολυθρύλητη σύζυγο του βασιλιά της Σπάρτης Μενέλαου που απήχθη από το Πάρη, η ηρωίδα χρησιμοποιείται στην ποίηση άλλοτε ως μοιχαλίδα και άλλοτε ως θεότητα ,με τον Λειβαδίτη να σημειώνει αινιγματικά: "Οι γυναίκες ωραίες σαν την Ελένη/ οι φιλίες αβέβαιες, οι οιωνοί δυσανάγνωστοι/ και το πρωί θα ξυπνήσουμε πάλι αφύλακτοι".
"Τα Ομηρικά έπη είναι η μήτρα που κυοφορεί το μακρινό παρελθόν για να γεννηθεί το άγνωστο μέλλον", καταλήγει η συγγραφέας: "Κάποιος Έκτορας θα καλπάζει προς το θάνατό του, η Εκάβη θα γυμνώνει τα στήθη της πάνω στα τείχη της για τη σωτηρία του παιδιού της, ο Πρίαμος θα σκύβει να φιλά τα χέρια που σκότωσαν τον ίδιο ο γιο του".
Και η Συρρή-Χαννάκη κλείνει τη μελέτη της με τα λόγια του Νίτσε για τον ύψιστο της ποίησης: "Μπροστά στον Όμηρο όλοι θα φαινόμαστε πάντα μικρότεροι… Υπερασπισθείτε την Ελλάδα , διότι σ΄αυτήν οφείλουμε όλες τις επιστήμες, όλες τις τέχνες, όλες τις αρετές μας!"…
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου