ΝΟΣΟΓΟΝΑ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΑ Η ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
To ΠΑΚΟΕ, από την πρώτη ημέρα της ίδρυσής του ασχολήθηκε έντονα με την ατμοσφαιρική ρύπανση. Ήταν ο πρώτος ανεξάρτητος μη κερδοσκοπικός οργανισμός που έβγαλε στην επιφάνεια τα πρώτα αποτελέσματα για το καρκινογόνο φωτοχημικό νέφος πάνω από την Αθήνα. Το 1979, που ιδρύθηκε το ΠΑΚΟΕ, κυκλοφορούσαν ανεξέλεγκτα 3.500.000 βενζινοκίνητα και πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα με μολυβδούχο βενζίνη και ταυτόχρονα λειτουργούσαν 350 βιομηχανίες στο Θριάσειο Πεδίο, και γενικότερα στην Αττική. Το ΠΑΚΟΕ, σε συνεργασία με τον καθηγητή Επιδημιολογίας Δημήτρη Τριχόπουλο και τον Κώστα Χατζάκη πραγματοποίησαν την πρώτη επιδημιολογική μελέτη το 1980, η οποία απέδειξε με στοιχεία μετρήσεων ενός χρόνου ότι τα ολικά αιωρούμενα σωματίδια, τα οξείδια του αζώτου, το διοξείδιο του θείου και οι καρκινογόνοι υδρογονάνθρακες βρέθηκαν σε επίπεδα τρεις με τέσσερις φορές πάνω από τα διεθνή επιτρεπτά όρια και η σχέση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας με τα παραπάνω αποδείχθηκε εφιαλτική. Το ΠΑΚΟΕ στην πορεία των σαράντα χρόνων ερευνητικής εργασίας και δυνατών παρεμβάσεων έχει προτείνει κατά καιρούς στην πολιτεία πολλές και εφικτές λύσεις για το πρόβλημα αυτό, εκ των οποίων αναφέρονται ενδεικτικά η καθιέρωση του δακτυλίου, η επιβολή της αμόλυβδης βενζίνης, η εγκατάσταση φίλτρων σε λειτουργούσες βιομηχανίες, η μετεγκατάσταση αρκετών βιομηχανιών από το Θριάσειο Πεδίο σε άλλες περιοχές (Οινόφυτα Βοιωτίας) και η σταδιακή τοποθέτηση του φυσικού αερίου για οικιακή και βιομηχανική κατανάλωση κ.ά. Ακόμη, πριν από τρία χρόνια κατέθεσε πιλοτική πρόταση για την αντικατάσταση των πετρελαιοκινητήρων σε χίλια ταξί, αλλά δυστυχώς ο τότε αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος κ. Φάμελλος ούτε καν απάντησε στην τεκμηριωμένη αυτή μελέτη των 130 σελίδων, την οποία το ΠΑΚΟΕ του προσέφερε δωρεάν. Όλα αυτά, θα μείωναν κατά 10 – 12% τους τοξικούς αέριους ρύπους στο λεκανοπέδιο της Αττικής, και συγκεκριμένα τα αιωρούμενα σωματίδια PM10 και PM2.5 που θεωρούνται καρκινογόνα, με αποτέλεσμα να περιοριστούν οι θάνατοι 100-150 συμπολιτών μας ετησίως από αναπνευστικά και καρδιαγγειακά νοσήματα, εξαιτίας της υλοποίησης αυτής της πρότασης. Αλλά ο κ. Φάμελλος, αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος του ΣΥΡΙΖΑ, τη μελέτη μας την πέταξε στον κάλαθο των αχρήστων. Επίσης, πρότεινε την αντικατάσταση των πετρελαιοκινητήρων γεννητριών στα μη διασυνδεδεμένα νησιά της ΔΕΗ για την ηλεκτροπαραγωγή με γεννήτριες φυσικού αερίου. Τα παρακάτω στοιχεία στα οποία κατέληξε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, μετά από εμπεριστατωμένες μελέτες, διαπιστώνουν περίτρανα την αγωνία και την πρόθεση του ΠΑΚΟΕ να βοηθήσει στην επίλυση ενός τέτοιου κοινωνικού προβλήματος στην Αθήνα.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση μας απειλεί όλους, υποστήριξαν τα Ηνωμένα Έθνη με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, με 9 στους 10 ανθρώπους στον πλανήτη να σημειώνεται ότι αναπνέουν μολυσμένο αέρα.
Το φαινόμενο αυτό έχει προκαλέσει μια εντεινόμενη, παγκόσμια κρίση υγείας, η οποία ήδη ευθύνεται για περίπου επτά εκατομμύρια θανάτους ετησίως, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), όπως μετέδωσε το Αθηναϊκό Πρακτορείο.
Η καύση ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ενέργειας, για τα μέσα μεταφοράς και για τη βιομηχανία συμβάλλει κατά κύριο λόγο στην ατμοσφαιρική ρύπανση ενώ είναι και η κύρια πηγή των εκπομπών άνθρακα που προκαλούν την υπερθέρμανση του πλανήτη. Η αντιμετώπιση και των δύο αυτών προβλημάτων θα μπορούσε να ωφελήσει σημαντικά τη δημόσια υγεία.
Ορισμένα σημαντικά γεγονότα αναφορικά με τις επιπτώσεις της ρύπανσης του αέρα στον άνθρωπο:
1. Η ατμοσφαιρική ρύπανση σκοτώνει 800 ανθρώπους την ώρα ή 13 το λεπτό, δηλαδή τρεις φορές περισσότερους από τον ετήσιο αριθμό των θυμάτων της φυματίωσης, της ελονοσίας και του AIDS μαζί.
2. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι ίδιοι ρυπαντές συμβάλλουν τόσο στην κλιματική αλλαγή όσο και στην τοπική ατμοσφαιρική ρύπανση, ανάμεσά τους ο μαύρος άνθρακας ή αιθάλη – που παράγονται από την αναποτελεσματική καύση σε πηγές όπως οι φούρνοι και οι ντιζελοκινητήρες – και το μεθάνιο.
3. Οι πέντε κυριότερες πηγές της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι η καύση ορυκτών καυσίμων σε εσωτερικούς χώρους, η χρήση ξύλων και άλλων βιομαζών για το μαγείρεμα, η θέρμανση και ηλεκτροδότηση των σπιτιών, η βιομηχανία, ανάμεσά τους και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας όπως οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα και οι γεννήτριες ντίζελ, τα μέσα μεταφοράς και ειδικά τα πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα, η κτηνοτροφία, περιλαμβανομένων των ζώων που παράγουν μεθάνιο και αμμωνία, οι ορυζώνες που παράγουν μεθάνιο και η καύση των γεωργικών απόβλητων, η καύση απόβλητων σε εξωτερικούς χώρους και η υγειονομική ταφή οργανικών απόβλητων.
4. Η μόλυνση της ατμόσφαιρας από τα νοικοκυριά προκαλεί κάθε χρόνο περίπου 3,8 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους, η πλειονότητα των οποίων στον αναπτυσσόμενο κόσμο, και σχεδόν το 60% από αυτούς αφορούν γυναικόπαιδα.
5. Το 93% των παιδιών σε όλο τον κόσμο ζουν σε περιοχές όπου τα επίπεδα της ατμοσφαιρικής μόλυνσης ξεπερνούν τα επιτρεπτά όρια που έχει θέσει ο ΠΟΥ, με 600.000 παιδιά κάτω των 15 ετών να έχουν πεθάνει από λοιμώξεις του αναπνευστικού το 2016.
6. Η ρύπανση της ατμόσφαιρας ευθύνεται για το 26% των θανάτων από ισχαιμική καρδιοπάθεια, το 24% των θανάτων από εγκεφαλικά, το 43% από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και το 29% από καρκίνο των πνευμόνων. Σε ό,τι αφορά τα παιδιά (η ρύπανση της ατμόσφαιρας) σχετίζεται, μεταξύ άλλων προβλημάτων υγείας, με τη γέννηση λιποβαρών βρεφών, άσθμα, παιδικούς καρκίνους, παχυσαρκία, ανεπαρκή ανάπτυξη των πνευμόνων και αυτισμό.
7. Το 97% των πόλεων σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος με περισσότερους από 100.000 κατοίκους δεν πληροί τα κατώτερα επίπεδα ποιότητας του αέρα που θέτει ο ΠΟΥ και στις χώρες υψηλού εισοδήματος το 29% των πόλεων αποκλίνει από τα επιτρεπόμενα όρια.
8. Σχεδόν το 25% της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από την ύλη των μικρών σωματιδίων στα αστικά κέντρα προκαλείται από την κίνηση στους δρόμους, το 20% από την καύση οικιακών καυσίμων και το 15% από τη λειτουργία των βιομηχανιών, περιλαμβανομένης της παραγωγής ηλεκτρισμού.
9. Η διατήρηση των επιπέδων της υπερθέρμανσης του πλανήτη κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου – όπως έχουν δεσμευτεί με τη Συμφωνία των Παρισίων για την Κλιματική Αλλαγή του 2015 να πράξουν οι κυβερνήσεις – θα μπορούσε να σώζει κατά τις εκτιμήσεις περίπου ένα εκατομμύριο ζωές τον χρόνο έως το 2050 και μόνο μέσω της μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
10. Στις 15 χώρες που εκπέμπουν τα αέρια που ευθύνονται περισσότερο για την υπερθέρμανση του πλανήτη, το κόστος της μόλυνσης της ατμόσφαιρας για τη δημόσια υγεία προσδιορίζεται ότι ανέρχεται σε περισσότερο από το 4% του ΑΕΠ.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου