Μάτσου Πίτσου : Ταξίδι στον αστερισμό των Ινκας

ΠΕΡΟΥ

Αρχαίοι πολιτισµοί και ξεχασµένες πολιτείες, ανεξιχνίαστα µυστήρια που ζητούν λύση, πανέµορφη ορεινή φύση και αποικιακή αρχιτεκτονική... Αυτά και πολλά άλλα σας περιµένουν στις οµιχλώδεις κορυφές των περουβιανών Ανδεων, εκεί όπου οι Ινκας έγραψαν τη δική τους σελίδα στην παγκόσµια ιστορία.

Τυλιγμένο μ' ένα πυκνό πέπλο μυστηρίου, το Μάτσου Πίτσου είναι αναμφίβολα μία από τις συναρπαστικότερες αρχαιολογικές τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο. Κυριολεκτικά «γαντζωμένη» πάνω σε μια στενή κορυφογραμμή, ανάμεσα στις κορυφές Ουάινα Πίτσου (Νεαρή Κορυφή) και Μάτσου Πίτσου (Γέρικη Κορυφή) των περουβιανών Ανδεων, η αινιγματική πόλη των Ινκας μοιάζει με πέτρινη αετοφωλιά την οποία ο χρόνος έχει αφήσει σχεδόν ανέγγιχτη μέσα στη μακραίωνη σιωπή και μοναξιά του υποβλητικού τοπίου.

Τμήμα του ιερού τομέα της πόλης του Μάτσου Πίτσου.

Φωτογραφία: Κωνσταντίνος Μητσάκης

Το Μάτσου Πίτσου αντιπροσωπεύει έναν σπάνιο ιστορικό χώρο, του οποίου τον ρόλο αγνοούμε ως σήμερα. Παρά τις επισταμένες έρευνες ιστορικών και αρχαιολόγων, αναπάντητα παραμένουν ακόμα τα ερωτήματα για την ύπαρξη και τη σημασία της δυσπρόσιτης πολιτείας των Ινκας, που χάρη στην εκπληκτική τοποθεσία και τη μοναδική αρχιτεκτονικής της -η οποία εναρμονίζεται απόλυτα με το τοπίο- περιλαμβάνεται από το 1983 στον κατάλογο των Μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Χωμένο μέσα σ' ένα βασίλειο καταπράσινης υποτροπικής φύσης, με τον ποταμό Urubamba να κυλά τα ορμητικά νερά του στο βάθος ενός στενού φαραγγιού, το Μάτσου Πίτσου δεν πατήθηκε ποτέ από την μπότα του Ισπανού κονκισταδόρ, με αποτέλεσμα να είναι από τα ελάχιστα προκολομβιανά αστικά κέντρα που ανακαλύφθηκαν σχεδόν ανέπαφα.
Τα ερείπια της πόλης βρίσκονται περίπου 90 χλμ. βορειοδυτικά του Κούσκο, σε ύψος 2.850 μ. Για αιώνες, η πυκνή χλωρίδα της περιοχής είχε καλύψει τελείως το μέρος, που ήταν γνωστό μόνο στους ντόπιους βοσκούς. Εκείνοι γνώριζαν μεν την ύπαρξή του, αλλά αγνοούσαν τη σημασία των μνημείων του. Ο Αμερικανός ιστορικός και αρχαιολόγος Hiram Βingham ήταν ο πρώτος που εντόπισε τη μυστηριώδη πόλη των Ινκας και την επανέφερε στο προσκήνιο της Ιστορίας (24/7/1911). Στην πραγματικότητα, ο Bingham έπεσε κατά τύχη πάνω της, αφού είχε ξεκινήσει από το Κούσκο (την πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας των Ινκας) για να ανακαλύψει τη θρυλική πόλη Vilcabamba, το τελευταίο προπύργιο αντίστασης των Ινκας απέναντι στους Ισπανούς.

Γυναίκα από το Περού, με σκούρο τραχύ δέρμα, ντυμένη με παραδοσιακά ρούχα.

Φωτογραφία: Κωνσταντίνος Μητσάκης

 
Αίνιγμα που έγινε ποίημα
Οταν ο Αμερικανός αρχαιολόγος εντόπισε τα καλυμμένα από την υποτροπική βλάστηση ερείπια του Μάτσου Πίτσου, ήταν απόλυτα πεπεισμένος πως είχε βρει τη Vilcabamba. Μεταγενέστερες έρευνες, όμως, αποκάλυψαν το λάθος του Bingham, αφού τα ερείπια της πραγματικής Vilcabamba εντοπίστηκαν στην τοποθεσία Espiritu Pampa, περίπου 100 χλμ. δυτικά του Μάτσου Πίτσου. Παρ' όλα αυτά, ο Bingham κέρδισε τη δόξα της ανακάλυψης του αινιγματικού Μάτσου Πίτσου, τo οποίο έμελλε να γίνει ο πιο διάσημος αρχαιολογικός χώρος της Νότιας Αμερικής.

Ο ιερός τομέας ήταν ένας από τους τρεις τομείς της αστικής περιοχής του Μάτσου Πίτσου. Στην κορυφή του μικρού λόφου διακρίνεται το ιερό-παρατηρητήριο Intihuatana.

Φωτογραφία: Κωνσταντίνος Μητσάκης

Κι όταν το 1945 ο μεγάλος Χιλιανός νομπελίστας ποιητής Πάμπλο Νερούντα επισκέφθηκε το Μάτσου Πίτσου, εντυπωσιασμένος και βαθιά επηρεασμένος από την ιστορικότητα και την άγρια ομορφιά του χώρου, εμπνεύστηκε ένα από τα ωραιότερα ποιήματά του, τα «Υψώματα του Μάτσου Πίτσου»:
«Τότε, από τη φρικαλέα πήχτρα της χαμένης σέλβας,
ανέβηκα τα σκαλιά της γης
ως εσένα, Mάτσου Πίτσου.
Τούτη ήταν η κατοικία, αυτός είναι ο τόπος,
Εδώ τα σπυριά του πλατιού καλαμποκιού υψώθηκαν
Και χαμήλωσε ξανά, σαν κόκκινο χαλάζι.

Δύο πανέμορφα, μάλλον όμως φτωχά, κοριτσάκια από το Περού, ντυμένα με πολύχρωμα ρούχα.

PHOTO:PUBLIC DOMAIN LICENCE

Εδώ το χρυσό μαλλί ξέφυγε απ' τη βικούνια
Για να ντύσει τους έρωτες, τα λείψανα, τις μανάδες,
Τον βασιλιά, τις προσευχές, τους πολεμιστές».  
Αναπάντητα ερωτήματα της πέτρινης πολιτείας
Η πέτρινη πολιτεία των Ανδεων εξακολουθεί μέχρι σήμερα να βαστάει επτασφράγιστα μυστικά. Σαφείς και τεκμηριωμένες απαντήσεις σχετικά με την ανέγερση και την ιστορική διαδρομή του Μάτσου Πίτσου δεν έχουν δοθεί -οι απόψεις των ερευνητών και των αρχαιολόγων διίστανται. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το Μάτσου Πίτσου ανοικοδομήθηκε ανάμεσα στον 15ο και τον 16ο αιώνα για να στεγαστεί το μαυσωλείο του αυτοκράτορα Pachacutec, κάτι που πιστοποιείται από τους πολλούς ναούς και τους χώρους ιεροτελεστιών που υπάρχουν.

Η πέτρινη πολιτεία των Ανδεων ακόμα βαστά επτασφράγιστα μυστικά.

Φωτογραφία: Κωνσταντίνος Μητσάκης

Μια άλλη ομάδα ερευνητών υποστηρίζει πως το Μάτσου Πίτσου δεν ήταν πόλη, αλλά ένας ιερός χώρος αφιερωμένος στη λατρεία του θεού Ηλιου (όπου στεγαζόταν και ένα μοναστήρι με παρθένες-ιέρειες του ίδιου θεού). Αυτή η άποψη ενισχύεται από τους πολυάριθμους τάφους που βρέθηκαν στο νεκροταφείο της ακρόπολης και ανήκουν κατά 80% σε γυναίκες.
Επίσης, αρκετοί είναι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι η συγκεκριμένη πόλη ήταν η πρωτεύουσα μιας προγενέστερης αυτοκρατορίας, την οποία κατέλαβαν σε άγνωστη ιστορική στιγμή οι Ινκας και οικειοποιήθηκαν τα μνημεία και τα κτίσματά της. Υπάρχει, όμως, και η απλή εκδοχή, που θέλει το Μάτσου Πίτσου μια από τις πολλές πολιτείες-οχυρά κατά μήκος του Μεγάλου Μονοπατιού, της κεντρικής οδού των Ανδεων που ένωνε όλες τις πόλεις των Ινκας.

Ο ναός του Ηλιου ήταν αφιερωμένος στη λατρεία του θεού Ηλιου.

Φωτογραφία: Κωνσταντίνος Μητσάκης

Μπορεί, λοιπόν, οι αρχαιολόγοι να έχουν διατυπώσει διαφορετικές θεωρίες, ωστόσο, συμφωνούν: η άριστη κατάσταση στην οποία διατηρούνται τα ερείπια της πόλης δείχνει ότι εγκαταλείφθηκε ξαφνικά από τους ανθρώπους.
Η επικρατέστερη άποψη είναι ότι οι περίπου 1.000-1.200 κάτοικοι του Μάτσου Πίτσου το εγκατέλειψαν, καθώς είχαν αποδεκατιστεί από τις αρρώστιες (ευλογιά) που έφεραν στην Αμερική οι Ισπανοί.

Μητέρα με τα παιδιά της στην κεντρική Plaza de Armas.

Φωτογραφία: Κωνσταντίνος Μητσάκης

Και μετά το μάθημα Ιστορίας, ας περάσουμε στην πράξη... Το τρένο είναι ο πιο γρήγορος τρόπος για να μεταβείτε από το Κούσκο στην κωμόπολη Aguas Calientes, στους πρόποδες του βουνού όπου βρίσκεται το Μάτσου Πίτσου. Τρεις είναι οι σημαντικότερες στάσεις που πραγματοποιεί το τρένο. Η πρώτη είναι στο οχυρό Ollantaytambo (στην Ιερή Κοιλάδα των Ινκας), η δεύτερη είναι στο 88ο χλμ. της διαδρομής (εδώ κατεβαίνουν όσοι πεζοπόροι σκοπεύουν να ακολουθήσουν το μονοπάτι Inca Trail) και η τρίτη στάση είναι στην κωμόπολη Aguas Calientes. Στη συνέχεια, η διαδρομή από την Aguas Calientes ως τον αρχαιολογικό χώρο του Μάτσου Πίτσου (6 χλμ.) γίνεται με λεωφορείο.
Οι λάτρεις της πεζοπορίας συνηθίζουν να φτάνουν στο Μάτσου Πίτσου ακολουθώντας το μονοπάτι Inca Trail, μήκους 43 χλμ., όπου χρειάζονται περίπου τρεις μέρες για να το διατρέξει κανείς. Οσοι πάντως το επιχειρήσουν, πρέπει να διαθέτουν εμπειρία, άριστη φυσική κατάσταση και πολύ καλή γνώση των κλιματολογικών συνθηκών της περιοχής.

Παραδοσιακές κατοικίες με αποτυπωμένη την αποικιακή αρχιτεκτονική.

Φωτογραφία: Κωνσταντίνος Μητσάκης

 
Κοινωνία ιεραρχίας και τάξης
Το πολυεπίπεδο σύμπλεγμα του Μάτσου Πίτσου περιλαμβάνει ένα σύνολο από περίπου 200 οικοδομήματα (κατοικίες, σκαλοπάτια, ναούς, πλατείες, υδάτινα κανάλια, αμφιθέατρα, πύργους, ανάκτορα), των οποίων η ρυμοτομική διάταξη αντικατοπτρίζει την αυστηρά ιεραρχημένη και άριστα οργανωμένη κοινωνία των Ινκας. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, το Μάτσου Πίτσου ήταν χωρισμένο σε τρεις μεγάλους τομείς (τον ιερό-θρησκευτικό, τον λαϊκό και τον τομέα των κατοικιών της αριστοκρατίας και των ιερέων). Κάθε κοινωνική τάξη ζούσε σε συγκεκριμένο τμήμα της πόλης.
Πολλοί ερευνητές προβληματίζονται με την τελειότητα των μνημείων και την τεχνογνωσία που κατείχαν οι αινιγματικοί Ινκας, οι οποίοι κατάφεραν να δημιουργήσουν μια αυτοκρατορία που εκτεινόταν για 3.680 χλμ. πάνω στα υψίπεδα των Ανδεων, δίχως μάλιστα να γνωρίζουν τη χρήση του τροχού και του σιδήρου.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η λιθοδομή των κτιρίων, καθώς είναι κατασκευασμένα από σκουρόχρωμες γρανιτένιες πέτρες, κομμένες με μπρούτζινα ή λίθινα εργαλεία και λειασμένες με άμμο. Οι πέτρες των οικοδομημάτων, άριστα σμιλευμένες (έχουν εντοπιστεί πολύπλευρες γρανιτένιες πέτρες με 30 λαξευμένες γωνίες ή επιφάνειες), αποδεικνύουν πόσο επιδέξια δούλευαν την πέτρα οι τεχνίτες των Ινκας. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το στοιχείο ότι η αρχιτεκτονική των Ινκας δεν συμπαθούσε ιδιαίτερα τα... πολλά παράθυρα.
Αρχαίοι αγρότες
Σημείο αναφοράς στο πολεοδομικό σχέδιο του Μάτσου Πίτσου αποτελούν οι αναβαθμίδες (πεζούλια) που περικυκλώνουν την πολιτεία (σ' αυτόν τον χώρο οι κάτοικοι καλλιεργούσαν σιτηρά, πατάτες και καλαμπόκι). Ενα στενό αρδευτικό κανάλι πλάτους περίπου 10 εκ. έφερνε το νερό από μια πηγή του βουνού που δεσπόζει πάνω από το Μάτσου Πίτσου και κατόπιν το «μοίραζε» σε όλη την πόλη. Οι τεχνητές αναβαθμίδες χρησίμευαν επίσης για τη συγκράτηση της διάβρωσης του επικλινούς εδάφους από τις συνεχείς βροχοπτώσεις.
Ανάμεσα στα πάμπολλα ερείπια που διηγούνται την ιστορία του Μάτσου Πίτσου ξεχωρίζουν ο ναός του Ηλιου (το μοναδικό στρογγυλό κτίσμα σ' όλη την πόλη), το ιερό-παρατηρητήριο Intihuatana (σημαίνει «σημείο πρόσδεσης του Ηλιου» κι από εδώ παρακολουθούσαν οι ιερείς το ετήσιο ταξίδι του ήλιου και υπολόγιζαν τα ηλιοστάσια και τις εποχές του χρόνου), ο βασιλικός τάφος (μια φυσική σπηλιά κλεισμένη με λιθοδομή, όπου οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν αρκετές μούμιες), ο ναός με τα τρία παράθυρα (κτίσμα σε σχήμα U, απ' όπου οι ιερείς των Ινκας παρατηρούσαν τις θεότητες του Ηλιου, της Σελήνης και των Αστεριών) και ο ναός Pacha Mama (Μητέρα Γη), που βρίσκεται στους πρόποδες του απότομου βράχου Huayna Picchu. Πρόκειται για μνημεία στον ιερό τομέα της πόλης, άμεσα συνδεδεμένα με τη λατρεία του θεού Ηλιου, της μεγαλύτερης θεότητας των Ινκας.
Σε αντίθεση με τα μεγαλόπρεπα οικοδομήματα του ιερού τομέα, στο λαϊκό τμήμα κυριαρχούν λιτές μονώροφες κατοικίες με επικλινείς στέγες και τετράπλευρες πόρτες, όλες κτισμένες από ογκόλιθους ακατέργαστου γρανίτη. Σε κάθε συνοικία του λαϊκού τομέα έχει δοθεί μια διαφορετική ονομασία (συνοικία των φυλακών, συνοικία με τις τρεις πόρτες).
Τώρα, όσον αφορά το πότε αξίζει να κάνετε το μακρινό ταξίδι έως το Μάτσου Πίτσου, η ιδανικότερη περίοδος είναι το χρονικό διάστημα από Απρίλιο έως Οκτώβριο. Αντίθετα, από τον Νοέμβριο έως τον Μάρτιο είναι η εποχή των βροχών, που σίγουρα δεν ενδείκνυται για επίσκεψη στην ορεινή πόλη των Ινκας.
Ο Ομφαλός της Γης στα χέρια αποίκων
Κι ενώ το Μάτσου Πίτσου έφτασε σχεδόν ανέπαφο έως εμάς, στο κοντινό Κούσκο -την ιστορική πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας- ελάχιστες μνημειακές μαρτυρίες των Ινκας διασώθηκαν μετά την άλωση της πόλης το 1533 από τους Ισπανούς.
Το Κούσκο, που στη γλώσσα Κέτσουα των Ινκας σημαίνει «Ομφαλός της Γης», ιδρύθηκε το 1100 μ.Χ. από τον πρώτο βασιλιά των Ινκας, τον Manco Capac, ο οποίος ανακήρυξε την πόλη πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας του. Κτισμένη σε υψόμετρο 3.850 μ., η Μέκκα του πολιτισμού των Ινκας κατέχει τον αξιοζήλευτο τίτλο της αρχαιότερης πρωτεύουσας της αμερικανικής ηπείρου και θεωρείται σήμερα το σημαντικότερο τουριστικό κέντρο του Περού.
Η αξιόλογη αστική και οικονομική ανάπτυξη που γνώρισε τις τελευταίες δεκαετίες το Κούσκο οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη γειτνίασή του με το μυθικό Μάτσου Πίτσου.
Μετά την έλευση των Ισπανών στο Κούσκο, η πολεοδομική μορφή της πόλης άλλαξε, αφού οι κονκισταδόρες άρχισαν σταδιακά να την επεκτείνουν, εις βάρος φυσικά της παλαιάς πόλης. Το αποτέλεσμα που προέκυψε παραπέμπει σήμερα σ' ένα αρμονικό και καλαίσθητο αμάλγαμα της αρχιτεκτονικής των Ινκας με την ισπανική αποικιακή αρχιτεκτονική.
Plaza de Armas είναι το όνομα της κεντρικής πλατείας κάθε πόλης ή χωριού του Περού. Το Κούσκο δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση στον παραπάνω κανόνα. O καθεδρικός ναός και η εκκλησία της Κοινωνίας του Ιησού (La Compania), δύο θρησκευτικά οικοδομήματα της ισπανικής περιόδου, είναι τα αρχιτεκτονικά στολίδια της πλατείας Plaza de Armas του Κούσκο.
Περιμετρικά της πολυσύχναστης Plaza de Armas, τον πρώτο λόγο έχουν οι παραδοσιακές κατοικίες και τα δημόσια κτίρια με έντονα αποτυπωμένη την ισπανική αποικιακή αρχιτεκτονική. Πέτρινα ισόγεια με σκαλιστές εξώπορτες, ανώγια με περίτεχνα ξυλόγλυπτα μπαλκόνια και εσωτερικές λιθόστρωτες αυλές με ολάνθιστες κρεμαστές γλάστρες ? όλα σε ύφος Ανδαλουσίας.
Στα πλακοστρωμένα σοκάκια του ιστορικού κέντρου, η ατμόσφαιρα και οι εικόνες καλούν τον επισκέπτη να ισορροπήσει ανάμεσα στο παρόν και στο γοητευτικό παρελθόν της πόλης. Γυναίκες ντυμένες με τυπικό περουβιάνικο τρόπο πουλάνε πολύχρωμα πουλόβερ, σκουφιά και σουβενίρ, υπαίθρια μαγειρεία σερβίρουν τοπικές νοστιμιές στο χέρι και πλανόδιες μπάντες με κιθάρες και quena (παραδοσιακό πνευστό) παίζουν μελωδικές μουσικές των Ανδεων.
Οχυρά, λουτρά και παζάρια
Μην παραλείψετε να περάσετε κι από τη μεγάλη υπαίθρια αγορά του Κούσκο. Εδώ, οι γραφικές φιγούρες ντόπιων που συναλλάσσονται επιβεβαιώνουν με τον πλέον άμεσο τρόπο πως η ζωή στο Περού βρίσκει την απόλυτη έκφρασή της μέσα από τη ζωντάνια και την ένταση των πολύβουων παζαριών. Αν πάντως βρεθείτε στο Κούσκο Κυριακή, προσπαθήστε να πάτε στο κοντινό χωριό Pisac (32 χλμ. βόρεια), όπου διεξάγεται το εβδομαδιαίο υπαίθριο παζάρι, ένα από τα πιο φημισμένα και παραδοσιακά της χώρας.
Ιδιαίτερα αξιοθέατα του Κούσκο αποτελούν, επίσης, η Plaza San Francisco (πλατεία, με την ομώνυμη εκκλησία-μονή του 16ου αιώνα) και η εκκλησία Santo Domingo, που βρίσκεται κτισμένη πάνω στα ερείπια του ιερού ναού των Ινκας, Coricancha. Σε περίπτωση που θέλετε να πλουτίσετε τις γνώσεις σας για τον πολιτισμό των Ινκας, σε κοντινή απόσταση από το Κούσκο μπορείτε να επισκεφθείτε το κάστρο Sacsayhuaman, το ανάκτορο-οχυρό Ollantaytambo και τα λουτρά Tambomachay.
Αν, τέλος, τα μουσεία αποτελούν για σας αγαπημένο προορισμό, επισκεφθείτε τα Museo de Arqueologia (Μουσείο Αρχαιολογίας), Museo de Historia Natural (Μουσείο Φυσικής Ιστορίας), Museo de Arte Religioso (Μουσείο Θρησκευτικής Τέχνης) και Museo de Historia Regional (Μουσείο Εθνικής Ιστορίας).
Το ευεργετικό τσάι κόκας και το γιγάντιο κάστρο που προστάτευε το Κούσκο
Σε περίπτωση που φτάσετε αεροπορικώς στο Κούσκο, καλό είναι να γνωρίζετε ότι τα συμπτώματα από την ασθένεια του υψομέτρου (πονοκέφαλος, ταχυπαλμίες, εξάντληση, ναυτία) είναι πιο έντονα. Το τσάι κόκας που σερβίρεται παντού βοηθά στην τόνωση του οργανισμού, ώστε να αντεπεξέλθει στις διαφορετικές συνθήκες του υψομέτρου.
Εναλλακτικά, αρκετοί τουρίστες επιλέγουν να μασάνε φύλλα κόκας (δεν θεωρούνται ναρκωτική ουσία), τα οποία πωλούνται σε ζαχαροπλαστεία, ψιλικατζίδικα, εστιατόρια κ.ά. Υπάρχουν φυσικά και τα ειδικά χάπια για τη νόσο του υψομέτρου, που θα τα βρείτε στα φαρμακεία της πόλης.
Αφού συνέλθετε από τα -πιθανά- συμπτώματα του ταξιδιού, χρήσιμο είναι να γνωρίζετε ότι το πούμα, το φίδι και ο κόνδορας ήταν τα τρία ιερά ζώα των Ινκας. Τρία ήταν άλλωστε και τα επίπεδα του οχυρού Sacsayhuaman, ενός από τα πιο αρχαία οικοδομήματα των Ινκας, που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το Κούσκο και στο οποίο πρέπει οπωσδήποτε να περπατήσετε.
Η αρχαιολογική σκαπάνη έχει φέρει στο φως μόνο το 25% του Sacsayhuaman (διακρίνεται πολύ καλά το πρώτο και δεύτερο επίπεδο). Πρόκειται για μια γιγάντια κατασκευή που έχει συνολική έκταση 12.000 τ.μ., βρίσκεται σε υψόμετρο 3.555 μ. και η αρχική της οικοδόμηση ανάγεται μεταξύ του 1440 και του 1532. Εικάζεται ότι η κατασκευή του Sacsayhuaman διήρκεσε -κατά προσέγγιση- γύρω στα 60 χρόνια και το εκτιμώμενο εργατικό δυναμικό ήταν 20.000-30.000 άνδρες.
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι για την ανέγερση του Sacsayhuaman χρησιμοποιήθηκαν μονόλιθοι με βάρος 70-140 τόνους, τόσο άριστα συναρμολογημένοι, που ούτε η λάμα ενός μικρού μαχαιριού δεν χωρά μέσα στις ενώσεις τους. Μάλιστα, παρά τη μεγάλη σεισμικότητα που χαρακτηρίζει την περιοχή, το συγκεκριμένο μνημείο δεν έχει υποστεί ζημιές και διατηρείται σε εκπληκτικά καλή κατάσταση.
Οπως το Μάτσου Πίτσου, έτσι και το οχυρό Sacsayhuaman περιβάλλεται από ένα πέπλο μυστηρίου. Αν και οι περισσότεροι ερευνητές συγκλίνουν στο ότι αποτελούσε ένα οχυρωματικό έργο για την προστασία του Κούσκο, υπάρχουν κάποιοι που υποστηρίζουν ότι εξυπηρετούσε αποκλειστικά τελετουργικούς σκοπούς.
Ανεξάρτητα, πάντως, από το εάν το Sacsayhuaman ήταν οχυρό ή κέντρο λατρείας, αναπάντητα παραμένουν πολλά ερωτήματα σχετικά με την κατασκευή του. Με ποιον τρόπο μεταφέρθηκαν στην περιοχή οι τεράστιοι ογκόλιθοι που χρησιμοποιήθηκαν στην ανέγερση του οικοδομήματος; Τι εργαλεία διέθεταν οι Iνκας για την κοπή των μονόλιθων και πώς ακριβώς τους τοποθετούσαν; Ας ελπίσουμε ότι οι αρχαιολόγοι του μέλλοντος θα μπορέσουν να δώσουν απαντήσεις σε αυτά τα βασανιστικά ερωτήματα...
ΤΙ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ
Από τις υπαίθριες αγορές του Κούσκο μπορείτε να αγοράσετε ξυλόγλυπτα αντικείμενα, χρυσά και ασημένια χειροποίητα κοσμήματα, μάλλινα υφαντά από αλπακά, πουλόβερ, παραδοσιακά σκουφιά, καπέλα, ινδιάνικες μάσκες και πνευστά μουσικά όργανα.
Η ΓΙΟΡΤΗ ΙΝΤΙ ΡΑΪΜΙ
Κάθε χρόνο στο Κούσκο, την ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου για το νότιο ημισφαίριο της Γης (24/6), διεξάγεται το Ιντι Ράιμι, η μεγαλύτερη γιορτή που συνδέεται με τον πολιτισμό των Ινκας. Ντόπιοι ντυμένοι με πολύχρωμες παραδοσιακές φορεσιές και ευφάνταστα καπέλα γιορτάζουν με μεγαλοπρέπεια στους χώρους του οχυρού Sacsayhuaman την αναβίωση της γιορτής του θεού Ηλιου, θυσιάζοντας ένα μαύρο και ένα άσπρο λάμα. Οι εκδηλώσεις γίνονται στη γλώσσα των Ινκας (Κέτσουα), με αποτέλεσμα εκείνη την περίοδο να συγκεντρώ- νονται στο Κούσκο χιλιάδες επισκέπτες απ' όλο τον κόσμο.
ΔΙΑΜΟΝΗ
Στο Κούσκο προτείνονται τα ξενοδοχεία «Prisma Cusco» (0051 84 224412, www.hotelrismacusco.com), «Boutique Hotel Casa San Blas» (0051 84 237900, www.casasanblas.com), «La Casona» (0051 84 6100400, www.inkaterra.com/inkaterra/la-casona), «Hotel Monasterio» (0051 84 604000, www.belmond.com/hotel-monasterio-cusco) και «Picoaga» (0051 84 252330, www.costadelsolperu.com).
ΦΑΓΗΤΟ
Στο Κούσκο, για να απολαύσετε γεύσεις από την τοπική κουζίνα των Ανδεων, συστήνονται τα εστιατόρια «Inkazuela», «Quinta Eulalia», «Marcelo Batata», «El Paititi», «Pirqa Restaurant» και «El Meson de Espaderos».
ΤΟΠΙΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑ
Το τοπικό νόμισμα είναι το nuevo sol (PEN) και η ισοτιμία είναι 1 ευρώ = 3,59 sol (Μάιος 2015). Συνάλλαγμα μπορείτε να κάνετε στις τράπεζες, στα μεγάλα ξενοδοχεία και σε ανταλ-λακτήρια (exchange offices) που λειτουργούν στο κέντρο του Κούσκο.
Κείμενο, φωτογραφίες: Κωνσταντίνος Μητσάκης