Τι σημαίνει «ισορροπημένη εξισορρόπηση»

 

Του Γιάννη Βλαστάρη

Εδώ και μερικά 24ωρα, η Ελλάδα επισήμως ζει στον αστερισμό της «ισορροπημένης εξισορρόπησης». Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρχει «ένας καθρέφτης για κάθε μέτρο που θα αντανακλά ένα αντίμετρο». Και αν δεν καταλάβατε, υπάρχει η ΕΡΤ που το γράφει σαφώς κάτω από την εικόνα του Ντάισελμπλουμ καθώς αυτός μιλούσε για διαρθρωτικές αλλαγές που θα φέρουν δημοσιονομικό αποτέλεσμα: «Λιτότητα τέλος!»

Τα παράξενα ελληνικά που επιστρατεύτηκαν απ’ τους υπουργούς Γ. Σταθάκη και Ν. Παππά για να ερμηνεύσουν το αποτέλεσμα του τελευταίου Γιούρογκρουπ δεν είναι τυχαία. Όπως τυχαίο δεν είναι και το θράσος να αλλάζεις τη δήλωση ενός ευρωπαίου αξιωματούχου από την κρατική ραδιοτηλεοπτική συχνότητα. Πρόκειται, απλώς, για δύο μόνο βήματα ενός οργανωμένου προπαγανδιστικού «μαρς». Θα ακολουθούσε, άλλωστε, το κυβερνητικό non paper το οποίο -παραδόξως- είχε συνταχθεί στην Αθήνα αρκετά λεπτά πριν τελειώσει η συνεδρίαση των Βρυξελλών. Εκεί δινόταν η ερμηνεία του Μαξίμου σχετικά με την «πολιτική συμφωνία» που, βεβαίως, ουδείς πλην των κατοίκων του Μεγάρου διαπίστωσε. Αλλά αυτό μικρή σημασία έχει. Σημασία έχουν η «ισορροπημένη εξισορρόπηση», ο «καθρέφτης» και το non paper. Με άλλα λόγια, ο λεκτικός αντιπερισπασμός, η δημαγωγική σύγχυση και -κυρίως- η αποφασιστικότητα να επιμένεις σε μίαν άποψη ακόμη κι αν αυτή προσκρούει προφανώς στην αλήθεια.
Το επικοινωνιακό περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί ξεπερνά κατά πολύ το γνωστό «πες-πες, κάτι θα μείνει στο τέλος». Και η πρακτική των κυβερνώντων δεν μπορεί να ερμηνευτεί με το παλαιό επιχείρημα περί εξουσίας που σταδιακά απομονώνεται και, χάνοντας την επαφή της με την πραγματικότητα, αρχίζει «να ζει στον κόσμο της». Όχι, ο Φλαμπουράρης κι ο Πετρόπουλος δεν τρελάθηκαν, αίφνης, και δεν βλέπουν φτωχούς, αλλά ελεύθερους επαγγελματίες που ζητούν μεγαλύτερες εισφορές. Ούτε ο Σταθάκης με τον Παππά αποφάσισαν να γίνουν ακροβάτης ο ένας και μακιγιέρ ο δεύτερος. Στην ΕΡΤ ξέρουν τη διαφορά μετάφρασης και παράφρασης. Και οι κειμενογράφοι των non papers (τα μοναδικά δελτία που ενώ έχουν τον χαρακτηρισμό του μη δημοσιεύσιμου… μοιράζονται επισήμως σε εκατοντάδες αποδέκτες) έχουν από καιρό ασκηθεί στην παρουσίαση του μαύρου ως άσπρου. Τί συμβαίνει, λοιπόν; Γιατί αυτή η επιμονή να εμφανίζεται -επιμόνως και από ποικίλες πηγές- μια πραγματικότητα διαφορετική από την ισχύουσα; Τρελάθηκαν και αυτοκτονούν οι κυβερνώντες;
Την απάντηση νομίζω ότι την δίνει μια είδηση, σχεδόν ταυτόχρονη με αυτήν που σχολιάζουμε: Παρά τα όσα κωμικοτραγικά αποκαλύφθηκαν για τον Αρτέμη Σώρρα, παρά τις ποινικές του διώξεις, παρά τις αλλεπάλληλες αρλούμπες και παρά το προφανές της κομπίνας του, 300 οπαδοί του συγκεντρώθηκαν στο Ηρώδειο. Και ενώ οι άλλοι γελούσαν ή έκλαιγαν με το φαινόμενο, εκείνοι ορκίζονταν στον Δία για να τους σβήσει τα χρέη. Έχετε απάντηση;
Oι γλωσσολόγοι ισχυρίζονται ότι όταν η Διπλή Γλώσσα επικρατεί στον δημόσιο διάλογο, τότε οδηγεί και στη Διπλή Σκέψη. Με άλλα λόγια, όταν επί μακρόν οι λέξεις χάνουν το νόημά τους, επειδή ακριβώς το μυαλό λειτουργεί με σημασίες, αλλοιώνονται τα κριτήρια με βάση τα οποία κάνουμε επιλογές. Και όταν, μάλιστα, οι όροι με τους οποίους επικοινωνούμε απευθύνονται κυρίως στο θυμικό μας, μπορούν να ανατινάξουν -κυριολεκτικά- τον ορθολογισμό. Είναι η κατάσταση την οποία η σύγχρονη Ψυχολογία αποκαλεί «Αγνωσία» και σηματοδοτεί την απόλυτη πίστη του υποκειμένου όχι σε αυτό που πραγματικά συμβαίνει, αλλά σε κάτι που εκείνο θέλει να συμβαίνει. Είτε γιατί το έχει ανάγκη, είτε γιατί θα αυτο-αμφισβητηθεί δραματικά αν παραδεχθεί ότι έκανε μια λάθος επιλογή.
Συμπέρασμα: Ούτε η κυβέρνηση, ούτε ο Αρτέμης τρελάθηκαν και ζουν στο δικό τους κόσμο. Απλώς, αξιοποιούν μία πολύχρονη λαϊκιστική τοξίνωση την οποία έχει υποστεί η κοινή γνώμη, μέρος της οποίας βιώνει την Αγνωσία του. Αυτό ακριβώς το ποσοστό θέλει να κρατήσει με κάθε τρόπο γύρω της η Εξουσία, ταυτίζοντας τη δική της παρουσία με, τάχα, τη δική του ύπαρξη. Σχέδιο αμυντικό, αλλά αδίστακτο, το οποίο ωστόσο, μόνο από τη δύναμη και την αυτογνωσία των ίδιων των «θυμάτων» μπορεί να αντιμετωπιστεί. Καμιά αντιπολίτευση και κανένας ρήτορας δεν θα πείσει ανθρώπους που επιμένουν να χτυπούν το κεφάλι τους στον τοίχο της πραγματικότητας επειδή μόνο και μόνο… είναι δικό τους το κεφάλι.
Υ.Γ. Ένας φίλος όταν είμασταν μικροί και τα κορίτσια αδιαφορούσαν για μας, δεν σκεφτόταν καν ότι δεν τους αρέσαμε και είχε πρόχειρο (και ανακουφιστικό) το επιχείρημα: «Λεσβίες θα είναι…». Έπρεπε να περάσει καιρός για να γνωρίσει μια γυναίκα που του είπε «αν και ασχημούτσικος, εμένα μου αρέσεις τρελά». Έκτοτε τα πάει μια χαρά και με τους στρέιτ, και με τους γκέι και με όλους τους ανθρώπους. Το πέρασμα από την Αγνωσία είναι ίσως υπόθεση του διπλανού μας…