Νέες βραχογραφίες στην Αστυπάλαια

ΕΡΕΥΝΑ

Νέες βραχογραφίες που εντοπίσθηκαν στο Βαθύ Αστυπάλαιας, από τον αρχαιολόγο Ανδρέα Βλαχόπουλο. Απεικονίζονται πλοία κωπήλατα με γυριστές τις δύο άκρες, σαν γόνδολες, ζωγραφιές της 3ης χιλιετίας π.Χ. χαραγμένες πάνω σε βράχο που φανερώνουν τη ναυτική δύναμη του Αιγαίου, οδηγούν στη σκέψη ότι ο πρωτοκυκλαδικός πολιτισμός ήταν πολύ πιο διαδεδομένος από ό,τι υποθέταμε ώς τώρα, αναφέρεται σε ρεπορτά της Ελευθεροτυπίας. Πολύ σημαντικό θεωρεί το νέο εύρημα ο γεν. γραμματέας της Αρχαιολογικής Εταιρείας, Βασίλειος Πετράκος, ο οποίος στη χθεσινή παρουσίαση του έργου της Εταιρείας για το 2012 τόνισε ότι οι βραχογραφίες αυτές «επεκτείνουν τη γεωγραφική έκταση του πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού».
Η έρευνα στην Αστυπάλαια αποκάλυψε μεγάλο αριθμό προϊστορικών βραχογραφιών στις επιφάνειες των δολομιτικών ασβεστολίθων του ακρωτηρίου. Σε τρεις διαμορφωμένες ατραπούς, που κατέληγαν σε πυλίδες εισόδου προς την πρωτοκυκλαδική ακρόπολη, υπήρχαν μεγάλης κλίμακας βραχογραφίες πλοίων, μήκους έως 70 εκατοστών, κατακόρυφων εγχειριδίων και σπειρών. Βραχογραφίες διαπιστώθηκαν και σε άλλα σημεία του ακρωτηρίου και η τυπολογία τους είναι πρωτοκυκλαδική (3η χιλιετία π.Χ.). Τα πλοία αυτά έτσι όπως είναι κωπήλατα είναι αντίστοιχα με εκείνα που απεικονίζονται στα τηγανόσχημα σκεύη της Χαλανδριανής, όπως και σε βραχογραφίες στη Νάξο.
Κι άλλες βραχογραφίες με πλοία, «οι οποίες είναι πλέον των εκατό» σε πυκνή διάταξη στον Στρόφιλα της Ανδρου (την έρευνα διενεργεί η Χριστίνα Τελεβάντου), καταδεικνύουν ότι το πλοίο «αποτελεί το κυρίαρχο σύμβολο ενός οικισμού με ναυτικό χαρακτήρα, μιας θαλάσσιας δύναμης στην περιοχή», σύμφωνα με τον ομιλητή. Βεβαίως αυτά είναι καλλιτεχνήματα της νεολιθικής εποχής, δηλαδή αρχαιότερα από της Αστυπάλαιας.
Ο κ. Πετράκος αναφέρθηκε διεξοδικά στις νέες έρευνες που ξεκίνησαν παρά τα περιορισμένα οικονομικά της Εταιρείας. Και μία από αυτές είναι στα «Αστέρια» της Γλυφάδας, όπου η Κωνσταντίνα Καζά ανέσκαψε πρωτοελλαδικό νεκροταφείο και ερεύνησε έναν θαλαμωτό τάφο. Εν τω μεταξύ η Ξένια Αραπογιάννη στη Θουρία Μεσσηνίας αποκάλυψε πλήρως το δωρικό ναό που είναι αφιερωμένος στον Ασκληπιό και την Υγεία, ενώ ο Π. Θέμελης στην Αρχαία Μεσσήνη ολοκλήρωσε την αποχωμάτωση της βόρειας στοάς της αγοράς και εντόπισε μέλη από ψαμμίτη από το δεύτερο όροφό της. Εντυπωσιακή είναι η τρίτη λίθινη τράπεζα αγορανόμου για τη μέτρηση στερών και υγρών, που ανακάλυψε, όπως και πέντε μεγάλα καταστήματα της στοάς (4,80χ4,80 μ. το καθένα). Βρέθηκε και μία επιγραφή που αναφέρει ότι Μεσσήνιος εύπορος πολίτης «την στοάν ωρόφωσε και τον τοίχον εκονίασεν δαπανώντας εξ ιδίων 1875 δεινάρια». Στο πλακόστρωτο βρέθηκε ανάγλυφη ασβεστολιθική πλάκα με λέοντα σε καλπασμό.
Ο λόγος του κ. Πετράκου, πικρός και επικριτικός στο φινάλε. Μίλησε για την κατάσταση της χώρας, την οποία αντιπαρέβαλε με τις παραμονές του 1922, όπου «μωροί» την οδήγησαν στην καταστροφή.